Top 10 Doanh nghiệp EPS 2018: Bài học từ thị trường

Theo số liệu thống kê của Finnpro, top 10 doanh nghiệp có EPS (thu nhập mỗi cổ phiếu) cao nhất năm 2018 đã có sự xuất hiện của những tân binh như Sara, FPT online cùng với đó là những cái tên quên thuộc như Coteccons, Đường Sơn La, Rạng Đông, Khu Công nghiệp Nam Tân Uyên, Vinacafé... Theo đó, “người mới” và “lão làng” đều có cách rất riêng để tạo điểm nhấn với EPS. Tính trung bình, mức sàn EPS thấp nhất năm nay dao động quanh mức 13.000 đồng/cổ phiếu. Trong thế giới tài chính, mức EPS cao đồng nghĩa với việc nhà đầu tư thu về dòng tiền thường niên khả quan từ khoản đầu tư chứng khoán.

Top 3 doanh nghiệp đứng đầu

“Giảm chi phí, tăng doanh thu” có lẽ là phương thức chung của các tân binh vừa niêm yết trên thị trường chứng khoán. Với không gian phát triển còn rộng mở, việc mở rộng hệ thống kinh doanh dường như là điều không khó với các doanh nghiệp này. Dựa trên khảo sát 672 doanh nghiệp, Sara Việt Nam (SRA) là doanh nghiệp có EPS đứng đầu thị trường chứng khoán, đạt 51.851 đồng/cổ phiếu.

Cụ thể hơn, SRA ghi nhận mức tăng trưởng EPS khá ấn tượng (819,33%) nhờ ghi nhận hơn 34 tỉ đồng lợi nhuận sau thuế của công ty mẹ, tương đương tăng 333,9% so với cùng kỳ. Nguyên nhân là doanh nghiệp đã đẩy mạnh hoạt động bán hàng hóa, doanh thu chủ yếu từ bán máy móc, thiết bị y tế. Mặt khác, Công ty áp dụng các biện pháp cắt giảm chi phí, đem lại hiệu quả cao. Theo đó, doanh thu tăng 683,4%, chi phí bán hàng giảm 47,2%, chi phí doanh nghiệp tăng 16,4%. SRA gần như không có chi phí bán hàng và hoạt động tài chính cũng ghi nhận doanh thu hay chi phí rất ít. Điều đó cũng dễ hiểu, khi SRA ghi nhận mức lợi nhuận khủng, đẩy EPS lên top đầu của thị trường.

Có mức tăng trưởng EPS không kém phần ấn tượng là Công ty Khu Công nghiệp Nam Tân Uyên (NTC) với mức tăng 225,75% so với năm 2017 và giữ ngôi vị thứ 2 trong bảng xếp hạng năm 2018. Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, khoản tăng EPS này gắn liền với các hoạt động chuyển nhượng các khu dân cư thuộc sở hữu của doanh nghiệp và thành quả này đòi hỏi sự chuẩn bị hạ tầng và tích lũy quỹ đất qua thời gian. Trên cơ sở đó, hoạt động chuyển nhượng khó mà lặp lại liên tục trong chu kỳ kinh doanh ngắn hạn.

Kết quả kinh doanh năm 2018 của NTC ghi nhận doanh thu đạt 570 tỉ đồng, với 363 tỉ đồng đến từ chuyển nhượng bất động sản. Góp phần cộng hưởng, sự biến động không nhiều của các loại chi phí như chi phí tài chính, chi phí mua tài sản cố định, chi phí lãi vay... đã giúp doanh nghiệp có kết quả kinh doanh tích cực.

Giữ vị trí thứ 3 là Công ty Cổ phần Bến xe Miền Tây  (WCS), với mức tăng trưởng không quá đột biến (33,48%). Có thể nói, WCS duy trì phong độ khá tốt với lợi nhuận sau thuế quý IV/2018 tăng 16,67% so với cùng kỳ. Bên cạnh hoạt động kinh doanh ổn định, yếu tố quan trọng khác là lượng cổ phiếu WCS lưu hành trên thị trường là không lớn. Doanh nghiệp chỉ có 2,5 triệu cổ phiếu đang lưu hành, theo báo cáo tài chính.

Kinh nghiệm của các “lão làng”

Không có thị trường nhiều dư địa để phát triển, các “lão làng” như Vinacafé, Coteccons hay Vĩnh Hoàn chọn con đường khai sáng mới. Có doanh  nghiệp sử dụng lợi ích cộng hưởng từ mạng lưới bán hàng của công ty mẹ, lại có doanh nghiệp “mang chuông đi đánh xứ người”, hoặc bước đầu đặt chân vào các mảng kinh doanh hoàn toàn mới so với hoạt động truyền thống.

Từ vị trứ thứ 6 trong bảng xếp hạng năm 2017, Vinacafé Biên Hòa (VCF) đã vươn lên vị trí thứ 4 với mức tăng trưởng EPS đạt 71,68%. Khác với những doanh nghiệp khác, nguyên nhân chính khiến VCF ghi nhận mức tăng trưởng EPS cao không đến từ những khoản đột biến về lợi nhuận mà đến từ việc giảm hơn 95% chi phí bán hàng từ 723 tỉ đồng xuống còn 33 tỉ đồng. Đây là kết quả của việc chuyển đổi mô hình kinh doanh từ bán hàng hóa sang xây dựng thương hiệu và phân phối tập trung thông qua hệ thống bán hàng của Công ty Cổ phần Hàng tiêu dùng Masan. Việc giao đa số sản phẩm cho công ty mẹ và công ty thành viên giúp VCF cắt phần lớn chi phí công ty mẹ.

Trong số các doanh nghiệp có thâm niên niêm yết, Vĩnh Hoàn (VHC) có lẽ là doanh nghiệp hưởng lợi rõ ràng nhất từ bất ổn kinh tế thế giới. Cụ thể, năm 2018, EPS của VHC tiệm cận mức tăng trưởng 139,54%, đạt 15.569 đồng, xếp vị trí thứ 9. Nguyên nhân phía sau là dưới tác động vĩ mô của chiến tranh thương mại và việc áp dụng quy trình kiểm định chất lượng nghiêm ngặt, nhu cầu về sản lượng cá tra của VHC tăng đột biến, đặc biệt là tại thị trường Bắc Mỹ. Năm 2018, mức giá bán cá tra của VHC vào các thị trường đều tăng trưởng 25-30%, một con số ấn tượng trong những năm trở lại đây.

Về mảng xây dựng, Coteccons (CTD) cũng là một ứng viên sáng giá trong bảng xếp hạng năm nay. Đứng vị trị thứ 5, EPS của CTD đạt 19.260 đồng/cổ phiếu, giảm nhẹ 5,77% so với năm 2017. Vào quý III/2018, đóng góp doanh thu nhiều nhất cho CTD là mảng xây dựng (chiếm 99%), phân bổ với tỉ trọng khác nhau giữa các phân khúc: dân dụng (47%), xây dựng công nghiệp (28%) và khách sạn (12%). Theo Công ty Chứng khoán Phú Hưng (PHS), doanh thu thuần năm 2018 của CTD đạt hơn 28.561 tỉ đồng (tăng trưởng 5,2%), lợi nhuận sau thuế đạt 1.510 tỉ đồng. Bên cạnh việc dấn bước vào các mảng mới như bất động sản (Covestcons), đầu tư hạ tầng (FCC), câu chuyện M&A các công ty con của doanh nghiệp cũng là điểm nhấn trong thời gian tới.

Những mã cổ phiếu khác góp mặt trong bảng xếp hạng còn có TV2, FOC, RAL và NSC, với mức EPS bình quân từ 13.000 đồng/cổ phiếu trở lên. Nhận định về triển vọng thị trường chứng khoán sắp tới, nhiều chuyên gia tài chính tỏ ra lạc quan. “Kỳ vọng VN-Index sẽ vượt đỉnh của năm 2018, tức vượt 1.204 điểm”, ông Lawrence Brader, đồng quản lý danh mục đầu tư của Quỹ PXP Vietnam Smaller Companies Fund, nhận xét