Sôi động mỏ vàng trái phiếu doanh nghiệp

Đối mặt với nguy cơ dòng vốn tín dụng từ ngân hàng bị siết chặt hơn, nhiều doanh nghiệp đã linh hoạt hướng đến kênh trái phiếu như một giải pháp huy động vốn hiệu quả. Đặc biệt gần đây, các định chế tài chính nước ngoài đã không e dè tham gia vào các đợt phát hành trái phiếu bằng tiền đồng của doanh nghiệp Việt, mở ra triển vọng lạc quan về sự ổn định giá trị của tiền đồng trong bối cảnh tỉ giá VND/USD tiếp tục xu thế đi lên.

Điển hình là Công ty Cơ điện lạnh REE với thương vụ phát hành 2.320 tỉ đồng trái phiếu kỳ hạn 10 năm. Số tiền thu được dự kiến sẽ dùng để mở rộng đầu tư vào lĩnh vực bất động sản nhà ở và văn phòng. Tài sản đảm bảo là 60,47% cổ phần trong Thủy điện Thác Bà và 25,76% cổ phần trong Thủy điện Sông Ba Hạ. Trong đợt phát hành này, nhu cầu đặt mua từ các định chế tài chính nước ngoài vượt quá quy mô phát hành.

Bên cạnh sức hấp dẫn từ việc tiếp cận thị trường bất động sản tiềm năng của Việt Nam, yếu tố quan trọng khác khiến giới đầu tư bên ngoài yên tâm hơn là nhờ sự bảo đảm bởi tổ chức Credit Guarantee and Investment Facility (CGIF) thuộc Ngân hàng Phát triển Châu Á. “Thông qua giới thiệu các doanh nghiệp mới và uy tín như REE tới thị trường trái phiếu nội tệ, chúng tôi hy vọng sẽ khuyến khích nhiều hơn nữa các nhà đầu tư tổ chức tài trợ tài chính cho các doanh nghiệp Việt đang cần vốn”, ông Kiyoshi Nishimura, CEO của CGIF, nhận định trên tờ The Asset.

Sau một thời gian dài bị thống trị bởi trái phiếu chính phủ, phân khúc trái phiếu doanh nghiệp đang dần tăng tốc với những thương vụ phát hành ấn tượng trong năm 2018. Tiêu biểu như Tập đoàn Y tế Hoàn Mỹ đã huy động 2.300 tỉ đồng trái phiếu bằng tiền đồng.

Có lãi suất chỉ khoảng 6,64% cho kỳ hạn 5 năm và 6,74% cho kỳ hạn 7 năm, chi phí huy động vốn thông qua trái phiếu của Hoàn Mỹ rẻ hơn khá nhiều so với chi phí vay vốn ngân hàng (khoảng 10-11%). CGIF cũng là đơn vị bảo đảm phát hành cho Tập đoàn Hoàn Mỹ.

Các thương vụ đáng chú ý khác là Pan Group huy động được 1.135 tỉ đồng, Tập đoàn Vingroup phát hành 2.000 tỉ đồng, hay thành viên Vinhomes phát hành tổng cộng khoảng 7.000 tỉ đồng trái phiếu.

Novaland cũng huy động được 160 triệu USD từ việc phát hành trái phiếu chuyển đổi quốc tế và niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Singapore. Trái phiếu của Novaland đáo hạn vào năm 2023, có thể chuyển đổi thành cổ phần phổ thông với giá chuyển đổi ban đầu là 74.750 đồng, cao hơn 15% so với giá cổ phần tham chiếu tại ngày phát hành.

Hưởng lợi từ nhu cầu tăng huy động vốn bằng trái phiếu, một số hãng tư vấn phát hành đã có một năm ăn nên làm ra. Dẫn đầu mảng thu xếp phát hành trái phiếu trong năm ngoái là Công ty Chứng khoán Kỹ Thương (TCBS) với thị phần hơn 40%. Lợi nhuận ròng của TCBS nhờ đó tăng mạnh 67% lên 1.532 tỉ đồng.

Quy mô trái phiếu doanh nghiệp thật ra vẫn còn rất khiêm tốn so với nhu cầu. Tổng lượng trái phiếu tính đến năm 2018 đã gần 40% GDP. Trong đó, trái phiếu chính phủ chiếm tới 30% GDP trong khi trái phiếu doanh nghiệp 6% GDP.

 Tiềm năng tăng trưởng của trái phiếu doanh nghiệp trong thời gian tới là khả quan. Lý do là nền kinh tế Việt Nam vẫn đang hấp dẫn dòng vốn ngoại, tiền đồng dần ổn định nhờ lạm phát được kiểm soát tốt hơn.

Sự hỗ trợ kịp thời của các tổ chức như CGIF giúp giới đầu tư an tâm hơn vào chiến lược tăng cường đầu tư vào các doanh nghiệp Việt Nam. Tốc độ tăng trưởng của thị trường trái phiếu doanh nghiệp dự kiến lên tới 30-40% mỗi năm, đồng thời tạo ra kênh đầu tư có lợi nhuận ổn định cho các định chế tài chính có nguồn vốn dài hạn.

Ngoài REE, một số doanh nghiệp khác đã lên kế hoạch tham gia phát hành lượng lớn trái phiếu trong năm nay. Tập đoàn bất động sản Sunshine Group dự kiến sẽ huy động hơn 2.200 tỉ đồng bằng trái phiếu, thậm chí con số này có thể lên đến 10.000 tỉ đồng nếu tình hình thuận lợi. Tập đoàn Đất Xanh sẽ phát hành tối đa 1.400 tỉ đồng trái phiếu chuyển đổi kỳ hạn 5 năm.

“Nhu cầu phát hành dù lớn hơn năm 2018 nhưng sẽ không tạo áp lực lớn khi nguồn lực huy động trong các năm gần đây vẫn còn dư địa. Ở phía cầu, cầu đầu tư trái phiếu từ các công ty bảo hiểm, quỹ đầu tư... được dự báo tiếp tục tăng trưởng”, Công ty Chứng khoán VCBS nhận định.

Ở Philippines, nhà phát triển năng lượng hàng đầu AC Energy cho biết sẽ huy động 410 triệu USD trong năm nay từ kênh trái phiếu xanh. Số tiền này được dùng để tài trợ cho các dự án điện mặt trời ở Việt Nam như dự án của Công ty Điện Gia Lai, đi cùng với các dự án khác ở khu vực châu Á.