Cuộc sống quá nhiều âu lo? Hãy tập Thiền!

Có khi nào bạn cảm thấy đầu mình không bao giờ ngừng suy nghĩ và những nỗi lo lắng cứ đến không làm sao dừng được? Tất cả chúng ta đều trải qua điều này khi cuộc sống ngày càng nhiều thách thức. Một số người chìm trong men rượu để thôi suy nghĩ, lo lắng, nhưng khi tỉnh giấc, nỗi đau khổ, bất an lại ùa về. Có một cách giúp cho con người vượt qua được điều này. Đó là thiền chánh niệm.

Vậy thiền chánh niệm là gì? Trong cuốn sách của mình mang tên The Mindfulness Solution (tạm dịch: Liệu pháp thiền chánh niệm), Ronald Siegel, Giáo sư Tâm lý học tại Trường Y Harvard, đã đưa định nghĩa khá chính xác. Đó là “nhận thức được những gì mình trải nghiệm ở giây phút hiện tại và chấp nhận nó”.

Bạn có thể nói rằng: “Tôi đang nhận thức. Tôi ý thức rất rõ vào giây phút hiện tại. Tôi đang chấp nhận”, nhưng có thể bạn không hề như thế. Bạn không hề ý thức vì bạn đang nhìn vào màn hình điện thoại. Bạn không hề nhận thức về hiện tại vì bạn đang lo ngại về tương lai. Bạn không hề chấp nhận vì bạn đang bực bội khi bị kẹt xe trên đường.

Chúng ta thường quá xem trọng suy nghĩ của mình. Đó là một lý do khiến chúng ta có nhiều cảm xúc tiêu cực như lo lắng, bất an, thất vọng khi thực tế không diễn ra như mình nghĩ.

Thiền chánh niệm khuyên rằng: Hãy quan sát, đừng phán xét, tránh những suy nghĩ tiêu cực bằng cách xả bỏ chúng. Tuy nhiên, chúng ta không thể ra lệnh cho trí óc mình đừng suy nghĩ, bởi thực tế là một người thực hành thiền trong nhiều năm cũng khó có thể hoàn toàn “lọc sạch” những suy nghĩ của mình. Nhưng chúng ta có thể nhận diện chúng là những suy nghĩ tiêu cực và không tin vào chúng.

Cần lưu ý, thực hành thiền không phải là làm trống rỗng đầu óc, từ bỏ những cảm xúc khó chịu, trốn tránh những vấn đề của cuộc đời. Thiền không phải là để thân thể không bị đau đớn hay để luôn được trải nghiệm cảm giác hạnh phúc. Thiền là chấp nhận những trải nghiệm của chúng ta như vốn dĩ chúng xảy ra. Đôi khi những trải nghiệm đó không hề thoải mái, nhưng chúng ta học được cách chấp nhận chúng.

Các nghiên cứu khoa học chứng minh điều này thực sự có tác dụng. Tiến sĩ Davidson và Tiến sĩ Jon Kabat-Zinn đã mời về một nhóm công nhân bị căng thẳng trong công việc từ một công ty công nghệ sinh học và chia họ làm 2 nhóm. Một nhóm được dạy cách thực hành thiền trong 3 giờ mỗi tuần, thời gian khóa học là 8 tuần. Nhóm còn lại thì không được dạy về thiền. Kết quả là nhóm công nhân có ngồi thiền cho biết tâm trạng đã tốt hơn và họ cảm thấy toàn tâm hơn với công việc của mình.

Đây là một minh chứng cho thấy tác dụng của thiền trong việc xả bỏ những suy nghĩ tiêu cực như nỗi lo lắng, bất an. Chìa khóa để làm được việc này là phải tập trung. Nếu suy nghĩ tiêu cực xảy đến, hãy cứ quan sát, đừng phán xét. Hãy ghi nhận chúng và đừng trăn trở vì chúng, từ từ đưa sự tập trung trở về với việc quán hơi thở, vào việc bạn đang làm, vào những gì đang diễn ra xung quanh. Rồi bạn sẽ tìm thấy sự an lạc trong tâm hồn mình.

Khánh Đoan

Nguồn BI