Thị trường trái phiếu doanh nghiệp "tăng nóng" và thu hút nhiều nhà đầu tư cá nhân

Theo thống kê của Trung tâm Phân tích và Tư vấn đầu tư thuộc Công ty Chứng khoán SSI (SSI Research), trong quý II/2020 nhà đầu tư cá nhân đã mua 13.300 tỉ đồng trái phiếu doanh nghiệp trên thị trường sơ cấp, tăng 38% so với quý I/2020. Lũy kế 6 tháng đầu năm 2020, nhóm nhà đầu tư cá nhân đã mua 23.000 tỉ đồng trái phiếu doanh nghiệp, chiếm khoảng 13,4% tổng lượng phát hành toàn thị trường và bằng 79% lượng mua của nhà đầu tư cá nhân cả năm 2019.

Xét theo lĩnh vực, trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản được nhà đầu tư cá nhân mua ròng nhiều nhất, đạt hơn 14.540 tỉ đồng, chiếm khoảng 63% trong tổng giá trị mua ròng. Trong 6 tháng đầu năm 2020, doanh nghiệp bất động sản cũng là nhóm phát hành trái phiếu nhiều nhất, tổng cộng 71.600 tỉ đồng, chiếm 41,8% tổng lượng phát hành và tăng 57,5% so với cùng kỳ năm 2019. Các trái phiếu bất động sản trong quý II/2020 có kỳ hạn bình quân là 3,26 năm và lãi suất phát hành bình quân là 10,42%/năm, giảm so với mức 3,85 năm và 10,77%/năm của quý I/2020.

Bên cạnh nhà đầu tư cá nhân, hoạt động mua trái phiếu của các ngân hàng thương mại cũng sôi động. Trong nửa đầu năm 2020, các ngân hàng đã mua vào tổng cộng 38.400 tỉ đồng trái phiếu doanh nghiệp của các tổ chức phi tín dụng trên thị trường sơ cấp, tương đương 31% tổng lượng phát hành (loại trừ ngân hàng) của toàn thị trường. Các ngân hàng thương mại tập trung mua trái phiếu bất động sản và trái phiếu các doanh nghiệp năng lượng. Nhóm năng lượng và khoáng sản có lãi suất cao thứ 2 trên thị trường, ở mức 10,5%/năm tương ứng với kỳ hạn bình quân dài (6,7 năm).

Lãi suất và kỳ hạn bình quân của trái phiếu bất động sản trên thị trường sơ cấp có xu hướng giảm dần. Nguồn: SSI Research.

Theo đánh giá của SSI Research, số lượng trái phiếu doanh nghiệp mà các ngân hàng thương mại mua thực tế có thể lớn hơn đáng kể do nhiều lô phát hành chỉ ghi chung chung là tổ chức trong nước mua. Theo báo tài chính của các ngân hàng thương mại, đến hết quý I/2020, lượng trái phiếu của Tổ chức Kinh tế do 18 ngân hàng thương mại niêm yết nắm giữ đã là 165.200 tỉ đồng, tăng 37.200 tỉ đồng so với cuối năm 2019, trong đó nhiều nhất là Techcombank và VPBank.

Thị trường trái phiếu có thể tăng nóng trong quý III

“Sự phát triển của thị trường trái phiếu nói chung và thị trường trái phiếu doanh nghiệp nói riêng là tất yếu để tạo sự cân bằng và nâng cao chất lượng thị trường tài chính Việt Nam”, SSI Research nhận định. Tuy nhiên, mức tăng trưởng quá nóng giai đoạn gần đây tiềm ẩn nhiều rủi ro với sự bền vững của thị trường. Từ đầu năm đến nay, Bộ Tài chính đã liên tục phát đi cảnh báo với thị trường, lấy ý kiến thị trường và đã chính thức ban hành Nghị định 81/2020/NĐ-CP sửa đổi.

Để chuẩn bị cho sự ra đời của Nghị định 81, Bộ Tài chính đã có dự thảo lấy ý kiến các thành viên thị trường nhiều lần kể từ đầu năm đến nay. Sự gia tăng phát hành mạnh trong quý II một phần cũng là sự tăng tốc trước khi các điều kiện phát hành bị siết chặt lại.

SSI Research nhận định, thị trường trái phiếu doanh nghiệp có thể tăng nóng trong quý III/2020, tuy nhiên sẽ hạ nhiệt vào quý cuối cùng của năm. Theo SSI Research trong tháng 7 và tháng 8.2020, các doanh nghiệp có thể sẽ gia tăng mạnh phát hành trái phiếu trước khi Nghị định 81 chính thức có hiệu lực. Sau ngày 1.9.2020, các đợt phát hành riêng lẻ sẽ giảm mạnh, các doanh nghiệp có nhu cầu phát hành phần lớn sẽ phải chuyển qua phát hành ra công chúng. Cùng với việc Ngân hàng Nhà nước giãn lộ trình giảm tỉ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn, kênh tín dụng của các ngân hàng thương mại sẽ trở lại thành kênh tài trợ vốn chính cho các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp bất động sản.  

* Có thể bạn quan tâm 

►Trái phiếu ngân hàng tăng tốc

►Trái phiếu doanh nghiệp: Lãi suất treo cao