Các ngân hàng tăng trích lập dự phòng

Báo cáo tài chính quý II/2014 của nhiều ngân hàng cho thấy sự mạnh tay trong trích lập dự phòng rủi ro. Động thái này được giới chuyên gia bình luận là tốt, bởi điều này cho thấy các ngân hàng không còn chú trọng về lợi nhuận mà tăng cường trích lập dự phòng.

Tại Hội nghị sơ kết 6 tháng ngành ngân hàng mới đây, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Văn Bình, cho biết chưa có thời điểm nào như thời điểm này, các tổ chức tín dụng (TCTD) tự nguyện trích lập dự phòng rủi ro. Đó là cơ sở bảo đảm an toàn cho hệ thống ngân hàng và góp phần xử lý nợ xấu.
“Mạnh tay” trích lập dự phòng

Không phải là ngân hàng đầu tiên công bố lợi nhuận quý II/2014, nhưng ABBank là ngân hàng đầu tiên công bố đầy đủ báo cáo tài chính quý II trong mùa công bố báo cáo lần này. Một điểm dễ thấy trong báo cáo, đó là, ngân hàng này đã phải trích lập lượng lớn dự phòng rủi ro tín dụng, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận.

Theo đó, lợi nhuận trước chi phí dự phòng rủi ro tín dụng 6 tháng đầu năm 2014 có bước tăng trưởng khá cao, khoảng 23% so với cùng kỳ 2013, tuy nhiên chi phí trích lập dự phòng lớn đã kéo lợi nhuận trước thuế xuống còn 170,35 tỷ đồng, thấp hơn so với cùng kỳ năm ngoái là 214,36 tỷ đồng. Cụ thể, 6 tháng đầu 2014, ABBank đã thực hiện trích lập dự phòng rủi ro tín dụng tới 107,64 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm ngoái chỉ 11,54 tỷ đồng.

Trước đó, những thông tin ban đầu trong hoạt động 6 tháng đầu năm của Vietcombank cũng cho thấy lợi nhuận trước dự phòng gần 5.180 tỷ đồng và tương đương mức tăng tới hơn 14% so với cùng kỳ năm trước, lợi nhuận trước thuế của Vietcombank chỉ còn lại 2.778 tỷ đồng sau khi trích lập dự phòng rủi ro tới 2.400 tỷ đồng.

VIB cũng cho biết, lợi nhuận trước dự phòng đạt 598 tỷ đồng, tăng 26% (quy đổi theo năm) so với năm 2013. Nhưng VIB tiếp tục trích lập dự phòng ở mức cao, ở mức 447 tỷ đồng cho 6 tháng đầu năm nên lợi nhuận trước thuế chỉ còn 151 tỷ đồng (con số này chưa bao gồm hơn 100 tỷ đồng lợi nhuận do đánh giá lại danh mục trái phiếu Chính phủ).

Bình luận về động thái này của các ngân hàng, giới chuyên gia cho rằng do xu hướng nợ xấu của ngân hàng tăng lên vì áp dụng quy định mới của Thông tư 09 (phân loại nợ theo 2 nhóm) nên nợ xấu sẽ tăng lên. Bởi vậy, các ngân hàng phải rải trích lập dự phòng trong năm nhằm tránh gây sốc về cuối năm.

Về vấn đề này, ông Hàn Ngọc Vũ, Tổng Giám đốc VIB, cho biết, nửa đầu năm 2014, ngân hàng trích lập dự phòng tới 75% lợi nhuận. Đây cũng không phải lần đầu ngân hàng dành nhiều cho chi phí dự phòng rủi ro.


“Nếu vẫn tăng trưởng tín dụng bằng mọi giá, trích lập dự phòng không đầy đủ và chặt chẽ, các ngân hàng có thể ghi nhận lợi nhuận cao, nhưng điều đó sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro cho các ngân hàng theo hướng này”, ông Vũ phân tích.

Quan điểm của VIB là trích lập dự phòng đầy đủ, chia sẻ và đồng thuận, không những ở cấp HĐQT mà còn ở cổ đông để xây dựng ngân hàng an toàn, tăng trưởng bền vững, gia tăng lợi thế cạnh tranh và tiến nhanh theo chuẩn quốc tế.

“Bởi vậy, tính đến thời điểm này, VIB là một trong số những ngân hàng mạnh tay trích lập dự phòng một cách cấp tiến. Trong 4 năm trở lại đây, VIB đã trích lập được hơn 3.000 tỷ đồng. Quỹ dự phòng rủi ro lũy kế (sau khi đã trừ các khoản xử lý rủi ro) của VIB hiện lên đến trên 1.700 tỷ đồng”, ông Vũ cho biết thêm.
Quay về giá trị thật

Thật ra, với việc vài ngân hàng mạnh tay trích lập dự phòng rủi ro không phản ánh hết bức tranh của toàn hệ thống, nhưng một điều có thể thấy rất rõ, đó là nợ xấu đang thực sự ám ảnh các ngân hàng.

Có thể, đâu đó có một vài ngân hàng có tỷ lệ nợ xấu giảm như ABBank, TPBank, VIB… nhưng xu hướng chung của hệ thống ngân hàng là tăng lên. Theo thống kê từ NHNN mới đây cho thấy, sau khi tăng lên mức 4,03% đến cuối tháng 4/2014, tỷ lệ nợ xấu toàn hệ thống tiếp tục tăng mạnh lên mức 4,84% vào cuối tháng 6 vừa qua.

Tương ứng, chi phí trích lập dự phòng rủi ro của các NHTM nói chung trong nửa đầu năm nay dự tính sẽ tiếp tục tăng và ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận. Vì vậy, việc một số ngân hàng “mạnh tay” trích lập dự phòng rủi ro cũng là điều dễ hiểu nhằm hạn chế những “cú sốc” khi Thông tư 09 được thực hiện một cách đầy đủ vào đầu năm tới.

Bình luận về động thái này, một chuyên gia ngân hàng cho rằng đến thời kỳ quay về giá trị thực của hoạt động ngân hàng. “Hệ thống ngân hàng giờ đây cần những “tấm barie” để che chắn cho tài sản, vốn chủ sở hữu, an toàn vốn, quản trị rủi ro… để hoạt động lành mạnh an toàn chứ không phải là sự đánh bóng với con số lợi nhuận không phản ánh đúng tình trạng sức khỏe. Bởi vậy, việc đẩy mạnh trích lập dự phòng trong các quý trong năm là cần thiết; như vậy, các ngân hàng cũng tránh được cú sốc sụt giảm lợi nhuận cuối năm”, vị này bình luận.

Cùng quan điểm trên, một lãnh đạo ngân hàng cổ phần lớn tại Hà Nội cũng thừa nhận, việc mạnh tay trích lập dự phòng rủi ro đã ảnh hưởng trực tiếp tới lợi nhuận ngân hàng, nhưng lại được các cổ đông ủng hộ.

“Giờ đây các cổ đông sợ rủi ro mất vốn, lợi nhuận ảo… nên rất ủng hộ ngân hàng trích lập dự phòng. Điều đó cho thấy, các cổ đông bắt đầu nhận thấy giá trị thực của hoạt động ngân hàng, không phải nằm ở con số lãi khủng mà tiềm ẩn nguy cơ mất vốn”, vị này nói.

Nguồn Thời báo Kinh doanh