"Đáp ứng đủ nhu cầu tiền mặt trong dịp Tết Giáp Ngọ"

Tuy nhiên, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú khẳng định, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đãtính toán các phương án cung ứng tiền mặt trong dịp Tết Nguyên Đán và đảm bảo đáp ứng đủ nhu cầutiền mặt của nền kinh tế.

Để hiểu rõ hơn, chiều 25/12, Phó Thống đốc Đào Minh Tú đã có cuộc trao đổi với báo chí xung quanhvấn đề này.

Sẽ đáp ứng đủ nhu cầu

- Thưa ông, thường vào dịp gần Tết, nhu cầu tiền mặt để trả lương, trả thưởng, phục vụ tiêudùng trong nước rất lớn, vậy Ngân hàng Nhà nước đã có phương án chuẩn bị như thế nào để đáp ứng nhucầu này?

Ông Đào Minh Tú: Ngân hàng Nhà nước đã tổ chức điều chuyển đến các Ngân hàngNhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố, nâng mức dự trữ tiền mặt tại các chi nhánh, đảm bảo đáp ứng nhucầu tiền mặt của các địa phương. Đặc biệt ưu tiên các địa phương có mức thu-chi tiền mặt cao và tậptrung nhiều các máy ATM như Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng, Hải Phòng và các tỉnh QuảngNinh, Đồng Nai, Bình Dương.
Việc điều chuyển tiền mặt phục vụ Tết Nguyên Đán thường hoàn thành trước tết khoảng một tháng. Trêncơ sở cơ cấu mệnh giá tiền trong lưu thông, Ngân hàng Nhà nước đưa tiền ra lưu thông với cơ cấu hợplý, đảm bảo đáp ứng nhu cầu sử dụng của nền kinh tế và người dân. Ngân hàng Nhà nước cung ứng cácloại tiền đủ tiêu chuẩn lưu thông (không phân biệt tiền cũ, tiền mới).

Về nguyên tắc, Ngân hàng Nhà nước sẽ đảm bảo tiền mặt đáp ứng nhu cầu chi trả, nhu cầu thanh toánthiết yếu của người dân như thường lệ. Tuy nhiên, do tập quán và thói quen sử dụng tiền mới để mừngtuổi trong dịp Tết Nguyên đán, Ngân hàng Nhà nước đã quan tâm và đưa ra một lượng tiền mới nhấtđịnh. Việc cung ứng tiền mới cho các Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố dựa trên cơ sởdoanh số thu-chi tiền mặt của từng chi nhánh.

Có thể nói rằng, đến thời điểm này Ngân hàng Nhà nước đã chuẩn bị đủ lượng tiền cung ứng cho địaphương, đảm bảo dịp Tết ổn định và đảm bảo đủ lượng tiền mặt cho nhu cầu của người dân và doanhnghiệp.

- Nhu cầu tiền mặt vào dịp tết so với bình thường là bao nhiêu và tỷ trọng tiền mặt trong thanhtoán là bao nhiêu % thưa ông?

Ông Đào Minh Tú:Thông thường tiền mặt tháng Tết tăng đột biến do các cơ quan,doanh nghiệp thanh toán lương, thưởng cho cán bộ công nhân viên, nhu cầu tiêu dùng dịp Tết của dâncư. Qua theo dõi, số bội chi tiền mặt một tháng tết bằng bội chi cả năm. Tuy nhiên, dù có bội chicao như vậy, Ngân hàng Nhà nước vẫn đảm bảo mọi nhu cầu tiền mặt cho người dân.
Giãn trả lương cùng một thời điểm

- Hàng năm, cứ vào dịp gần Tết là có hiện tượng tại một số điểm người dân lại phải xếp hàng lâuđể chờ được rút tiền. Vậy năm nay tình trạng này có được cải thiện không và liệu tại một số địađiểm máy ATM tạm thời có hết tiền như các năm trước không thưa ông?

Ông Đào Minh Tú: Tiền mặt phục vụ cho máy ATM cũng là một nội dung rất được quantâm, Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo chi nhánh Ngân hàng Nhà nước các tỉnh, thành phố chuẩn bị đầy đủtích cực nhất phục vụ nhu cầu rút tiền mặt ATM; đảm bảo cơ số tiền cả mệnh giá lớn, nhỏ cho việcthanh toán trong nền kinh tế, cũng như lượng tiền mà Ngân hàng Nhà nước cung cấp cho các ngân hàngthương mại phục vụ khách hàng rút tiền trên máy ATM.

Qua khảo sát tình hình rút tiền mặt ATM tại một số địa phương có nhu cầu bội chi lớn như Thành phốHồ Chí Minh, Hà Nội, tỉnh Bình Dương, Đồng Nai… nên Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo trực tiếp tới cácđịa phương tối đa đáp ứng nhu cầu.

Tuy nhiên có vấn đề đặt ra, máy ATM nếu không vào dịp Tết vẫn đáp ứng cơ bản nhu cầu rút tiền,nhưng những ngày Tết do nhu cầu rút tiền cao điểm và trùng nhau ở một thời điểm nên lượng máy đápứng bị hạn chế. Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo các ngân hàng thương mại có giải pháp cụ thể như giãnthời gian trả lương công nhân tại các khu công nghiệp để máy ATM không bị quá tải vì dù có cungtiền vài lần/ngày nhưng hàng dài người xếp hàng rút tiền cùng một lúc thì cũng vẫn bị quá tải, hoặcbố trí bàn rút tiền trực tiếp cho công nhân tại các khu công nghiệp.

Một vấn đề khác nữa là, có khi máy ATM làm việc tốt cả năm, nhưng làm quá công suất ở một thờiđiểm, thì cũng có thể bị trục trặc nhất thời, nhưng những trục trặc này chỉ mang tính cá biệt, chứkhông phải do chất lượng dịch vụ ngân hàng kém.

Hiện, các ngân hàng thương mại cũng đang khẩn trương nâng cao chất lượng máy ATM.

Khổ vì không có kho cất tiền lẻ

- Cũng vẫn là chủ đề Tết Nguyên Đán, cứ đến những ngày này là nhu cầu đổi tiền mới mệnh giá nhỏlại tăng rất cao. Vậy năm nay, NHNN có đáp ứng cho nhu cầu này hay không?

Ông Đào Minh Tú: Vào dịp Tết Nguyên đán, việc sử dụng tiền mới mệnh giá nhỏ (loạitừ 2000 đồng trở xuống) để đi lễ đền, chùa (nhất là các tỉnh phía Bắc) là khá phổ biến. Sau Tết,lượng tiền mệnh giá nhỏ nộp vào ngân hàng rất lớn, cần phải huy động lượng lớn cán bộ, nhân viênkiểm đếm, làm lãng phí nhiều thời gian và chi phí. Mặt khác, việc sử dụng tiền mệnh giá nhỏ để đichùa tràn lan, tạo ra những hình ảnh không đẹp, phản cảm (ví dụ như ở những nơi đông người, tiền bịrơi vương vãi, bị dẫm chân lên…), ảnh hưởng đến văn hóa lễ chùa.

Chính vì vậy, Ngân hàng Nhà nước đã làm việc với Trung ương Hội Phật giáo Việt Nam, Ban Tôn giáoChính Phủ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị quan tâm, phối hợp, tăng cường công tác tuyêntruyền, vận động người dân hạn chế việc sử dụng tiền mệnh giá nhỏ đi lễ chùa, góp phần sử dụng đồngtiền một cách có hiệu quả, tiết kiệm.

Tôi chỉ lấy một ví dụ rất nhỏ, trong dịp lễ hội năm vừa qua tại chùa Hương, thống kê gửi về tại Chinhánh Agribank huyện Mỹ Đức (Hà Nội) 1.200 bao tiền lẻ trị giá khoảng 20 tỷ đồng. Có những thờiđiểm nhà chùa chở về từ 3 đến 5 xe tiền (mỗi xe chở 20 bao tiền, mỗi bao chứa 20 bó tiền) khiến khotiền của ngân hàng không thể chứa nổi, phòng bảo vệ không ít lần bất đắc dĩ trở thành chỗ cất giữtiền khi chưa kịp vận chuyển về Agribank chi nhánh Hà Tây. Và đây cũng chính là một trong những khókhăn của ngân hàng trong vấn đề bảo đảm an toàn kho quỹ.

Như vậy có thể thấy, bên cạnh áp lực phải đáp ứng đủ nhu cầu tiền mới, tiền mệnh giá nhỏ cho ngườidân dịp cuối năm, Ngân hàng Nhà nước và các tổ chức tín dụng còn phải đối mặt với áp lực bảo đảm antoàn kho quỹ, cũng như tìm cách để đưa lượng tiền này trở lại lưu thông.

Chính vì vậy, dịp Tết Nguyên đán năm nay Ngân hàng Nhà nước không in tiền đồng mệnh giá từ 2.000trở xuống và sẽ đưa tiền lẻ đã qua sử dụng một lần đang bảo quản tại kho ra lưu thông để phục vụnhu cầu sử dụng tiền lẻ của người dân.

- Như vậy, có làm ảnh hưởng đến kỳ vọng của người dân là cứ đến Tết, dịp lễ sẽ được sử dụngtiền lẻ, tiền mới không thưa ông?

Ông Đào Minh Tú: Tôi nhấn mạnh, năm nay Ngân hàng Nhà nước chỉ không in tiền mới,lẻ có mệnh giá 2000 đồng trở xuống. Lượng tiền mệnh giá 2000 đồng trở xuống đã qua lưu thông cònlại trong kho Ngân hàng Nhà nước vẫn được đưa ra bình thường để đáp ứng cơ cấu các loại tiền tronglưu thông.

Trong năm, Ngân hàng Nhà nước chỉ in tiền mới, lẻ có mệnh giá 2000 đồng trở xuống để đáp ứng thaythế tiền rách, hỏng, chứ không in để phục vụ nhu cầu lễ đền, chùa.

Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, riêng chi phí in ấn loại mệnh giá 2000 đồng và đưa ra lưuthông dịp tết là 300 tỷ đồng, chưa kể chi phí xã hội khác (như chi phí kiểm đếm, bảo quản…). Trongđiều kiện ngân sách Nhà nước còn khó khăn thì 300 tỷ đồng ấy có thể dùng vào nhiều mục tiêu khácnhư xây dựng trường học, bệnh viện ở vùng nông thôn.

Mục tiêu cao nhất của Ngân hàng Nhà nước là cung ứng, điều hòa đủ tiền mặt về số lượng, cơ cấu mệnhgiá (không phân biệt tiền mới, cũ) cho nền kinh tế. Vì vậy, Ngân hàng Nhà nước mong muốn được nhândân ủng hộ đối với chủ trương sử dụng đồng tiền Việt Nam một cách hợp lý, đúng chức năng, góp phầnhạn chế những tiêu cực trong việc sử dụng đồng tiền mệnh giá nhỏ, đồng thời giữ gìn, phát huy bảnsắc văn hóa truyền thống, bảo vệ hình ảnh đồng tiền Việt Nam và tiết kiệm chi phí xã hội.

- Xin cảm ơn ông!