Một số quy định đặc thù quản lý và giao dịch ETF

Chiều 12/10, Hội thảo về sản phẩm ETF được Sở Giao dịch chứng khoán TPHCM (HSX) tổ chức, nhằm giới thiệu về ETF và lấy ý kiến các thành viên thị trường cho một số nội dung liên quan đến công tác quản lý tại HSX. Báo Đầu tư chứng khoán tóm lược một số nội dung cần sự góp ý của các thành viên thị trường trong đề xuất quản lý quỹ ETF của HSX.

Thay đổi niêm yết

Số lượng chứng chỉ quỹ ETF thay đổi hàng ngày nên HSX sẽ thực hiện các thủ tục để niêm yết bổ sung hoặc hủy niêm yết một phần một cách tự động ngay khi nhận thông báo của Trung tâm Lưu ký chứng khoán (VSD) về việc khối lượng ETF được công ty quản lý quỹ (CTQLQ) phát hành hoặc mua lại, đảm bảo thời gian thực hiện niêm yết bổ sung hay hủy niêm yết một phần với chu kỳ thanh toán T+3.

Hủy niêm yết

Chứng chỉ quỹ ETF sẽ bị HSX hủy niêm yết nếu rơi vào một trong những trường hợp như: giá trị tài sản ròng của quỹ ETF thấp hơn 50 tỷ đồng trong thời hạn 1 năm; mức sai lệch so với chỉ số tham chiếu trong 6 tháng gần nhất vượt quá 10%, trong đó, mức chênh lệch này được xác định theo công thức được quy định tại dự thảo Thông tư hướng dẫn thành lập và quản lý quỹ ETF; chỉ số tham chiếu không thể xác định được giá trị vì các nguyên nhân bất khả kháng đã được quy định rõ tại bộ nguyên tắc về xác định chỉ số.

Hủy niêm yết là quy định đáng lưu ý trong quy chế quản lý vì ETF là quỹ cho phép nhà đầu tư rút vốn khá linh hoạt hơn quỹ đóng hiện nay.

Ngoài ra, quỹ ETF cũng bị xem xét đưa vào diện cảnh báo khi vi phạm quy định về công bố thông tin như: giá trị tài sản ròng của quỹ ETF dưới 50 tỷ đồng; chứng chỉ quỹ ETF không có giao dịch trong vòng 90 ngày; CTQLQ không thực hiện điều chỉnh danh mục chứng khoán của quỹ trong thời hạn 15 ngày làm việc sau khi có biến động giá trị tài sản ròng của quỹ ETF so với biến động của chỉ số tham chiếu vượt mức quy định tại điều lệ và bản cáo bạch của CTQLQ; trường hợp HSX xét thấy cần thiết để bảo vệ quyền lợi các nhà đầu tư.

Chứng chỉ quỹ ETF bị kiểm soát bao gồm các trường hợp sau: CTQLQ không khắc phục được tình trạng dẫn đến ETF bị cảnh báo; mức sai lệch so với chỉ số tham chiếu trong 2 tháng gần nhất vượt 10%; CTQLQ vi phạm nghiêm trọng các quy định về chứng khoán và TTCK; trường hợp HSX xét thấy cần thiết để bảo vệ quyền lợi các nhà đầu tư. ETF thuộc diện bị kiểm soát sẽ bị hạn chế thời gian giao dịch và HSX sẽ lên ký hiệu kiểm soát và công bố thông tin trên toàn thị trường.

Chứng chỉ quỹ ETF bị tạm ngừng trong các trường hợp sau: mức sai lệch so với chỉ số tham chiếu trong 4 tháng gần nhất vượt mức 10%; CTQLQ vi phạm nghiêm trọng quy định theo Quy chế công bố thông tin của HSX; trong trường hợp cần thiết để bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư hoặc đảm bảo ổn định thị trường.

Về quản lý thành viên

Trong giai đoạn đầu triển khai giao dịch ETF, HSX không bắt buộc phải có tổ chức tạo lập thị trường. Trường hợp CTQLQ có chỉ định AP (thành viên lập quỹ) làm tổ chức tạo lập thị trường, tổ chức tạo lập thị trường phải tuân thủ các quy định liên quan.

Tại một số thị trường, quy định bắt buộc ETF phải có tổ chức tạo lập thị trường để tăng tính thanh khoản cho ETF. Tuy nhiên, trong điều kiện năng lực của các CTCK Việt Nam, sự hạn chế về các công cụ phòng ngừa rủi ro cũng như sự thiếu vắng các biện pháp khuyến khích hiệu quả, HSX đang đề xuất để mở quy định này để khuyến khích các quỹ ETF tham gia trên thị trường.

Tỷ lệ sở hữu ETF của nhà đầu tư nước ngoài

Nhà đầu tư nước ngoài không bị hạn chế tỷ lệ sở hữu tại các quỹ ETF, trong trường hợp nhà đầu tư nước ngoài chuyển đổi ETF lấy danh mục cơ cấu dẫn đến tỷ lệ sở hữu đối với chứng khoán cơ cấu vượt quá các hạn mức tối đa theo quy định của pháp luật liên quan (tính tại ngày giao dịch hoán đổi), CTQLQ có trách nhiệm thông báo cho nhà đầu tư, đồng thời thực hiện bán các chứng khoán này và thanh toán bằng tiền cho các nhà đầu tư, sau khi khấu trừ thuế, chi phí giao dịch theo quy định. Việc thanh toán cho các nhà đầu tư này phụ thuộc vào tiến độ bán thanh lý phần chứng khoán vượt tỷ lệ sở hữu và đảm bảo thực hiện cùng một tỷ lệ đối với các nhà đầu tư.

Cơ chế cho phép đổi ETF lấy tiền đối với các chứng khoán đã hết room khi nhà đầu tư nước ngoài sở hữu ETF sẽ giải tỏa được vướng mắc về bài toán room, từ đó có thể cho phép nhà đầu tư nước ngoài sở hữu 100% chứng chỉ quỹ ETF mà không ảnh hưởng đến room của các cổ phiếu cơ sở.

Công bố thông tin hàng ngày của CTQLQ

Sau khi kết thúc phiên giao dịch hoặc trước phiên giao dịch của ngày giao dịch tiếp theo, CTQLQ phải công bố trên trang thông tin điện tử, đồng thời báo cáo UBCK, HSX các thông tin sau: danh mục đầu tư; số lô đơn vị quỹ ETF đã phát hành, đã mua lại; khối lượng ETF niêm yết, giao dịch trên HSX; NAV và NAV trên một đơn vị quỹ và biến động các giá trị này, chỉ số tham chiếu cuối ngày và biến động của chỉ số tham chiếu.

Trong giờ giao dịch, CTQLQ phải công bố thông tin giá trị tài sản ròng tham chiếu trên một đơn vị quỹ (iNAV) 15 giây một lần để làm thông tin tham khảo cho các nhà đầu tư.

Nguồn Đầu tư chứng khoán