Nikkei: Toyota và Honda ngừng xuất khẩu xe vào Việt Nam

Toyota và Honda đã đình chỉ xuất khẩu sang Việt Nam kể từ đầu năm sau khi thực hiện một quy tắc đòi hỏi kiểm tra nghiêm ngặt về các loại xe nhập khẩu, một động thái được coi là bảo hộ của các quan chức ngành.

Quy định mới này có hiệu lực ngay khi Việt Nam bãi bỏ thuế nhập khẩu ôtô từ Hiệp hội các nước Đông Nam Á từ 30% ngày 1.1.2018.

→Nghị định 116: Thêm giấy phép con gây khó nhà đầu tư?

Toyota cho biết họ đã ngừng sản xuất để xuất khẩu sang thị trường Việt Nam. Toyota có nhà máy sản xuất tại Việt Nam, nhưng nhập khẩu từ Thái Lan, Indonesia và Nhật Bản chiếm khoảng 1/5 lượng xe bán ra trên tại Việt Nam, hoặc 1.000 chiếc mỗi tháng. Các mẫu xe nhập khẩu bao gồm xe tải Hilux, Yaris, Fortuner và Lexus.

"Thị trường Việt Nam chậm lại một cách rõ rệt vào năm ngoái vì người tiêu dùng dừng mua xe khi họ chờ đợi việc cắt giảm thuế vào cuối năm 2017", Chủ tịch Toyota Thái Lan Michinobu Sugata nói với các phóng viên tại Bangkok.

Thực tế, doanh số bán ô tô tại Việt Nam từ tháng 1 đến tháng 11 năm 2017 giảm 10% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 245.000 chiếc. "Chúng tôi dự đoán thị trường sẽ có những bước nhảy vọt lớn vào năm 2018 nhưng do những rào cản phi thuế quan do chính phủ Việt Nam đưa ra, chúng tôi không thể xuất khẩu ra thị trường", ông nói.

Nghị định 116, công bố vào tháng 10, yêu cầu kiểm tra lượng khí phát thải và an toàn phải được tiến hành trên tất cả các lô ô tô nhập khẩu. Trong quá khứ, chỉ có lô hàng đầu tiên của mỗi mô hình mới được thử nghiệm.

Phòng Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản (JCC) tại Việt Nam cho biết một bài kiểm tra phát thải có thể mất hai tháng và chi phí lên tới 10.000 USD. "Nó sẽ gây lãng phí rất lớn về thời gian và tiền bạc", JCC đã nêu quan ngại này trong một tuyên bố gửi cho Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vào tháng 12.

Nghị định cũng yêu cầu tất cả các mẫu xe phải được cấp chứng nhận chất lượng kiểu loại ô tô (VTA) do cơ quan có thẩm quyền của nước xuất khẩu cấp. Chứng nhận của VTA là để chứng minh rằng chiếc xe đạt tiêu chuẩn của quốc gia mà nó sẽ được bán và thường được phát hành bởi các đơn vị trong nước của nước nhập khẩu.

Kể từ khi Nghị định được thông báo vào tháng 10, chính phủ các nhà xuất khẩu lớn như Nhật Bản, Thái Lan và Mỹ đã bày tỏ mối quan ngại với Việt Nam rằng sẽ các nước này không thể bán được xe tại Việt Nam. Họ cũng nhắc rằng nghị định mới có thể vi phạm các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Các nhà sản xuất ô tô khác cũng đã bị bất ngờ bởi động thái này. Honda đã chuyển sang sản xuất CR-V, mẫu xe SUV chính của mình, cho thị trường Việt Nam sang Thái Lan vào tháng 1. Trước đây, phụ tùng xe nhập từ Thái Lan sẽ được lắp ráp và hoàn thiện tại Việt Nam. Honda nghĩ rằng hãng sẽ tận dụng thuế quan bằng không để sản xuất các mẫu xe SUV hoàn thiện ở Thái Lan để tiết kiệm chi phí.

Bây giờ, hãng phải đối mặt với cú sốc này và ngưng sản xuất các loại xe dự kiến xuất sang Việt Nam.

Honda dự kiến ​​sẽ nhập 10.000 chiếc CR-V vào năm 2018, tăng 70% so lượng xe hãng sản xuất năm ngoái ở Việt Nam, đặc biệt là khi mẫu xe mới được đưa ra. Chủ một đại lý tại Hà Nội cho biết: "Mẫu xe CR-V mới nhất rất phổ biến và chúng tôi đã nhận được khoảng 200 đơn đặt hàng. Nhưng sớm nhất là tháng 4 thì xe mới về đến”.

Ông bắt đầu trưng bày mô hình CR-V mới nhất tại đại lý của mình vào ngày 16.1 nhưng đây là xe từ một trong những lô thí điểm ban đầu được nhập khẩu từ Thái Lan vào tháng 12, trước khi nghị định có hiệu lực. Honda đã nộp thuế 30% cho lô này.

Mitsubishi cũng đã ngừng sản xuất Pajero Sports SUV cho thị trường Việt Nam ở Thái Lan. Ford Thái Lan cho biết: "Chúng tôi tiếp tục bày tỏ quan ngại với chính phủ Việt Nam liên quan đến tác động đáng kể của [nghị định 116] về hoạt động kinh doanh".

Việt Nam, cùng với Campuchia, Lào và Myanmar, đã có thời gian ân hạn hai năm để bão bỏ tất cả thuế quan đối với thương mại nội khối ASEAN, khi Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) ra đời vào cuối năm 2015.

AEC được thành lập để hội nhập nền kinh tế khu vực với GDP 2.500 tỷ USD và dân số 640 triệu người, tạo điều kiện thuận lợi cho dòng chảy tự do hàng hoá, dịch vụ và con người. Các công ty, đặc biệt là các nhà sản xuất, đã lợi dụng khuôn khổ này và thúc đẩy đầu tư xuyên biên giới và thiết lập các chuỗi cung ứng khu vực. Theo Nikkei, Nghị định 116 của Việt Nam có thể dội nước lạnh vào sự phát triển như vậy.