Tại sao Ấn Độ sẽ không phải là Trung Quốc thứ 2?

Trong bối cảnh quan hệ thương mại Mỹ - Trung ngày càng xấu đi, dân số Ấn Độ vượt Trung Quốc với một nửa trong số đó dưới 25 tuổi. Thị trường chứng khoán chứng kiến ​​8 năm tăng trưởng liên tiếp. Nếu tiếp tục duy trì tốc độ này, Ấn Độ sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới trong thời gian tới. 

Nhưng con đường phía trước của Ấn Độ có thể sẽ rất khác và nhiều thách thức hơn so với con đường của Trung Quốc.

Về lý thuyết, nguồn lao động dồi dào nhưng vẫn còn nhiều rào cản khiến việc kết nối giữa người lao động và người sử dụng lao động trở nên khó khăn. Dẫn đến khó khăn cho các hộ gia đình cũng như các công ty trong việc tích lũy tiền tiết kiệm. Yếu tố này là cần thiết cho sự bùng nổ đầu tư, vốn đã biến đổi những con hổ Đông Á như Đài Loan và Hàn Quốc và giúp họ vươn lên trong quá khứ. Vấn đề tiếp theo là rào cản thương mại vẫn còn cao, đặc biệt nếu Ấn Độ muốn trở thành trung tâm lắp ráp thiết bị như Trung Quốc.

Tỉ lệ tiết kiệm so với GDP của các quốc gia (%)

Điều đó không có nghĩa là những tiến bộ gần đây không ấn tượng hoặc sẽ không tiếp tục. Các hãng lắp ráp điện tử lớn như Foxconn và Pegatron đã đổ hàng trăm triệu USD vào Ấn Độ và tỉ trọng xuất khẩu toàn cầu của nước này đã tăng lên.

Về mặt nhân khẩu học, Ấn Độ giống như Trung Quốc khi tốc độ tăng trưởng dân số bắt đầu vào những năm 1990. Theo Liên Hiệp Quốc, gần 1/5 số người từ 15-64 tuổi trên thế giới sẽ là người Ấn Độ vào năm 2030. Tỉ lệ phụ thuộc theo độ tuổi của Ấn Độ, thước đo gánh nặng chăm sóc trẻ em và người già đối với các hộ gia đình, đã giảm xuống còn 47 vào năm 2022 từ mức 82 vào năm 1967, theo Ngân hàng Thế giới. Lực lượng lao động dồi dào thường giúp các công ty kiểm soát chi phí lao động trong khi các hộ gia đình có thêm thu nhập để đầu tư thay vì chi tiêu để hỗ trợ các thành viên phụ thuộc trong gia đình.

Thế nhưng, Ấn Độ lại phải chật vật tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp cận lực lượng lao động, đặc biệt là đối với phụ nữ. Theo số liệu từ Bộ Lao động và Việc làm Ấn Độ công bố năm ngoái, chỉ 1/3 dân số nữ trong độ tuổi lao động của Ấn Độ tham gia lực lượng lao động trong năm tài chính 2022. Con số này tăng khoảng 10 điểm phần trăm kể từ năm 2018, nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với mức trung bình toàn cầu của các nước thu nhập trung bình thấp là khoảng 50% và thấp hơn nhiều so với mức 71% của Trung Quốc.

Hơn nữa, phần lớn sự cải thiện trong tỉ lệ tham gia lực lượng lao động kể từ năm 2018 là ở khu vực nông thôn chứ không phải ở thành thị, và điều này giúp ích không đáng kể cho các nhà máy ở thành thị đang thiếu lao động.

Các khoản trợ cấp khổng lồ cho nông nghiệp và viện trợ lương thực nông thôn có thể là một lý do cho sự khác biệt giữa 2 nước. Khả năng chấp nhận việc đi xa nhà để sống và làm việc thấp hơn so với Trung Quốc. 45% phụ nữ Ấn Độ được chính phủ khảo sát năm ngoái cho biết nhiệm vụ chăm sóc con cái và nội trợ khiến họ không thể đi làm. 

Mối quan hệ yêu - ghét của Ấn Độ với thương mại cũng là một vấn đề khác. Không giống như Trung Quốc, Ấn Độ là một nền dân chủ sôi nổi. Theo Tổ chức Thương mại Thế giới, Ấn Độ có mức thuế nhập khẩu cao nhất trên toàn cầu vào năm 2022, với mức thuế suất tối huệ quốc (MFN) trung bình là 18,1%. Trong khi đó, Trung Quốc ở mức 7,5%, Liên minh châu Âu là 5,1% và Mỹ là 3,3%. Những hạn chế nhập khẩu như vậy có thể gây khó khăn cho các nhà sản xuất phụ thuộc vào nhập khẩu linh kiện để lắp ráp và xuất khẩu sản phẩm của họ. 

Ấn Độ đã đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng trong những năm gần đây và mạng lưới giao thông của quốc gia đã được cải thiện, tốc độ trung bình của tàu chở hàng đã tăng hơn 50% trong 2 năm qua và thời gian chờ đợi tại các cảng đã giảm 80% kể từ năm 2015. Nhưng nợ của chính phủ cũng tăng cao, gây khó khăn cho việc tiếp tục phát triển nếu sự bùng nổ của khu vực tư nhân không làm tăng nguồn thu từ thuế.

Gánh nặng nợ công của Ấn Độ chiếm khoảng 85% GDP, chỉ đứng sau Brazil trong số các nền kinh tế mới nổi. Chi tiêu vốn của chính quyền trung ương sẽ tăng lên mức cao nhất gần 2 thập kỷ là 3,3% GDP vào cuối năm tài chính 2024. Việc duy trì mức độ xây dựng cơ sở hạ tầng đó sẽ đòi hỏi doanh thu cao hơn, trợ cấp thấp hơn hoặc sự tham gia nhiều hơn từ khu vực tư nhân. 

Tất cả những điều này khiến Ấn Độ phải làm mọi thứ có thể để tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư trực tiếp nước ngoài, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất. 

Để Ấn Độ nâng cao sức nặng địa chính trị của mình, nước này cần đầu tư bên ngoài để giúp đẩy tỉ trọng của ngành sản xuất trong GDP tăng từ mức dưới 15% lên gần mục tiêu chính thức là 25%. Nhưng các tín hiệu gần đây cho thấy sự trái chiều với FDI giảm vào năm 2022 và 2023 sau khi đạt mức kỷ lục vào năm 2020. 

Ít nhất cho đến nay, Ấn Độ vẫn là nền kinh tế chủ yếu dựa vào tiêu dùng và dịch vụ. Trừ khi thực sự có thể tăng cường FDI vào lĩnh vực sản xuất, thì nhiều khả năng quốc gia này vẫn có thể gặp khó khăn trong việc bắt kịp quỹ đạo tăng trưởng khốc liệt của những con hổ và con rồng châu Á một thời.

Có thể bạn quan tâm: 

Giảm phát và niềm tin thị trường đạt mức báo động tại Trung Quốc

Nguồn WSJ