Ông Trump sẽ áp thuế lên đến 50 tỷ USD với Trung Quốc?

Theo nguồn tin thân cận của Bloomberg, Tổng thống Donald Trump sẽ thông báo việc áp thuế lên đến 50 tỷ USD với Trung Quốc do những hành vi vi phạm về sở hữu trí tuệ (IP) vào ngày 22.3.

Áp thuế nặng nề

Tổng thống Trump đang cân nhắc áp thuế lên hơn 100 loại hàng hoá khác nhau của Trung Quốc, theo nguồn tin của Bloomberg. Giá trị của thuế quan dựa trên ước tính thiệt hại kinh tế của Mỹ do hành vi sao chép tài sản trí tuệ của Trung Quốc, cũng theo nguồn tin của Bloomberg.

Ông Raj Shah, quan chức Nhà Trắng, cho biết trong một email gửi tới Bloomberg rằng: "Ngày mai tổng thống sẽ công bố những hành động mà ông đã quyết định dựa trên cuộc điều tra 301 của Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) về những nỗ lực bóp méo, gây áp lực và sao chép các công nghệ và sở hữu trí tuệ (IP) của Mỹ”.

Đây sẽ là hành động thương mại đầu tiên của Trump nhằm vào Trung Quốc, nước mà ông đã đổ lỗi cho việc lấy đi việc làm của nhiều người dân Mỹ. Quyết định này được đưa ra khi các nhà hoạch định chính sách, bao gồm giám đốc điều hành IMF, bà Christine Lagarde, cảnh báo về một cuộc xung đột thương mại toàn cầu có thể làm suy yếu sự phục hồi của thế giới trong nhiều năm.

Một nguồn tin giấu tên của Bloomberg cũng cho biết rằng trong năm 2017, ông Trump đã chỉ thị cho Đại diện Thương mại Robert Lighthizer điều tra các cáo buộc rằng Trung Quốc vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của Mỹ. Sau 7 tháng điều tra, các quan chức Mỹ đã tìm ra bằng chứng mạnh mẽ rằng Trung Quốc sử dụng những giới hạn về sở hữu nước ngoài để buộc các công ty Mỹ chuyển giao công nghệ cho các công ty Trung Quốc.

Bloomberg dẫn lời một quan chức USTR cho hay Mỹ cũng nghi ngờ Bắc Kinh chỉ đạo các công ty đầu tư vào Mỹ với mục đích chuyển giao công nghệ quy mô lớn mà chính phủ Trung Quốc coi là chiến lược. Cuộc điều tra cũng tìm thấy bằng chứng mạnh mẽ Trung Quốc hỗ trợ và tiến hành các cuộc tấn công mạng vào các công ty Mỹ để tiếp cận các bí mật thương mại.

Theo lời vị quan chức trên, giới chức Mỹ đã tỏ ra quan ngại về các hành vi vi pham sở hữu trí tuệ của Trung Quốc kể từ thời Tổng thống Bill Clinton, và Bắc Kinh đã nhiều lần thất bại trong việc đưa ra những lời hứa cải cách. Các vị quan chức này cũng nói thêm chính quyền Mỹ vẫn để ngỏ khả năng thảo luận vấn đề với chính quyền Trung Quốc.

Ông Lighthizer khẳng định hôm 21.3 rằng chính quyền đang xem xét cả việc áp thuế quan và hạn chế đầu tư của Trung Quốc, cùng với những lựa chọn khác. Các công ty của Mỹ từ Walmart đến Amazon đã cảnh báo rằng các biện pháp chế tài tràn lan đối với Trung Quốc có thể làm tăng giá tiêu dùng và ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán.

Tờ Wall Street Journal cũng trích dẫn nguồn tin giấu tên cho biết Trung Quốc đang chuẩn bị trả đũa kế hoạch áp thuế quan của Trump nhắm vào các ngành công nghiệp và các bang có khuynh hướng ủng hộ ông Trump.

Quan điểm về tài sản trí tuệ

Lighthizer nói với các nhà lập pháp rằng: "Quan điểm của chúng tôi là chúng thực sự quan ngại về những mất mát tài sản trí tuệ của mình, đây thực sự là lợi thế lớn nhất của nền kinh tế Mỹ". Ông nói thêm: "Chúng tôi đang thua Trung Quốc theo cách không phản ánh các nguyên tắc cơ bản về kinh tế”.

Việc áp thuế của Mỹ sẽ là một liều thuốc thử cho phản ứng của Trung Quốc, khi nước này có thặng dư thương mại lên đến 375 tỷ USD với Mỹ. Vào đầu tháng 3, Ngoại trưởng Trung Quốc cho biết Trung Quốc sẽ có "phản ứng cần thiết " đối với bất kỳ hành vi kích động một cuộc chiến tranh thương mại.

Ông Lý Khắc Cường, Thủ tướng Chính phủ Trung Quốc, cho biết nước này sẽ mở rộng hơn nữa nền kinh tế, bao gồm cả khu vực sản xuất và cam kết giảm thuế nhập khẩu và giảm thuế. Trong quá trình này, Trung Quốc sẽ không buộc các công ty nước ngoài phải chuyển giao công nghệ cho các nước trong nước và sẽ bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.

Ông Lighthizer đang nghiên cứu các hanh vi vi phạm sở hữu trí tuệ của Trung Quốc theo mục 301 của Đạo luật Thương mại năm 1974. Pháp luật cho phép Lighthizer thực hiện nhiều biện pháp, bao gồm cả thuế quan, để khắc phục bất kỳ thiệt hại nào đối với các doanh nghiệp Mỹ.

USTR đã lập luận rằng Trung Quốc sử dụng một loạt các biện pháp để buộc các công ty chuyển IP, và các thực thể Trung Quốc tham gia vào việc ăn cắp bí mật thương mại của Mỹ, khi quốc gia này muốn trở thành một quốc gia đứng đầu về trong sản xuất tiên tiến và trí thông minh nhân tạo. Các doanh nghiệp Mỹ ở Trung Quốc đã từ lâu luôn than phiên về việc buộc phải bàn giao công nghệ như là cái giá để tiếp cận thị trường.

Ngày 21.3, Chủ tịch Ủy ban Chính sách và Tài chính Hạ Viện Mỹ, Kevin Brady đã cảnh báo việc Mỹ áp đặt thuế phân biệt đối xử với Trung Quốc và ông khuyến khích thảo luận công khai rộng rãi hơn trước khi Mỹ thực hiện các biện pháp thương mại mới.