Sea hụt hơi trước thềm IPO?

Trước khi tuyên bố lên sàn, Sea (tên cũ là Garena) từng được xem là một trong các startup hấp dẫn nhất Đông Nam Á. Nhưng giờ đây, khi các số liệu kinh doanh của Sea được công bố trước thềm IPO, các chỉ số tài chính yếu kém đã làm lu mờ đi sức hấp dẫn của công ty này.

Sea vẫn hay được so sánh với cổ đông chủ chốt là tập đoàn Tencent của Trung Quốc, và thường được gọi là Tencent của Đông Nam Á vì Sea cũng phân phối game online và các sản phẩm giải trí trực tuyến như Tencent.

Tuy nhiên, có một khác biệt lớn giữa 2 công ty: trong khi Tencent có lợi nhuận khủng thì Sea đang đối mặt với các khoản lỗ ngày càng phình to. Biên lợi nhuận ròng của Tencent trong nửa đầu năm nay đạt 31%, với lợi nhuận ròng là 4,76 tỷ USD và doanh thu 15,5 tỷ USD. Trong khi đó, Sea có biên lợi nhuận ròng là âm 84%, lỗ 165,2 triệu USD trên doanh thu 195,5 triệu USD.

Dĩ nhiên, các công ty startup thường chịu lỗ trong giai đoạn đầu, Google và Facebook cũng vậy. Nhưng Sea thì càng ngày càng lỗ. Năm 2015, họ lỗ 37 xu để tạo ra doanh thu 1 USD. Năm 2016, tỉ lệ này là mất 65 xu cho 1 USD, và sang 6 tháng đầu năm nay là mất 84 xu cho 1 USD. Tất cả những con số đó cho thấy Sea đang tăng trưởng kém hiệu quả: tốc độ tăng trưởng doanh thu giảm từ mức 80% trong năm 2015 xuống còn còn 17% trong nửa đầu năm nay.

Năm ngoái, Sea được định giá 3,75 tỉ USD. Với mục tiêu lên sàn trong thời gian tới, Sea kỳ vọng sẽ được định giá 4,45 tỉ USD để trở thành một trong những startup giá trị nhất Đông Nam Á hiện nay.

Nicholas Teo, nhà chiến lược kinh doanh tại KGI Securities Singapore, cho biết: "Đây là một trong những thách thức của các công ty tư nhân lớn, điển hình như Grab và Uber. Một khi niêm yết công khai, các startup có thể sẽ phải chịu áp lực bán ra cổ phiếu dưới mức mà họ được định giá khi còn là công ty tư nhân".

Doanh thu (màu đen), lỗ ròng (màu đỏ) của Sea qua các năm. Lỗ trong nửa đầu năm 2017 là 165,2 triệu USD. Ảnh: Bloomberg

Được thành lập năm 2009 bởi Forrest Li, Sea ban đầu kinh doanh game trực tuyến dưới cái tên Garena. Tới giữa năm nay, Li đã đổi tên công ty để phản ánh tham vọng khu vực và đa dạng hóa sản phẩm của mình. Năm 2014, Sea ra mắt dịch vụ thanh toán kỹ thuật số AirPay, một năm sau công ty tiếp tục ra mắt nền tảng mua sắm di động Shopee. Cả hai đều đã có mặt ở Việt Nam.

Dù có nhiều sản phẩm, tuy nhiên hoạt động kinh doanh trò chơi của Sea vẫn đang chiếm hơn 90% tổng doanh thu. Giống như Tencent, công ty cung cấp trò chơi miễn phí, sau đó thu tiền khi người chơi mua các vật phẩm ảo như áo giáp, vũ khí hoặc kỹ năng đặc biệt.

Forrest Li, ông chủ của Sea. Ảnh:Bloomberg

Với sự hỗ trợ của Tencent, Sea đã nhận được vốn đầu tư từ các định chế tài chính lớn như Quỹ hưu trí giáo viên Ontario (Canada), Quỹ đầu tư quốc gia của Malaysia và một số tỷ phú châu Á. Goldman Sachs , Morgan Stanley và Credit Suisse Group AG sẽ là những đơn vị giúp Sea làm IPO.

"Dĩ nhiên với các chỉ số tài chính như vậy, Sea không thể hấp dẫn bạn. Cái mà bạn đang mua là giấc mơ về tiềm năng của Sea", nhà tư vấn Keith Pogson của EY Hong Kong bình luận. Theo đó, nếu tính cả quyền mua, cổ phiếu hạn chế chuyển nhượng và chứng khoán có thể chuyển đổi thì giá trị vốn hóa thị trường của công ty có thể tăng đến 5,5 tỷ USD.

Còn nhớ thời điểm Tencent lên sàn vào năm 2004, họ đã chứng minh rằng mình có thể kiếm ra tiền, với lợi nhuận ròng khoảng 39 triệu USD trên doanh thu 89 triệu USD vào năm 2003. Tencent có khả năng đẩy mạnh quảng bá các hoạt động kinh doanh trò chơi thông qua các dịch vụ nhắn tin với tổng cộng hơn một tỷ người dùng của họ (mạnh nhất là WeChat). Sea đã thành lập dịch vụ nhắn tin Beetalk với chức năng tương tự vào năm 2012, nhưng không thành công.

Ông Forrest Li đang muốn kích thích lại tăng trưởng của Sea bằng cách mở rộng sang mảng thương mại điện tử và dịch vụ thanh toán. Hoạt động kinh doanh trò chơi trực tuyến đã tạo ra 92 % tổng doanh thu cho công ty này trong nửa đầu năm nay, nhưng thực chất tốc độ tăng trưởng đã giảm xuống còn 12% trong cùng kỳ. Tuy sinh sau đẻ muộn, nhưng bộ phận thương mại điện tử của Sea có tốc độ phát triển nhanh. Dù vậy, chi phí bán hàng và tiếp thị đang chiếm tới 71% tổng doanh thu của Sea.

Trong khi đó, các tập đoàn thương mại điện tử lớn đang cạnh tranh gay gắt ở khu vực Đông Nam Á. Alibaba đã thâu tóm Lazada của Singapore để thu hút thêm nhiều khách hàng trong khu vực, trong khi Tokopedia của Indonesia vừa huy động được thêm 1,1 tỷ USD.

Suy cho cùng, Sea vẫn là một startup tiềm năng và triển vọng của Sea có thể không nhất thiết phải phụ thuộc vào việc đi đúng theo con đường Tencent đã đi, mà là việc họ hợp tác như thế nào với Tencent. Pogson của EY chỉ ra rằng Tencent có thể thỏa thuận với Sea để thúc đẩy các dịch vụ thanh toán và nhắn tin của riêng mình, và Tencent có thể tăng thêm cổ phần tại Sea nếu muốn có nhiều ảnh hưởng hơn trong khu vực.

"Có rất nhiều cơ hội để Sea và Tencent làm lợi cho nhau", Pogson nói.

Nguồn Bloomberg