Nhiều yếu tố đang ủng hộ một “cuộc hạ cánh mềm” với kinh tế Mỹ

Theo góc nhìn của Công ty Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV), một trong số các rủi ro lớn nhất mà thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ phải tiếp tục đối mặt trong giai đoạn nửa cuối năm đó là việc mặt bằng lãi suất Mỹ duy trì ở mức cao đang làm gia tăng rủi ro suy thoái tại Mỹ nói riêng và thế giới nói chung. Tính đến thời điểm cuối quý II/2023, xác suất xảy ra suy thoái theo khảo sát của Bloomberg trong 12 tháng tới lên đến 60% (tăng 10 điểm phần trăm so với lần khảo sát trước). Đường cong lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ cũng đang đảo ngược và để ngỏ rủi ro suy thoái xảy ra trong vòng 12-18 tháng tới. Bên cạnh đó, đây cũng là lần đầu tiên sau 40 năm, lợi suất trái phiếu 10 năm và 2 năm của Mỹ có mức độ chênh lệch đến 100 điểm.

KBSV cho hay, quan sát diễn biến trong các lần xảy ra suy thoái giai đoạn 1954-1985, các nhịp  giảm của thị trường chứng khoán Mỹ thường được chia thành 2 pha. 
Pha đầu tiên là khi lạm phát tăng mạnh khiến cho FED phải siết chặt chính sách tiền tệ để đối phó; thị trường chứng khoán phản ứng tiêu cực và giảm điểm mạnh, tương đồng với nhịp lao dốc trong năm 2022.

Pha thứ hai là khi mặt bằng lãi suất duy trì ở mức cao và trong một khoảng thời gian dài. Những tác động của việc tăng lãi suất (và siết chặt định lượng) dần thẩm thấu vào trong nền kinh tế và bắt đầu xuất hiện những tín hiệu suy giảm về tăng trưởng. Lợi nhuận của các doanh nghiệp bắt đầu giảm mạnh, tỉ lệ thất nghiệp dần tăng lên. Thị trường chứng khoán theo đó sẽ tiếp tục giảm mạnh và thường sẽ tạo đáy sau khi lãi suất tạo đỉnh từ 6-12 tháng.

“Nền kinh tế thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng cũng như thị trường chứng khoán sẽ ít nhiều chịu ảnh hưởng tiêu cực từ dòng vốn đầu tư toàn cầu sụt giảm, xuất khẩu suy yếu và kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết kém khả quan”, KBSV đánh giá. 

Theo KBSV, ở thời điểm hiện tại, xu hướng hạ nhiệt của lạm phát, dù vẫn đang ở mức cao, cùng sự vững vàng của kinh tế Mỹ (tỉ lệ thấp nghiệp thấp 3,7%, GDP quý I tăng trưởng mạnh 2% so với quý trước, doanh số bán lẻ tăng 0,3% so với tháng trước) đang ủng hộ kịch bản 1 cuộc hạ cánh mềm (hay suy thoái nhẹ) sẽ xảy ra, và tác động đến thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ không quá lớn. Dù vậy, có 1 số yếu tố rủi ro có thể khiến lạm phát tại Mỹ không sớm hạ nhiệt nhanh như kỳ vọng, FED buộc phải tiếp tục duy trì chính sách diều hâu và đẩy kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái trầm trọng.

Đầu tiên, những biến động địa chính trị xảy ra tại Nga trong những tuần gần đây đang tiềm ẩn rủi ro gây ra một cú shock về nguồn cung đối với dầu mỏ và khiến cho giá dầu tăng mạnh trong thời gian tới, trong bối cảnh các quốc gia thuộc nhóm OPEC tiến hành cắt giảm sản lượng cũng như chi phí thăm dò và khai thác mỏ dầu mới đang ngày càng trở nên tốn kém; 

Thứ hai, căng thẳng Trung Quốc - Đài Loan và việc chính phủ Mỹ dự kiến ban hành lệnh cấm xuất khẩu chip sang Trung Quốc có thể là khởi đầu của một cuộc chiến tranh thương mại giữa hai nước và khiến cho kết quả kinh doanh cũng như cổ phiếu của các tập đoàn công nghệ lao dốc (tương tự như bong bóng dot-com 2000-2001) khi mà cuộc chạy đua phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) đang nóng lên từng ngày;

Cuối cùng, tăng trưởng kinh tế Trung Quốc tiếp tục chậm lại và thị trường kỳ vọng Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) cũng như chính phủ sẽ tiếp tục nới lỏng chính sách tài khoá và tiền tệ để hỗ trợ nền kinh tế. Trong kịch bản đó, nhu cầu tiêu thụ và giá các loại hàng hoá sẽ tiếp tục tăng mạnh, khiến cho lạm phát khó về mức mục tiêu và kéo theo chính sách tiền tệ tại Mỹ tiếp tục thắt chặt trong một khoảng thời gian dài hơn.

Có thể bạn quan tâm 

Sự tương quan chặt chẽ giữa lãi suất và P/E VN-Index