Kế hoạch 3 phần để loại bỏ COVID-19

Theo ông Bill Gates, đồng chủ tịch và đồng sáng lập Quỹ Bill & Melinda Gates, thế giới đang nghiên cứu một loại vaccine COVID-19 an toàn, hiệu quả có thể sẵn sàng vào đầu năm tới. 

Hiện tại, hầu hết nguồn cung cấp vaccine COVID-19 trên thế giới dự kiến ​​sẽ đến các nước giàu. Các quốc gia này đã và đang thực hiện các thỏa thuận với các công ty dược phẩm, đảm bảo quyền mua hàng tỉ liều thuốc ngay khi chúng được sản xuất.

Còn các quốc gia có thu nhập trung bình và thấp trên thế giới, nơi sinh sống của gần một nửa nhân loại, họ không có sức mua để thực hiện các giao dịch lớn với các công ty dược phẩm. Hiện, các quốc gia này chỉ có thể trang trải lượng vaccine tối đa cho 14% dân số của họ.

Các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Northeastern đã phân tích hai kịch bản nếu việc phân phối vaccine không đồng đều. Trong đó, vaccine được cung cấp cho các quốc gia dựa trên quy mô dân số của họ. 

Có một kịch bản khác gần đúng với những gì đang xảy ra hiện nay: 50 quốc gia giàu có được tiêm 2 tỉ liều vaccine đầu tiên. Trong trường hợp này, virus tiếp tục lây lan không được kiểm soát trong 4 tháng ở 3/4 thế giới. Và số người chết sẽ gần như gấp đôi.

Đây sẽ là một sự thất bại lớn về mặt đạo đức. Một loại vaccine có thể làm cho COVID-19 trở thành một căn bệnh có thể phòng ngừa được. Không ai phải chết vì một căn bệnh có thể phòng ngừa chỉ đơn giản vì quốc gia họ sinh sống không đủ khả năng để đảm bảo một thỏa thuận sản xuất. 

Trong trường hợp với kịch bản “chỉ nước giàu”, tất cả chúng ta sẽ giống như Úc và New Zealand. Cả hai đã trải qua những chặng đường dài với rất ít ca nhiễm COVID-19 bên trong biên giới của họ. Dĩ nhiên, nền kinh tế của họ vẫn suy thoái vì các đối tác thương mại của họ đang bị phong tỏa. Khi một người mang virus mới di chuyển qua Nam Thái Bình Dương, tạo ra các cụm bệnh mới. Những cụm đó phát triển và lan rộng. Các trường học và văn phòng lại đóng cửa.

Ngay cả khi cung cấp quá nhiều vaccine, các quốc gia giàu có cũng tồn tại nguy cơ tái nhiễm vì không phải ai cũng chọn tiêm. Cách duy nhất để loại bỏ mối đe dọa của căn bệnh này là loại bỏ nó ở khắp mọi nơi.

Cách tốt nhất để thu hẹp khoảng cách vaccine không phải bằng cách làm xấu hổ các nước giàu. Họ đang làm điều hoàn toàn dễ hiểu, đó là cố gắng bảo vệ người dân của họ. Thay vào đó, chúng ta cần tăng cường năng lực sản xuất vaccine của thế giới. Bằng cách này, chúng ta có thể bảo vệ tất cả mọi người dù họ sống ở đâu.

Tiến bộ đáng kể đã được thực hiện trên mặt trận này khi nói đến phương pháp trị liệu. Các công ty dược phẩm đã đồng ý mở rộng năng lực sản xuất thuốc bằng cách sử dụng các nhà máy của nhau. Chưa từng có công ty nào cho phép đối thủ cạnh tranh sử dụng nhà máy của mình theo cách này và bây giờ sự hợp tác tương tự đang diễn ra khi nói đến vaccine.

Các công ty dược phẩm đã làm cho việc cung cấp tài chính dễ dàng hơn, thu lợi nhuận từ bất kỳ loại vaccine COVID-19 nào và đồng ý cung cấp cho họ càng nhiều càng tốt. Nhưng tài trợ công cũng cần thiết.

Vương quốc Anh là một mô hình tốt cho những gì các quốc gia giàu có khác nên làm. Nước này đã quyên góp đủ tiền cho Accelerator để mua hàng trăm triệu liều vaccine cho các nước nghèo. Chính phủ Nhật là nền kinh tế tiên tiến đầu tiên công bố cam kết công khai trị giá 17,2 tỉ yen (16 triệu USD) vào ngày 15.9 để đảm bảo liều lượng cho các quốc gia nghèo hơn. 

Cuối cùng, ngay cả khi thế giới có đủ khả năng sản xuất và kinh phí, chúng ta sẽ cần tăng cường hệ thống y tế - những người lao động và cơ sở hạ tầng có thể thực sự cung cấp vaccine cho mọi người trên thế giới.

Có rất nhiều điều đã học được từ nỗ lực không ngừng để xóa bỏ bệnh bại liệt. Một trong những bức ảnh nổi tiếng nhất về nỗ lực xóa sổ bệnh bại liệt ở Ấn Độ là của một dòng nhân viên y tế. Họ đội máy làm mát vaccine trên đầu khi lội qua dòng nước lũ ngập đến thắt lưng để đến một ngôi làng hẻo lánh. 

Các thành viên trong nhóm tiêm phòng bại liệt băng qua sương mù tới làng Tilkeshwar để tham gia chiến dịch tiêm chủng vào sáng sớm ở Ấn Độ hồi tháng 1.2011. Nguồn ảnh: AP.

Phát hiện các ca nhiễm COVID-19 ở những nơi nghèo nhất trên thế giới sẽ cần một mạng lưới nhân viên y tế ban đầu tương tự. Một mạng lưới có thể đến những nơi mà ngay cả đường xá cũng không thể. 

Một điều vị tỉ phủ Bill Gates học được khi nghiên cứu lịch sử của các trận đại dịch là chúng tạo ra một động lực đáng ngạc nhiên khi đề cập đến tư lợi và lòng vị tha. Các đại dịch hiếm khi xảy ra trường hợp bản năng tự giúp đỡ của một quốc gia gắn chặt với bản năng giúp đỡ người khác. Điều tư lợi và điều vị tha đảm bảo các quốc gia nghèo được tiếp cận với vaccine.

Có thể bạn quan tâm:

► Trung Quốc nằm ngoài dự án triển khai vaccine COVID-19 toàn cầu