Bộ đôi SAM-REE: Một chặng đường 2 ngã rẽ

SAM-REE, những đứa con đời đầu

Năm 2020 đánh dấu 20 năm hình thành và phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam (20.7.2000-20.7.2020).

Từ một Trung tâm Giao dịch Chứng khoán TP. HCM với 2 doanh nghiệp niêm yết đến nay đã có tới hơn 1.600 doanh nghiệp niêm yết, đăng ký giao dịch trên 2 Sở Giao dịch Chứng khoán với giá trị vốn hoá trên 4 triệu tỉ đồng, tương đương với 65% GDP.

Liên tục trong 20 năm qua, thị trường chứng khoán từ quy mô rất nhỏ và sơ khai đã vượt qua mọi khó khăn để không ngừng hoàn thiện về cấu trúc, phát triển mạnh mẽ về quy mô, chất lượng, chiều sâu và đã trở thành kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế.

Trong 10 năm gần đây tổng số vốn huy động qua thị trường chứng khoán đã đạt trên 2,4 triệu tỉ đồng, tương đương với 14% tổng mức đầu tư toàn xã hội, qua đó, đóng góp quan trọng cho nền kinh tế, chia sẻ nhiệm vụ cùng hệ thống tín dụng, ngân hàng, góp phần duy trì mức tăng trưởng chung của nền kinh tế. Đây cũng là bệ phóng cho nhiều doanh nghiệp Việt Nam phát triển vượt bậc về quy mô và chất lượng.

Song hành cùng sự phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam là 2 đứa con đời đầu Công ty Cổ phần SAM Holdings (HOSE: SAM) và Công ty Cổ phần Cơ Điện Lạnh (HOSE: REE).

Vào thời điểm đó, quy mô của SAM và REE khá tương đồng. SAM chào sàn năm 2000 với mức vốn điều lệ ban đầu là 120 tỉ đồng trong khi vốn điều lệ ban đầu của REE là 150 tỉ đồng.

Cho đến cuối năm 2019, vốn điều lệ của SAM và REE đã tăng lên mức lần lượt 2.565 tỉ đồng và 3.100 tỉ đồng, tương ứng gấp lần lượt 21,3 và 20,67 lần so với thời điểm niêm yết.

Sau 20 năm hình thành và phát triển, từ 2 nét tương đồng, SAM và REE đã có những ngã rẽ khác nhau trong suốt 2 thập kỷ qua.

Một bộ đôi, 2 lối rẽ

Cùng là bộ đôi niêm yết đầu tiên trên thị trường chứng khoán Việt Nam, cả SAM và REE đều định hướng phát triển đa ngành.

Tuy nhiên, nhìn bức tranh kinh doanh chung của REE và SAM trong 10 năm qua, có thể thấy được những điều khác biệt.

Nếu như REE luôn duy trì được sự tăng trưởng ổn định về doanh thu và lợi nhuận thì SAM lại có nhiều biến động.

Tăng trưởng lợi nhuận sau thuế của REE và SAM cũng có nhiều khác biệt. Nguồn: NCĐT tổng hợp.

Ở điểm xuất phát, REE là công ty sản xuất các sản phẩm cơ điện, điều hòa, thi công công trình. Tuy vậy, cho đến nay, REE không chỉ bó hẹp trong việc sản xuất các sản phẩm truyền thống mà đã có định hướng trở thành công ty số 1 trong lĩnh vực hạ tầng, năng lượng tại Việt Nam.

Trong các hoạt động kinh doanh của REE, mảng cơ điện lạnh (M&E) tiếp tục đà tăng trưởng với tổng giá trị hợp đồng còn lại khá lớn. Năm 2019, mảng M&E đóng góp gần 65% doanh thu.

Năm 2019, REE ghi nhận gần 4.900 tỉ đồng doanh thu thuần và hơn 1.719 tỉ đồng lợi nhuận sau thuế. Kết quả kinh doanh năm 2019 có phần giảm nhẹ so với năm 2018, do thu nhập từ hoạt động M&E tăng nhẹ trong khi hoạt động kinh doanh máy điều hòa không khí Reetech tiếp tục đi xuống. 

Còn đối với SAM, từ lĩnh vực kinh doanh ban đầu là sản xuất và phân phối các loại cáp cho ngành bưu chính viễn thông, đến nay SAM với định hướng phát triển trở thành một tập đoàn đa ngành đã mở rộng sang nhiều lĩnh vực khác như đầu tư tài chính, kinh doanh bất động sản nhà ở, bất động sản nghỉ dưỡng và nông nghiệp công nghệ cao.

Năm 2019, SAM đạt hơn 3.032 tỉ đồng doanh thu thuần nhờ mảng sản xuất, kinh doanh dây và cáp viễn thông, bất động sản. Lợi nhuận sau thuế của Công ty đạt hơn 101 tỉ đồng. Trong năm 2019 Công ty có thay đổi về nhân sự trong Hội đồng Quản trị cũng như giảm cán bộ điều hành hoạt động kinh doanh. Mặc dù có nhiều cố gắng nhưng sự biến động về nhân sự đã ảnh hưởng đến việc điều hành cũng như kết quả kinh doanh của toàn công ty.

Tương tự như kết quả kinh doanh, giá cổ phiếu trên sàn của REE và SAM cũng có nhiều khác biệt. Nếu như REE chậm rãi và tăng trưởng ổn định, vượt trội so với thị trường chung thì SAM lại “bứt tốc bứt thắng”, biến động rất mạnh.

Diễn biến của bộ cổ phiếu REE, SAM so với VN-Index. Nguồn: NCĐT.

Về chiến lược trong tương lai, cho đến trước năm 2020, REE đang tổ chức hoạt động theo mô hình Nhóm công ty, theo đó Công ty mẹ là REE Corporation quản lý trực tiếp 12 công ty thành viên và các khoản đầu tư tại 19 công ty liên danh, liên kết.

Hội đồng quản trị đánh giá đến nay, REE đã phát triển đủ lớn để thực hiện việc tái cấu trúc kinh doanh nhằm khắc phục các hạn chế của mô hình nhóm Công ty hiện tại, giúp nhà đầu tư, cổ đông đánh giá về REE đúng giá trị thực. Hội đồng quản trị đề xuất tái cấu trúc hoạt động kinh doanh của REE Corporation theo mô hình công ty Holdings.

Còn đối với SAM, năm 2020 được Ban Điều hành SAM xem là năm cần tái cấu trúc hoạt động. Trong đó đặc biệt lưu ý về các hoạt động cơ cấu lại tài sản, danh mục đầu tư hiện hữu và các hoạt động đầu tư mở rộng mới.

* Có thể bạn quan tâm 

►Các Ngân hàng Thương mại đang chuyển dòng vốn dư thừa sang thị trường trái phiếu chính phủ