Tiềm năng của trợ lý ảo ngành tòa án Việt Nam

Phát biểu tại chương trình Ngày Chuyển đổi số quốc gia năm 2023, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, hiện ngành Thông tin và Truyền thông đang phát triển 4 trợ lý ảo quan trọng trong lĩnh vực pháp luật: Phát hiện những mâu thuẫn, chồng chéo giữa các văn bản pháp luật; hỗ trợ cán bộ, công chức thực hiện công việc theo quy định; hỗ trợ thẩm phán tra cứu pháp luật; trả lời các câu hỏi của người dân liên quan đến pháp luật, đến các quy định của Nhà nước. 

Theo ông Trần Mạnh Quân, Phó Giám đốc Khối nền tảng trợ lý ảo (Trung tâm Không gian mạng Viettel), trải qua hơn 1 năm thử nghiệm trợ lý ảo pháp luật hỗ trợ các thẩm phán đã chứng minh được hiệu quả tích cực. Cụ thể, ứng dụng giúp giảm 30% lượng công việc so với thao tác truyền thống, tối ưu thời gian vận hành của toàn bộ hệ thống tòa án.

Công cụ này còn tự động tạo các tài liệu pháp lý mẫu như giấy triệu tập, hỗ trợ viết một phần nội dung bản án... Ảnh: OECD.

Nhờ được tích hợp từ các mô hình học sâu (Deep learning), cũng như các thuật toán tìm kiếm nội dung theo ngữ nghĩa (Semantic search), công cụ này cho phép người dùng dễ dàng tra cứu nhanh và chính xác các văn bản pháp luật.

Trợ lý ảo pháp luật hỗ trợ các thẩm phán có thể giới thiệu luật, pháp lệnh, thông tư, nghị định chính xác đến từng điều, khoản của văn bản pháp quy và thời điểm có hiệu lực, phù hợp với thời gian xảy ra vụ việc hoặc giới thiệu các tình huống tương tự dựa trên kho dữ liệu được lưu trữ.

Ứng dụng cũng có thể hỗ trợ lập kế hoạch giải quyết án, tạo lập và quản lý hồ sơ án điện tử, thậm chí chỉ dẫn chi tiết các bước, biểu mẫu thực hiện theo đúng quy định về tố tụng như một sổ tay điện tử cho từng vụ án. Công cụ này còn tự động tạo các tài liệu pháp lý mẫu, như giấy triệu tập, quyết định tạm giam, hỗ trợ viết một phần nội dung bản án, tiếp nhận đơn, chuẩn bị trước, trong và sau phiên tòa...

Theo Trung tâm Không gian mạng Viettel (Viettel CyberSpace center), đơn vị phát triển sản phẩm, trợ lý ảo pháp luật này sở hữu hệ thống cơ sở tri thức ngành với hơn 160.000 văn bản pháp luật, 63 án lệ và hơn 1 triệu bản án. Trong đó, hơn 1.200 quyết định giám đốc thẩm và hơn 80.000 bản án phúc thẩm do Tòa án Nhân dân tối cao cung cấp.

Tính đến nay, sản phẩm có hơn 3 triệu lượt sử dụng, trung bình có 5.000-6.000 lượt hỏi đáp, tra cứu mỗi ngày. Kết quả khảo sát với 1.031 lượt đánh giá cho thấy, 99% người sử dụng đánh giá cao độ hữu ích của sản phẩm. Tỉ lệ người sử dụng chưa hài lòng chiếm 5,22%. 

Theo nhiệm vụ hiện nay, các thẩm phán phải công khai bản án trên trang web cổng thông tin công bố bản án của Tòa án Nhân dân tối cao. Khi chưa có phần mềm trợ lý ảo, các thẩm phán sẽ phải mã hóa dữ liệu trong bản án theo cách thủ công, bằng tay.

Khi có phần mềm trợ lý ảo này, việc mã hóa diễn ra nhanh hơn nhiều, thậm chí chỉ mất 30-40 phút là có thể mã hóa và đăng được cùng lúc 10-15 bản án có hiệu lực pháp luật. Trong khi trước đó, tùy theo độ dài, thông thường một buổi mỗi người chỉ mã hóa được 4-5 bản án.

Tuy nhiên người trong ngành cũng góp ý rằng trợ lý ảo cần tập trung hơn nữa vào nội dung câu hỏi của người sử dụng. Hiện nay, một số câu trả lời, giải pháp mà trợ lý ảo đưa ra còn bị loãng, chưa sát.

Có thể bạn quan tâm:

Những công ty sở hữu nhiều vệ tinh nhất