Có vận động chính trị trong vụ DOC tăng thuế chống bán phá giá cá tra Việt Nam

Theo Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), việc Bộ Thương mại Mỹ (DOC) tăng thuế trong đợt xem xét hành chính lần thứ 8 (POR8) chống bán phá giá đối với cá tra Việt Nam là do sự can thiệp của Hiệp hội các nhà nuôi cá nheo Mỹ (CFA)

Được sự ủng hộ của một số nghị sỹ trong Quốc hội Mỹ đại diện cho các bang ven vịnh Mexico, CFA đã gây sức ép khiến DOC đánh thuế cao để trừng phạt các nhà xuất khẩu Việt Nam.

Một tuần trước khi DOC đưa ra kết quả cuối cùng, nhóm người ủng hộ cá da trơn Mỹ trong Quốc hội đã có cuộc gặp với Thứ trưởng DOC và đã tiết lộ kết quả trong nội bộ trước khi được chính thức công bố, VASEP cho biết.

Theo ông Đào Trần Nhân, Trưởng đại diện Thương vụ Việt Nam tại Mỹ, quyết định của DOC chịu tác động từ nhóm người nuôi và chế biến cá da trơn Mỹ, đặc biệt là CFA. Nhóm này đã vận động DOC chọn Indonesia thay Bangladesh để tính thuế.

Lý do đầu tiên nhóm này đưa ra là diện tích nuôi cá da trơn nội địa của Mỹ giảm mạnh từ 164.000 acre năm 2007 còn 83.020 acre năm 2012 (1 acre = 0,4047 ha). Nguyên nhân thực sự do giá ngô và đậu tương tăng kỷ lục nên người nuôi chuyển sang trồng các loại hoa màu có giá trị cao hơn như đậu tương và ngô để thu lời.

Chính một công ty của Mỹ cũng từng sử dụng lý do này để giải thích với người tiêu dùng về việc diện tích nuôi cá da trơn tại Mỹ giảm. Công ty này còn phân tích nguyên nhân người tiêu dùng Mỹ chuyển từ sang các nguồn cá thịt trắng khác, ngoài cá tra, basa có cả cá tuyết, cá haddock, cá bơn, cá rô phi nuôi do giá cá da trơn Mỹ tăng quá cao từ năm 2011.

Việc Mỹ tăng thuế với cá tra Việt Nam sẽ khiến một số nhà nhập khẩu và phân phối của Mỹ bị ảnh hưởng bởi vì bị tăng chi phí cho sản phẩm nhập khẩu. Thứ hai, tình hình này có thể mở ra cơ hội tại thị trường Mỹ cho các loài cá thịt trắng khác như cá rô phi, cá tuyết và cá minh thái, nhất là khi nguồn cung cá tuyết đang tăng mạnh.

Trước quyết định của DOC, doanh nghiệp xuất khẩu cá tra Việt Nam đã quyết định khởi kiện. Việt Nam còn thời gian chuẩn bị các hồ sơ, chứng cứ từ nay đến tháng 9/2013, trước khi Mỹ dự kiến công bố kết quả sơ bộ đợt xem xét hành chính lần thứ 9 (POR) và kết quả cuối cùng vào 3/2014.

Nguồn Vasep/Khampha