Phát triển bền vững: Hành trình chung tay vì tương lai

Cá tra đóng vai trò then chốt đối với ngành thủy hải sản của Việt Nam, đóng góp lớn vào doanh thu xuất khẩu của ngành này, với kim ngạch hằng năm vào khoảng 1,8-2,4 tỉ USD. Lĩnh vực nuôi và chế biến cá tra là một ví dụ tiêu biểu trong cuộc chiến chống lại biến đổi khí hậu cũng như hành trình hướng tới bền vững, đặc biệt thông qua tăng cường áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn.

Một trường hợp thú vị

Trước đây, quy trình chế biến cá tra tạo ra một lượng lớn rác thải, từ da đến xương cá. Tuy nhiên, ngày càng nhiều sáng kiến mới đang biến nguồn “rác thải” đó thành những tài nguyên có giá trị. Sự chuyển dịch từ mô hình tuyến tính “khai thác - sử dụng - xả thải” sang mô hình tái sinh không chỉ giảm xả thải và tối ưu hóa tài nguyên mà còn giảm tác động lên môi trường của ngành, bao gồm phát thải khí nhà kính, cho thấy một quyết tâm hữu hình trước vấn đề khí hậu.

Vĩnh Hoàn là một câu chuyện về sự chuyển mình ấn tượng, một ví dụ cho thấy chiến lược kinh doanh bền vững, chủ động, sáng tạo có thể mở ra cơ hội cho một doanh nghiệp sản xuất cá trong nước có thể vươn mình trở thành công ty đẳng cấp thế giới. Năm 2024, HSBC đã cung cấp tín dụng thương mại xanh cho Vĩnh Hoàn. Giao dịch mang tính cột mốc này không chỉ đánh dấu khoản tín dụng xanh đầu tiên HSBC cấp cho Vĩnh Hoàn mà còn là khoản tín dụng xanh đầu tiên mà ngân hàng này tài trợ trong lĩnh vực thủy sản. 

Bối cảnh kinh doanh toàn cầu đang thay đổi mạnh mẽ trước những xu hướng bền vững lớn, buộc các công ty như Vĩnh Hoàn phải thích ứng hoạt động kinh doanh. Nhằm vượt qua những thay đổi này và đảm bảo duy trì hoạt động, nhiều doanh nghiệp hàng đầu xây dựng tầm nhìn bền vững dài hạn đầy tham vọng. Tầm nhìn đó là kim chỉ nam giúp doanh nghiệp tăng trưởng theo hướng đóng góp cho tương lai thịnh vượng của doanh nghiệp lẫn cả xã hội, đồng thời vẫn lưu tâm đến nhu cầu của các thế hệ hiện tại cũng như tương lai và các hệ thống tự nhiên, xã hội mà họ trông cậy vào.

Sức mạnh 5 nguồn vốn

Tầm nhìn bền vững vạch ra cam kết của một công ty để tạo ra tác động tích cực lên môi trường và xã hội trong khi duy trì lợi nhuận kinh tế lâu dài. Cam kết này được thể hiện rõ trong cách các doanh nghiệp sử dụng, nâng cấp hoặc thậm chí có thể rút kiệt “5 nguồn vốn bền vững” của họ.

Ý tưởng về 5 nguồn vốn như trong cuốn Capitalism As If The World Matters của Jonathon Porritt chính là nền tảng giúp chúng ta hiểu được vấn đề phát triển bền vững dưới lăng kính kinh tế tạo ra của cải vật chất. 5 loại vốn bền vững này là những yếu tố nền tảng, từ đó chúng ta tạo ra dịch vụ và hàng hóa thiết yếu nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống.

Một tổ chức thực sự bền vững sẽ không chỉ duy trì mà còn chủ động tìm cách gia tăng trữ lượng của các nguồn vốn này, thay vì khai thác đến cạn kiệt. Chỉ khi chúng ta kiểm soát được tốc độ sử dụng, bằng không những nguồn vốn sống còn này sẽ rơi vào nguy cơ cạn kiệt.

Nếu nỗ lực gia tăng những nguồn vốn này, chúng ta có thể sống nhờ vào “nguồn thu nhập” chúng tạo ra mà không “ăn mòn” nguồn vốn gốc. Sự thay đổi này đòi hỏi mỗi tổ chức, mỗi doanh nghiệp hoặc mỗi thực thể phải có trách nhiệm quản lý những nguồn vốn đó một cách bền vững.

Chính phủ đóng vai trò không thể thiếu trong việc thúc đẩy phát triển bền vững, vừa tạo điều kiện vừa thúc đẩy thông qua triển khai chiến lược chính sách, pháp luật và các sáng kiến gắn kết chung. Với vai trò đó, Chính phủ Việt Nam đã có những bước đi táo bạo và toàn diện nhằm đạt được tham vọng cân bằng phát thải, một cam kết được công bố chính thức tại Hội nghị COP26. 

Việt Nam đang bước vào một kỷ nguyên mới trong lịch sử, một giai đoạn phát triển mạnh mẽ được ghi dấu bằng những mục tiêu đầy tham vọng nhằm cải tổ về quản trị và kinh tế. Giai đoạn từ nay đến năm 2030 đặc biệt quan trọng đối với Việt Nam để xây dựng nền móng cơ bản nhằm đạt được 2 cột mốc kinh tế lớn: trở thành một nước có thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và nước có thu nhập cao vào năm 2045. Sự chuyển mình táo bạo này diễn ra trong bối cảnh thế giới có nhiều thay đổi như tiến bộ không ngừng về trí tuệ nhân tạo, máy tính lượng tử và robot bên cạnh những thách thức không nhỏ như biến đổi khí hậu. 

Điều quan trọng là Việt Nam đang chủ động giải quyết các vấn đề môi trường song song với mục tiêu tăng trưởng kinh tế. Định hướng lồng ghép này cho thấy tầm nhìn tiến bộ về phát triển toàn diện cho quốc gia.

Để thực sự hiện thực hóa những mục tiêu phát triển bền vững đó cũng như thực hiện được “kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, Việt Nam cần 2 khối công - tư phối hợp hành động, chia sẻ trách nhiệm. Một động thái đáng chú ý chính là Nghị quyết 68 nâng cao vai trò của khu vực kinh tế tư nhân trong nền kinh tế, mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển, sáng tạo và phát triển một cách bền vững, từ đó trở thành một động lực mạnh mẽ phía sau hành trình phát triển bền vững chung của Việt Nam.

Có thể bạn quan tâm 

Thời trang bền vững: Động lực sáng tạo của nền kinh tế Việt Nam