Hơn 3 tỉ người bị ảnh hưởng bởi tình trạng thiếu nước

Theo The Guardian, tình trạng thiếu nước đang ảnh hưởng tới hơn 3 tỉ người trên thế giới. Lượng nước ngọt có sẵn cho mỗi người đã giảm 1/5 so với 2 thập kỷ trước.

Khoảng 1,5 tỉ người đang bị khan hiếm nước nghiêm trọng hoặc thậm chí là hạn hán. Nguyên nhân là do sự kết hợp của khí hậu bất ổn, nhu cầu tăng cao và quản lý kém. Điều đó đã khiến nông nghiệp ngày càng khó khăn trên khắp các vùng trên toàn cầu.

Tổ chức Nông Lương của Liên Hợp Quốc phát hiện 50 triệu người ở châu Phi sống trong những khu vực hạn hán nghiêm trọng có tác động thảm khốc đến đất trồng trọt và đồng cỏ ba năm một lần. Ảnh: EPA.

Liên Hợp Quốc hôm 26.11 cảnh báo rằng hàng tỉ người sẽ phải đối mặt với nạn đói và tình trạng thiếu lương thực kinh niên trên diện rộng do thất bại trong việc bảo tồn tài nguyên nước và giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu.

Tổng giám đốc Tổ chức Nông Lương Liên hợp quốc (FAO) Qu Dongyu cho biết: “Chúng ta phải hết sức coi trọng cả tình trạng khan hiếm nước ngọt và tình trạng thiếu nước hiện là thực tế mà tất cả chúng ta đang sống. Tình trạng thiếu nước và khan hiếm nước trong nông nghiệp phải được giải quyết ngay lập tức”.

Ông Qu Dongyu nói rằng: các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc, bao gồm xóa đói và cải thiện khả năng tiếp cận nước sạch, vẫn còn trong tầm tay. Tuy nhiên, cần phải làm nhiều hơn nữa để cải thiện các hoạt động canh tác trên toàn thế giới và quản lý công bằng các nguồn tài nguyên.

Báo cáo về Tình trạng Lương thực và Nông nghiệp 2020 của tổ chức FAO cho thấy: 50 triệu người ở châu Phi cận Sahara sống trong những khu vực mà hạn hán nghiêm trọng gây ảnh hưởng thảm khốc đến đất trồng trọt và đồng cỏ 3 năm một lần. Hơn 1/10 diện tích đất trồng trọt có mưa trên thế giới phải chịu hạn hán thường xuyên, cũng như khoảng 14% diện tích đồng cỏ trên thế giới.

Việc tưới không đúng loại có thể gây lãng phí nước, làm cạn kiệt các nguồn tài nguyên không thể tái tạo như các tầng chứa nước dưới đất. Ảnh: AFP

Nông nghiệp được tưới nước mưa chiếm 60% sản lượng cây trồng toàn cầu và 80% diện tích đất canh tác, phần còn lại được hưởng lợi từ việc tưới tiêu. Tuy nhiên, việc tưới tiêu không phải là thuốc chữa bách bệnh. Bởi lẽ, hơn 60% diện tích đất trồng trọt được tưới trên toàn thế giới bị căng thẳng về nước. 

Việc tưới không đúng loại có thể gây lãng phí nước, làm cạn kiệt các nguồn tài nguyên không thể tái tạo như các tầng chứa nước dưới đất. Và việc quản lý kém có thể dẫn đến việc một số nông dân mất tài nguyên nước. Cụ thể, trong trường hợp các trang trại ở hạ lưu, nếu sông và đường thủy cạn kiệt do thủy lợi đầu nguồn.

Các hệ thống tưới quy mô nhỏ và do nông dân chỉ đạo thường hiệu quả hơn các dự án quy mô lớn. Các chương trình quy mô lớn do nhà nước tài trợ ở châu Á đã dựa vào việc khai thác trực tiếp vào nguồn nước ngầm, gây áp lực quá lớn lên nguồn tài nguyên đó. Nhưng nông dân quy mô nhỏ trên khắp thế giới phải đối mặt với nhiều khó khăn hơn. Chẳng hạn như việc thiếu quyền sở hữu an toàn đối với quyền sử dụng nước, ít khả năng tiếp cận tài chính và tín dụng.

Các nghiên cứu riêng biệt gần đây đã chỉ ra rằng đất nông nghiệp trên thế giới ngày càng được tập trung vào tay ít người hơn, với các công ty lớn và chủ sở hữu quốc tế tiếp quản các khu sản xuất. Trong khi các nông hộ nhỏ - những người có trang trại thường chạy theo dây chuyền bền vững hơn với môi trường - ngày càng bị đẩy ra ngoài. Khoảng 1% trang trại trên thế giới vận hành 70% diện tích đất nông nghiệp của thế giới.

FAO cảnh báo, sản xuất lương thực phải thay đổi để giảm phát thải khí nhà kính và cố gắng ngăn chặn sự phá vỡ khí hậu. “Khi thế giới hướng tới việc chuyển sang chế độ ăn uống lành mạnh, thường bao gồm các loại thực phẩm tương đối sử dụng nhiều nước, thì việc sử dụng bền vững tài nguyên nước sẽ quan trọng hơn bao giờ hết,” theo cựu phó Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Nông thôn Trung Quốc Qu. 

Nông nghiệp sử dụng nước mưa cung cấp tỉ trọng lớn nhất trong sản xuất lương thực toàn cầu. Tuy nhiên, chúng ta phải cải thiện cách quản lý nguồn nước từ lượng mưa hạn chế.

Báo cáo năm nay của FAO tập trung vào vấn đề nước, nhưng phần lớn công việc của tổ chức này là cố gắng ngăn chặn nguy cơ đại dịch COVID-19 gây ra tình trạng thiếu lương thực trên diện rộng. FAO kêu gọi các chính phủ giữ cho các chuỗi cung ứng và thị trường thực phẩm toàn cầu mở cửa, bất chấp những hạn chế đi lại do đại dịch gây ra.

Thu hoạch năm nay của thế giới nhìn chung là tốt. Tuy nhiên, một số khu vực của châu Phi vẫn đang bị đe dọa bởi các vấn đề lương thực nghiêm trọng.

Có thể bạn quan tâm:

► Cần 2.000 tỉ USD để đạt mục tiêu toàn cầu không phát thải ròng