Concert quốc gia: Bản giao hưởng cho du lịch

Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, Thống nhất đất nước (30/4/2025) tại TP.HCM được thế hệ Gen Z gọi bằng một khái niệm rất riêng: concert quốc gia. Khái niệm này nhanh chóng lan rộng, đặc biệt sau đại lễ 80 năm Quốc khánh Việt Nam ngày 2/9/2025, phản ánh ngôn ngữ và cảm thức của giới trẻ hôm nay, khi kết nối với giá trị lịch sử một cách gần gũi, sống động. 

Đằng sau bầu không khí hứng khởi, concert quốc gia còn gợi mở những giá trị mới cho nền kinh tế. Tiến sĩ Daisy Kanagasapapathy, Phó Chủ nhiệm Bộ môn Quản trị Du lịch và Khách sạn, Đại học RMIT Việt Nam, cho rằng nếu được duy trì như một phần của chiến lược dài hạn, các sự kiện quốc gia hoàn toàn có thể trở thành nền tảng cho việc xây dựng thương hiệu quốc gia, vừa nâng cao hình ảnh Việt Nam trên trường quốc tế, vừa khẳng định vai trò của du lịch trong đóng góp vào nền kinh tế. NCĐT đã trao đổi với bà Kanagasapapathy về vấn đề này.

Ở góc độ kinh tế du lịch, concert quốc gia có thể xem là một dạng du lịch sự kiện hay không? 
Concert quốc gia hoàn toàn có thể được coi là một hình thức của du lịch sự kiện (event tourism), nhưng khác biệt đáng kể so với concert thương mại hay lễ hội thông thường.
Các sự kiện thương mại chủ yếu xoay quanh doanh thu bán vé và giá trị giải trí, thường do tư nhân tổ chức với mục tiêu lợi nhuận. Concert quốc gia thì khác. Đó là những sự kiện mang tính Nhà nước, gắn với cột mốc lịch sử, vừa để giải trí, vừa để củng cố ký ức tập thể, niềm tự hào dân tộc và bản sắc quốc gia. Về mặt kinh tế, giá trị lớn nhất không nằm ở vé bán ra, mà ở vốn biểu tượng, bao gồm việc nâng cao hình ảnh điểm đến, thúc đẩy ngoại giao văn hóa và gia tăng độ phủ truyền thông.

Các sự kiện tầm quốc gia thường gắn với các mốc lịch sử. Bà nhận định như thế nào về khả năng phát triển chúng thành một sản phẩm du lịch lâu dài và bền vững tại Việt Nam?
Điều đó hoàn toàn khả thi. Điểm mạnh của sự kiện tầm quốc gia là giá trị biểu tượng, nhưng nếu tổ chức quá thường xuyên sẽ mất đi tính độc đáo. Điều quan trọng là sự kiện phải được tích hợp trong văn hóa tổng thể, có chiến lược tiếp thị và tổ chức chuyên nghiệp.

Festival Huế là một ví dụ. Từ năm 2000 đến nay, sự kiện 2 năm một lần này đã trở thành điểm hẹn quốc tế nhờ kết hợp di sản Việt Nam với biểu diễn toàn cầu. Nhìn ra quốc tế cũng có nhiều mô hình đáng học hỏi. Malaysia tổ chức Merdeka Day với diễu hành và hòa nhạc đa văn hóa. Pháp có Bastille Day 14/7 với diễu binh, hòa nhạc và pháo hoa thu hút hàng triệu khách quốc tế. Nga có Victory Day 9/5 phát sóng toàn cầu, vừa mang tính lịch sử, vừa là công cụ ngoại giao văn hóa.
Tuy nhiên, muốn bền vững, mỗi kỳ phải đổi mới, sáng tạo với chủ đề mới hoặc hợp tác mới, trở thành điểm hẹn mà du khách trông đợi.

Về mặt kinh tế, tỉ suất lợi nhuận trên đầu tư (ROI) của concert quốc gia nên đo lường như thế nào? 
Việc đo lường ROI của một sự kiện quốc gia không thể chỉ tính mỗi doanh thu bán vé, mà cần được nhìn từ nhiều khía cạnh như chi tiêu của du khách thể hiện qua tỉ lệ lấp đầy khách sạn, dịch vụ vận chuyển, ăn uống hay mua sắm, lượng khách tham dự trực tiếp và gián tiếp, độ phủ truyền thông từ số lượt phát sóng, báo chí quốc tế, tương tác trên mạng xã hội và cả mức độ cải thiện thương hiệu điểm đến, có thể đo qua khảo sát du khách hay dữ liệu tìm kiếm trực tuyến. Chỉ khi kết hợp những chỉ số này, bức tranh ROI mới phản ánh đầy đủ giá trị kinh tế và thương hiệu của sự kiện.

So với các phương thức quảng bá truyền thống như roadshow hay quảng cáo, hình thức này có ưu thế gì?
Điểm khác biệt của concert quốc gia nằm ở tính trải nghiệm. Quảng cáo chỉ truyền thông điệp một chiều, trong khi concert cho phép khán giả trực tiếp sống trong không khí văn hóa. Chưa kể đến mạng xã hội nhân hiệu ứng này lên gấp nhiều lần, khi hàng ngàn khán giả trở thành “đại sứ truyền thông” tự nhiên, chia sẻ hình ảnh, video ra toàn cầu. Một sự kiện tầm quốc gia có thể đạt hiệu ứng truyền thông tương đương chiến dịch quảng bá trị giá hàng triệu USD, nhưng với sức thuyết phục cao hơn nhờ tính xác thực và cảm xúc cộng hưởng.

Các sự kiện quốc gia thường tạo ra sự bùng nổ du lịch trong ngắn hạn. Làm thế nào tận dụng động lực này tốt hơn để tạo ra dòng khách ổn định và lợi ích kinh tế lâu dài cho ngành du lịch Việt Nam?
Chìa khóa là xây dựng di sản sự kiện. Điều này có thể được thực hiện qua những trải nghiệm mở rộng ngoài buổi concert như tour tham quan di tích gắn với chủ đề sự kiện, triển lãm, gói du lịch kết hợp trải nghiệm ẩm thực hoặc cả sản phẩm số như phát lại trực tuyến, phim tài liệu và công nghệ thực tế ảo. Bằng cách định vị concert như cửa ngõ dẫn vào hành trình khám phá văn hóa rộng hơn, hiệu ứng ngắn hạn sẽ chuyển hóa thành lợi ích kinh tế dài hạn cho ngành du lịch.

Theo bà, đâu là những điều kiện quản trị quan trọng nhất để các sự kiện quốc gia có thể được khai thác thành sản phẩm du lịch khả thi?
Muốn vậy, cần hội đủ 4 yếu tố then chốt. Trước hết là hạ tầng, từ giao thông, lưu trú đến năng lực quản lý đám đông, phải sẵn sàng cho những đợt khách tăng đột biến. Thứ 2 là sự phối hợp liên ngành khi văn hóa, du lịch, giao thông, an ninh và chính quyền địa phương phải vận hành đồng bộ. Bên cạnh đó, hợp tác công - tư giữ vai trò quan trọng với Nhà nước định hướng, doanh nghiệp mở rộng, còn khách sạn, hãng hàng không hay công ty lữ hành khai thác “hậu concert” bằng gói dịch vụ. Cuối cùng, cộng đồng địa phương cần được tham gia và hưởng lợi, từ nghệ sĩ, thợ thủ công đến các gian hàng ẩm thực. Nếu thiếu những yếu tố này, ngay cả buổi concert hoành tráng nhất cũng khó để lại giá trị kinh tế bền vững.