The Asean Post: Liệu các kỳ lân Đông Nam Á có đang được định giá quá cao?

Các kỳ lân Đông Nam Á hiện được cho là có tổng mức định giá là 57 tỷ USD, sau khi có bốn công ty mới đạt danh hiệu kỳ lân, nhưng mức định giá thực ra sao thì cần phải có thời gian kiểm chứng.

Bigo Tech, Trax, ONE Championship và Zilingo đều vượt qua mốc định giá 1 tỷ USD từ tháng 9 năm 2018 đến tháng 9 năm 2019, giúp khu vực có tổng cộng trong số 14 kỳ lân, theo một báo cáo được công bố vào tuần trước bởi công ty tư vấn toàn cầu Bain&Company.

Kỳ lân là những công ty khởi nghiệp đã nhanh chóng phát triển để đạt được định giá thị trường từ 1 tỷ USD trở lên, và Bain&Company báo cáo rằng chỉ có 10 kỳ lân tại ASEAN vào năm ngoái - và chúng trị giá tổng cộng 34 tỷ USD.

Với Fintech, thương mại điện tử và các dịch vụ gọi xe đóng vai trò ngày càng phổ biến trong cuộc sống hàng ngày của nhiều công dân ASEAN, các công ty khởi nghiệp trong khu vực phục vụ các nhu cầu này có một sức hút mạnh mẽ đối với các nhà đầu tư.

Trong một tín hiệu khác về đà đầu tư mạnh mẽ của ASEAN, 20 startup hàng đầu trong khu vực được xếp hạng theo vốn gọi được - không bao gồm các kỳ lân - đã huy động được hơn 1,5 tỷ USD từ các nhà đầu tư trong khoảng thời gian từ đầu năm 2018 đến giữa năm 2019.

“Mặc dù có nhiều cảnh báo về một cuộc suy thoái sắp xảy ra, đầu tư vào Đông Nam Á trong 2 năm trở lại đây chưa có dấu hiệu chậm lại”, hai ông Suvir Varma và Alex Boulton, các tác giả của báo cáo, cho biết.

Các công ty đầu tư mạo hiểm trong khu vực đã huy động được hơn 500 triệu USD trong nửa đầu năm 2019. Và kể từ năm 2017 tới nay, các khoản đầu tư từ các nhà đầu tư cổ phần tư nhân vẫn trên đà tăng gấp đôi so với 5 năm trước đó, hai chuyên gia này nói thêm.

Dấu hỏi về khả năng sinh lãi

Tuy nhiên, mặc dù trải qua nhiều vòng gọi vốn, lợi nhuận của các kỳ lân ASEAN vẫn còn là một dấu hỏi – và chi phí hoạt động, lợi nhuận và các khoản thua lỗ đều là những bí mật được bảo vệ chặt chẽ.

Chú trọng vào tổng doanh thu và khả năng mở rộng quy mô, các kỳ lân ASEAN nhận được sự hỗ trợ từ những người khổng lồ toàn cầu như Google, Microsoft và Toyota và giá trị của họ dường như được liên kết chặt chẽ hơn với việc họ có thể truyền cảm hứng, tạo niềm tin vào các nhà đầu tư của họ hơn là bất kỳ thước đo lợi nhuận nào.

Trong một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình CNBC của Mỹ tuần trước, ông Anthony Tan, đồng sáng lập và giám đốc điều hành của Grab, nói rằng kỳ lân lớn nhất Đông Nam Á này cần thêm thời gian trước khi niêm yết trên thị trường.

“Một khi chúng tôi có thể sinh lãi, thì rõ ràng chúng tôi có thể IPO khi chúng tôi muốn”, ông Tan nói với kênh truyền hình Mỹ.

Tình cảnh của các đối thủ của Grab tại Mỹ, như Lyft và Uber, có thể là lý do tại sao ông Tan chưa muốn IPO doanh nghiệp của mình.

Lyft và Uber được cho là có giá trị lên tới 23 tỷ USD và 83 tỷ USD trước khi IPO vào tháng 3 và tháng 5. Đến tháng 11, vốn hóa thị trường của cả 2 lần lượt ở mức 12,8 tỷ USD và 45,7 tỷ USD. Lỗ hàng tỷ USD theo quý, cả hai công ty cho biết họ chỉ có thể đạt được lợi nhuận vào năm 2021.

Liệu kỳ lân ASEAN có được định giá quá cao?

Một nghiên cứu về 135 kỳ lân của Mỹ được thực hiện vào tháng 6 cho thấy một kỳ lân trung bình được định giá cao hơn giá trị thực 48%. Với tiêu đề “Định giá vốn đầu tư mạo hiểm sát với thực tế” (Squaring Venture Capital Valuations with Reality), nghiên cứu mới cho thấy 10 công ty được định giá thấp nhất có mức định giá trung bình cao hơn 13% so với giá trị thực và 10 công ty được định giá cao nhất có mức định giá trung bình 145% so với giá trị thực.

Hai tác giả của nghiên cứu, ông Ilya Strebulaev, Giáo sư tại Stanford Graduate School of Business, và ông Will Gornall, phó giáo sư Tài chính tại Trường Kinh doanh Sauder của British Columbia, muốn thu hút sự chú ý của các nhà nghiên cứu học thuật về các vấn đề ngày càng quan trọng của việc định giá các công ty tư nhân.

Hai vị này cũng muốn giúp các bên liên quan khác nhau trong ngành đầu tư mạo hiểm - chẳng hạn như người sáng lập, nhân viên, nhà đầu tư, nhà quản lý và tư vấn nhận thức được các vấn đề xung quanh việc giải thích các số liệu truyền thống được sử dụng trong ngành.

Hai vị này cho cho biết: “Chúng tôi hy vọng rằng phân tích của chúng tôi về định giá kỳ lân gây áp lực lên các nhà đầu tư mạo hiểm và quỹ tương hỗ để họ báo cáo chính xác hơn các giá trị cổ phần mà họ đang nắm giữ”.