F0 hướng tới thị trường "Ít tay mơ, nhiều chuyên nghiệp"

Năm 2021 khép lại với sự thành công mỹ mãn của thị trường chứng khoán với nhiều kỷ lục được thiết lập. Sau hơn 21 năm hình thành và phát triển, năm 2021 chỉ số VN-Index đã thành công vượt mốc 1.200 điểm và chinh phục ngưỡng 1.500 điểm. Tính đến cuối tháng 11, VN-Index tăng gần 34% so với năm 2020, nằm trong nhóm thị trường mang lại suất sinh lời cao nhất trên thế giới.

Để đạt được thành công này, bên cạnh vai trò quan trọng của cơ quan quản lý, những nhà tạo lập thị trường, còn có những đóng góp quan trọng của nhà đầu tư, góp phần tạo nên một năm kỷ lục của thị trường chứng khoán với những mốc cao lịch sử và thanh khoản chưa từng có tiền lệ. Trong đó, nhà đầu tư cá nhân hiện giao dịch chiếm tới hơn 90% giá trị giao dịch toàn thị trường. Họ đã giúp cho thị trường sôi động hơn với mức thanh khoản tăng mạnh lên đến hàng tỉ USD mỗi phiên.

Tháng 11 vừa qua, thị trường tiếp tục ghi nhận con số kỷ lục về số lượng tài khoản mở mới của nhà đầu tư cá nhân. Chỉ tính riêng tháng 11, đã có hơn 220.600 tài khoản của nhà đầu tư cá nhân trong nước được mở mới. Lũy kế 11 tháng năm 2021, có hơn 1,3 triệu tài khoản của nhà đầu tư cá nhân được mở mới, theo ghi nhận của Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD), một con số kỷ lục của thị trường Việt Nam. Tính đến hết tháng 11/2021, số lượng tài khoản của nhà đầu tư cá nhân trên hệ thống của VSD đã gấp gần 2,4 lần so với đầu năm 2017.

Theo các chuyên gia, môi trường lãi suất thấp đã thúc đẩy nhà đầu tư tìm đến các kênh có mức sinh lời hấp dẫn hơn. Trong đó, thị trường chứng khoán đã được nhiều người lựa chọn. Các chuyên gia cũng đánh giá, làn sóng nhà đầu tư mới (F0) hiện nay đã khác hơn nhiều so với các thế hệ trước. Đa phần các bạn trẻ được đào tạo rất tốt và họ có lợi thế về công nghệ thông tin. Tuy nhiên, điều này cũng đồng nghĩa với một thách thức là họ sẽ nhận được rất nhiều thông tin trên thị trường. Và quan trọng nhất, nhà đầu tư phải tự phải xử lý các thông tin đó và ra quyết định đầu tư đúng đắn.

Mới đây, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng cho ra mắt trang web giáo dục nhà đầu tư, đồng thời có kế hoạch tổ chức các buổi hội thảo, khóa học trực tuyến cho nhà đầu tư có thêm kiến thức về thị trường chứng khoán và những hiểu biết về chính sách pháp luật liên quan đến hoạt động của thị trường chứng khoán.

Hình ảnh nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán. Ảnh: Quý Hòa.

Bà Tạ Thanh Bình, Vụ trưởng Vụ Phát triển Thị trường, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, cho rằng đào tạo nhà đầu tư, phổ biến các chính sách pháp luật là những việc mà cơ quan quản lý cần thiết phải ưu tiên để nâng cao chất lượng của thị trường. Trong thời gian tới, cơ quan quản lý sẽ ứng dụng khoa học công nghệ để mở rộng tầm phủ sóng của việc phổ biến kiến thức đến nhà đầu tư bên cạnh các hình thức mà chúng ta vẫn tổ chức hội thảo hay khóa học trực tiếp và coi trọng các phương thức đa phương tiện khác.

Cũng ở góc độ quản lý, ông Phạm Hồng Sơn, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, đánh giá việc gia tăng số lượng nhà đầu tư mới tham gia vào thị trường là rất được hoan nghênh. Ông Sơn cho rằng việc đào tạo cho các nhà đầu tư mới cũng là điều hết sức quan trọng. “Tôi rất mừng khi thời gian qua các công ty chứng khoán chú trọng đến việc đào tạo cho các nhà đầu tư để họ mang nghĩa là đầu tư chứng khoán, chứ không phải chơi chứng khoán. Điều này sẽ tạo sự bền vững cho sự phát triển của thị trường trong thời gian tới”, ông Sơn nói.

Thực tế cho thấy, không ít nhà đầu tư đang tỏ ra mất niềm tin đối với các cổ phiếu cơ bản, khi nhiều doanh nghiệp vẫn báo cáo kết quả lợi nhuận tăng trưởng nhưng giá cổ phiếu lại đi ngang trong nhiều tháng liền. Trong khi đó, cổ phiếu của những doanh nghiệp thậm chí là lỗ liên tiếp nhiều quý lại tăng trưởng.

Về nỗi băn khoăn này, ông Phạm Lưu Hưng, Phó Giám đốc Trung tâm Phân tích và Tư vấn đầu tư SSI (SSI Research), cho rằng, trong đầu tư, việc các nhà đầu tư phải chiến thắng chính bản thân mình mới là điều khó và cũng là điều quan trọng nhất. Bởi vì, nếu cứ nhìn vào tài khoản của người khác và cố gắng đạt được tỉ suất sinh lời giống như họ là rất khó.

Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam cũng hướng đến nhà đầu tư chuyên nghiệp hơn thông qua xây dựng những mảng thị trường riêng biệt cho từng khối nhà đầu tư. Căn cứ vào khả năng chấp nhận rủi ro, vừa hỗ trợ tổ chức phát hành gia tăng cơ hội huy động vốn, vừa giúp nhà đầu tư lựa chọn sản phẩm cho phù hợp.

Ông Nguyễn Thành Long, Chủ tịch Hội đồng thành viên, Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam (VNX), cho biết, mô hình này sẽ góp phần giúp thị trường chứng khoán Việt Nam phát triển, tăng trưởng mạnh cả chiều rộng lẫn chiều sâu, cũng như tăng cường kết nối tốt hơn với các thị trường khu vực, quốc tế. Từ đó, thúc đẩy nhanh tiến trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam và thu hút tốt hơn dòng vốn đầu tư nước ngoài.