Apple, Microsoft, Google muốn chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc, nhưng nào có dễ

Trong bối cảnh thương chiến Mỹ-Trung căng thẳng trong năm 2019 và dịch virus corona bùng phát, các gã khổng lồ công nghệ Mỹ Apple, Microsoft và Google mong muốn chuyển một phần hoạt động sản xuất phần cứng ra khỏi Trung Quốc.

Thế nhưng, giảm bớt phụ thuộc vào Trung Quốc nào có dễ.

* Liệu kinh tế Trung Quốc có thể chống chọi với virus corona?

* Virus corona giáng đòn chí tử vào Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc

“Hoạt động sản xuất tại Trung Quốc đã hằn sâu vào chuỗi cung ứng Mỹ và gắn kết hơn bao giờ hết”, ông Sean Maharaj, Giám đốc quản lý tại  công ty tư vấn quản lý toàn cầu AArete, nhận định.

Ảnh: Vũ Hạo

Hướng mắt đến Việt Nam và Thái Lan

Google và Microsoft đang đẩy nhanh nỗ lực chuyển sản xuất phần cứng đến các khu vực khác của châu Á, Nikkei Asian Review ghi nhận trong tuần trước.

Vấn đề ở đây là việc chuyển chuỗi cung ứng nhanh chóng sẽ là một nhiệm vụ khó nhằn và Trung Quốc sẽ vẫn phải đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng. Điều àny có nghĩa việc giảm thiểu rủi ro sẽ khó khăn hơn nhiều.

Nikkei dẫn nguồn thạo tin cho biết Google Google dự kiến bắt đầu sản xuất điện thoại thông minh giá rẻ mới nhất – dự kiến có tên là Pixel 4A – với các đối tác ở phía Bắc Việt Nam ngay trong tháng 4/2020. Ngoài ra, Google cũng lên kế hoạch sản xuất điện thoại thông minh thế hệ kế tiếp – Pixel 5 – trong nửa sau năm 2020 ở Việt Nam.

Google cũng yêu cầu một đối tác sản xuất lâu năm giúp đỡ để chuẩn bị chuỗi sản xuất các sản phẩm liên quan đến “nhà ở thông minh” ở Thái Lan, bao gồm loa thông minh kích hoạt bằng giọng nói như Nest Mini. Sản phẩm đầu tiên dự kiến bắt đầu xuất xưởng vào nửa đầu năm 2020, dựa trên nguồn tin từ Nikkei.

Trong khi đó, Microsoft dự kiến bắt đầu sản xuất dòng sản phẩm Surface – bao gồm máy tính xách tay và máy tính bàn - ở phía Bắc Việt Nam sớm nhất là trong quý 2/2020, dựa trên nguồn tin thân cận. 

Cho đến nay, phần cứng của hai công ty này chủ yếu được sản xuất tại Trung Quốc. Microsoft và Google từ chối nhận định về vấn đề này.

Năm 2019, Apple được cho là muốn bắt đầu thử sản xuất AirPod tại Việt Nam và yêu cầu các nhà cung ứng tìm cách chuyển 15-30% hoạt động sản xuất từ Trung Quốc đến các khu vực khác tại Đông Nam Á.

“Nghẽn” linh kiện

Để hiểu được tại sao, chúng ta cần phải phân tích đôi chút về quy trình sản xuất.

P.S. Subramaniam, đối tác tại công ty Kearney, cho biết khoảng 40% thành phẩm trên toàn cầu đến từ Trung Quốc và phần còn lại đến từ các khu vực khác trên thế giới. Vì vậy, “sẽ dễ dàng hơn để rút khỏi Trung Quốc trong ngắn hạn (3-6 tháng) đối với hầu hết công ty vốn đã phát triển tốt tài liệu về sản phẩm và quy trình lắp ráp”, ông nói thêm.

Trong khi đó, khoảng 60% mô-đun được sản xuất tại Trung Quốc. Do đó, sẽ khó khăn hơn để rút khỏi nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, nhưng “vẫn còn khả thi”, ông Subramaniam cho biết.

Phần linh kiện đáng quan ngại hơn.

“Đây là một điểm nghẽn đáng lo ngại vì các linh kiện là nguyên vật liệu cần thiết để sản xuất mô-đun và lắp ráp thành phẩm. Do đó, sẽ rất khó di dời vì nó đòi hỏi toàn bộ hệ sinh thái phải dời theo”, ông Subramaniam nói với CNBC.

Việc chuyển hoạt động sản xuất linh kiện ra khỏi Trung Quốc cũng sẽ vấp phải nhiều khó khăn vì hoạt động sản xuất đã cắm rễ sâu tại Trung Quốc và cần thời gian dài để xây dựng lại ở một quốc gia khác.

“Một số dây chuyển láp ráp có thể được chuyển sang nơi khác, nhưng những dây chuyền sản xuất này cần thời gian để thiết lập. Hơn nữa, không một quốc gia nào có nguồn nhân lực lớn như Trung Quốc”, ông John Harmon, nhà phân tích cấp cao tại Coresight Research, nói với CNBC.

Trên hết, các nhà cung ứng những linh kiện này đều sản xuất tại Trung Quốc. Do đó, quá trình đa dạng hóa sản xuất của một công ty công nghệ Mỹ sẽ bị kéo dài.

“Các nhà cung ứng khác – Trung Quốc, Đài Loan, Nhật Bản hoặc Hàn Quốc – đã xây dựng các cơ sở xoay những nhà máy sản xuất tại Trung Quốc, nay cũng buộc phải đa dạng hóa”, ông Neil Shah, đối tác tại Counterpoint Research, nói với CNBC.

Chuyển dịch chậm rãi

Ông Maharaj của AArete cho biết việc rút dần sản xuất ra khỏi Trung Quốc có thể xảy ra, nhưng sẽ diễn ra chậm rãi.

“Điều này cũng giống như xoay một chiếc máy bay một cách chậm rãi”, ông nói với CNBC. “Tôi nghĩ nhiều công ty đã nghiêm túc xem xét các chiến lược giảm thiểu rủi ro từ chuỗi cung ứng”.

“Khi các tập đoàn muốn hành động nhanh chóng và thực hiện đầu tư, họ có thể làm điều đó. Sau đó, họ phải phối hợp chặt chẽ với các chính quyền và doanh nghiệp địa phương để làm điều đó xảy ra”, ông Maharaj cho biết.

Tuy nhiên, xét cho cùng, việc chuyển một phần sản xuất ra khỏi Trung Quốc có thể không phải điều gì đó có thể giảm thiểu đáng kể rủi ro cho các công ty.

“Việc chuyển địa điểm sản xuất giúp đa dạng hóa rủi ro nhưng sẽ không phải là ‘thuốc trị bách bệnh’. Và trên thực tế, nó có thể trở thành trò chơi đập chuột (whack-a-mole)”, ông Bryan Ma, Phó Chủ tịch phụ trách nghiên cứu thiết bị tại IDC, nói với CNBC. “Virus corona đã lan rộng ra các quốc gia khác, trong khi cuộc chiến thương mại có thể chuyển sang các quốc gia khác trong tương lai”.

Nguồn CNBC