Chân dung vị tỉ phú người Ấn Độ đang làm “dậy sóng” giới siêu giàu thế giới

Ông Adani đã nổi lên là một "ông vua" cơ sở hạ tầng của Ấn Độ, đa dạng hóa lĩnh vực kinh doanh của mình từ mỏ, cảng và nhà máy điện cho đến sân bay, trung tâm dữ liệu và quốc phòng - những lĩnh vực mà Thủ tướng Modi cho là rất quan trọng để đáp ứng các mục tiêu kinh tế của Ấn Độ. Các nhà đầu tư rất đề cao các mũi nhọn kinh tế này, đặt cược chiến lược của ông trùm trong việc kết hợp lợi ích cá nhân với chương trình phát triển của chính phủ sẽ đem lại thành công.

Giá trị vốn hoá của 6 công ty niêm yết của tập đoàn tăng thêm 75 tỉ USD trong năm qua khi đại dịch bùng phát, chứng kiến đợt tăng giá trong 12 tháng tốt nhất lịch sử. Đó là con số tốt thứ ba, chỉ đứng sau hai đế chế kinh doanh lớn nhất của quốc gia là Tata Group và Reliance Industries do tỷ phú Mukesh Ambani đứng đầu. Những blue-chip hàng đầu của ngành, bao gồm "gã khổng lồ" dầu khí Pháp - Total SE và Warburg Pincus LLC đã đầu tư tiền vào các công ty của Adani.

Trong vòng chưa đầy 2 năm, ông Adani đã giành được quyền kiểm soát 7 sân bay và gần một phần tư lưu lượng hàng không của Ấn Độ. Ông đã tiết lộ kế hoạch tăng công suất năng lượng tái tạo của mình lên gần gấp 8 lần vào năm 2025, tin rằng mình sẽ được hưởng lợi khi chính phủ tiến hành các mục tiêu khí hậu đầy tham vọng nhằm cắt giảm lượng khí thải nhà kính ròng vào giữa thế kỷ này. Tuần trước, ông đã giành được hợp đồng phát triển một bến cảng ở Sri Lanka, một nước láng giềng mà Ấn Độ đang muốn thách thức ảnh hưởng của Trung Quốc lên khu vực này. Adani Enterprises đã ký một thỏa thuận vào tháng trước với EdgeConneX để phát triển và vận hành các trung tâm dữ liệu trên khắp Ấn Độ.

Các công ty Adani gần như phụ thuộc hoàn toàn vào than đá - chiếm 80% trong tổng số 13 tỉ USD doanh thu của tập đoàn. Ảnh: Bloomberg.

Đến làm giàu từ than đá

Sau khi khởi nghiệp với tư cách là một nhà kinh doanh hàng hóa vào cuối những năm 1980, ông Adani hiện giàu hơn Jack Ma và là người giàu thứ 2 Ấn Độ với giá trị tài sản ròng lên đến 56 tỉ USD. Ông đã đóng góp 50 tỉ USD vào khối tài sản của mình trong năm qua, nhiều hơn khoảng 5 tỉ USD so với Ambani, người đàn ông giàu nhất châu Á, theo Chỉ số tỉ phú của Bloomberg. Giá trị tài sản ròng của ông đã tăng nhiều hơn bất kỳ tỉ phú nào khác trong năm nay.

Ông Adani đã trở thành tâm điểm của quốc tế khi ông giành được một dự án than ở Australia vào năm 2010. Kể từ đó, ông liên tục nhận phải chỉ trích từ các nhà hoạt động chống biến đổi khí hậu bao gồm cả Greta Thunberg. Nhưng ở quê nhà, Adani được cho là thành công vì sự thân thiết với Modi, người trở thành thủ tướng vào năm 2014. 

Các nhà phê bình chỉ ra các báo cáo rằng chính phủ liên bang dưới thời Modi đã nới lỏng các quy tắc đấu thầu sân bay, giúp nhóm của Adani đủ điều kiện mặc dù chưa có kinh nghiệm điều hành sân bay trước đó. 

Ông Adani ghi nhận tài sản tăng vọt 130% trong năm nay cũng nhờ giá trị cổ phần tại Adani Group tăng lên, giúp ông bỏ túi khoảng 44 tỉ USD. Ảnh:TL.

Giống như Modi, Adani đến từ bang Gujarat, miền tây Ấn Độ. Khoảng hai thập kỷ trước, Adani đã công khai ủng hộ ông Modi khi một cuộc khủng hoảng đe dọa chấm dứt sự nghiệp của chính trị gia đang lên. Modi đã bị tấn công bởi các đối thủ và doanh nhân, những người cáo buộc ông đã không ngăn chặn được các cuộc bạo động giáo phái đẫm máu ở quê nhà vào năm 2002. Adani đã tạo ra một hành lang công nghiệp khu vực và giúp khởi động hội nghị thượng đỉnh đầu tư toàn cầu hai năm một lần ở Gujarat vào năm 2003, gia tăng uy tín cho Modi trong lĩnh vực kinh doanh.

Cải cách một cách khéo léo

Thị trường tín dụng sôi động đã giúp thúc đẩy sự mở rộng của Adani. Adani Ports & Special Economic Zone đã bán trái phiếu USD kỳ hạn 10 năm vào tháng 1 với mức lãi suất giảm xuống còn 3,10%, so với 4,375% vào tháng 6 năm 2019. Adani Green Energy đã ký một khoản vay 1,35 tỉ USD vào tuần trước từ 12 ngân hàng bao gồm Standard Chartered Plc và Sumitomo Mitsui Banking Corp., một trong những khoản vay tái tạo lớn nhất ở châu Á.

Tập đoàn đã vay nợ ngày càng lớn nhằm đạt được những mục tiêu tăng trưởng của mình. Ảnh: Bloomberg.

Trong khi Credit Suisse Group AG ước tính tổng nợ của tập đoàn đã tăng 29%, lên 24 tỉ USD trong sáu tháng đến tháng 9 so với một năm trước đó, một loạt hành động như "hàng rào khoanh vùng" (ring fencing) và thương mại hóa tài sản trí tuệ năm 2015 của tập đoàn đã làm các chủ nợ yên lòng hơn.

Các tổ chức tài chính trên khắp thế giới đang ngày càng chịu áp lực trong việc tránh cấp vốn cho các dự án năng lượng sử dụng nhiên liệu hóa thạch - được cho là "bẩn nhất". Các khoản đầu tư hơn 2 tỉ USD của ông vào Australia đang gặp nhiều thách thức và chậm trễ, và có thể gây rủi ro cho bất kỳ đơn vị nào tham gia tài trợ cho sự phát triển. 

► Tiết lộ thuế thu nhập của những tỉ phú giàu nhất thế giới