Lãnh đạo doanh nghiệp bán lẻ, vận tải hiến kế giảm chi phí logistics

Phát biểu tại sự kiện "Đối tác vì một chuỗi cung ứng tốt hơn tại Việt Nam”, ông Nguyễn Thành Nam, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Bộ Công Thương khẳng định chuỗi cung ứng phải được coi là "xương sống của phát triển kinh tế" và là nền tảng cho hội nhập quốc tế.

Tuy nhiên, để đạt được điều đó, ngành cần vượt qua những hạn chế hiện tại như chi phí cao, liên kết yếu giữa doanh nghiệp trong nước và FDI và ứng dụng công nghệ chưa đồng đều. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới năm 2023, chi phí logistics của Việt Nam chiếm khoảng 16 - 17% GDP, cao hơn đáng kể so với mức trung bình toàn cầu là 10 - 12%. Con số này cho thấy một sự kém hiệu quả nghiêm trọng, đóng vai trò như một "chiếc phanh khẩn cấp" kìm hãm sự tăng trưởng của nền kinh tế.

Ông Mike Reid, Giám đốc Cao cấp Chuỗi Cung ứng của Central Retail Việt Nam (CRV), đã chỉ ra nguyên nhân gốc rễ của tình trạng này: mô hình giao hàng trực tiếp (direct delivery) phân mảnh và lỗi thời. Một nghiên cứu năm 2023 của chuyên gia logistics, Tiến sĩ Tôn Thất Tú, đã đưa ra một thống kê đáng báo động: Việt Nam có tới 1,5 triệu xe tải, nhiều hơn gấp đôi so với Thái Lan, nhưng lại chỉ vận chuyển được một nửa khối lượng hàng hóa.

Hệ quả của sự phân mảnh này có thể thấy rõ hằng ngày trên đường phố: những hàng dài xe tải nhỏ xếp hàng chờ đợi, gây tắc nghẽn giao thông và làm giảm sút hiệu quả kinh tế. "Giao hàng trực tiếp không còn phù hợp và sẽ tiếp tục kìm hãm chuỗi cung ứng của Việt Nam", ông Mike Reid  khẳng định.

Để giải quyết tình trạng này, các chuyên gia cho rằng cần chuyển đổi từ hoạt động rời rạc sang một hệ sinh thái kết nối và từ mối quan hệ đối đầu sang quan hệ đối tác thực sự. Mô hình tập trung hóa (centralization) được xem là giải pháp tối ưu, tạo ra hiệu quả kinh tế theo quy mô và mang lại lợi ích cho tất cả các bên liên quan.

Đối với các nhà cung cấp, việc giao hàng tập trung đồng nghĩa với việc giảm mạnh chi phí. Thay vì phải thực hiện hàng chục chuyến giao hàng nhỏ lẻ, kém hiệu quả, họ có thể sử dụng xe tải lớn để giao đến một điểm duy nhất, giúp tiết kiệm nhiên liệu, nhân công và thời gian.

Về phía nhà bán lẻ và các đơn vị logistics, họ có thể dùng xe tải lớn hơn để thực hiện các chuyến giao hàng kết hợp đến nhiều cửa hàng, giúp giảm đáng kể số lượng xe lưu thông, giảm tắc nghẽn giao thông và giảm tác động đến môi trường thông qua việc tối ưu hóa nhiên liệu và khí thải. Được biết, CRV hiện hợp tác với các đối logistics như Logistic, Transimex, Geodis, Linfox và Sojitz.

Ngoài ra, ông Reid cũng chia sẻ về tàm quan trọng của nguồn nhân lực trong cuộc chuyển dịch này. Việc thành lập Học viện Chuỗi Cung ứng CRV chính là một bước đi cụ thể để đào tạo đội ngũ nhân sự có khả năng áp dụng các phương pháp làm việc hiện đại và chuyên nghiệp.

Đồng quan điểm ông Hamza Harti, Giám đốc Điều hành FM Logistic Việt Nam, cho biết với một quốc gia có nguồn nhân lực trẻ và dồi dào như Việt Nam, khoản đầu tư của Công ty không chỉ dừng lại ở nhà kho và công nghệ. Công ty cam kết mạnh mẽ vào việc phát triển thế hệ lãnh đạo logistics kế cận.

“Động lực thực sự của sự chuyển đổi nằm ở chuyên môn và niềm đam mê của con người. Chính những con người được trao quyền này sẽ là người kiến tạo nên một chuỗi cung ứng tốt hơn cho Việt Nam, biến ngành của chúng ta từ một chuỗi cung ứng (supply chain) đơn thuần thành một động cơ thay đổi cung ứng (supply change) đích thực”, ông Hamza Harti nói.