Tại sao Ấn Độ vẫn chưa thể sản xuất được máy tính bảng

Chiếc máy tính bảng mẫu được lắp ráp tại một nhà máy của DataWind ở Montreal. Kế hoạch của công ty là thổi sinh khí cho công nghiệp sản xuất điện tử Ấn Độ qua việc sản xuất máy tính bảng giá rẻ cho học sinh.

Ý tưởng này vẫn đầy quyến rũ: Chính phủ Ấn Độvà hai doanh nhân công nghệ sinh ra tại Ấn Độ công bố năm 2011 dự án máy tínhbảng 50$, sản xuất tại Ấn Độ với hệ điều hành Android miễn phí của Google.Chính phủ sẽ mua hàng triệu chiếc máy tính này cung cấp cho học sinh.

Những người say sưa với kế hoạch này thấy đó là cách để mang nhữngchiếc máy tính với màn cảm ứng hiện đại cho những người nghèo nhất thế giớitrong lúc ươm mầm cho một ngành công nghiệp sản xuất công nghệ tại Ấn Độ. Vô số người đã đặt hàng trước phiên bảnthương mại của chiếc máy tính bảng này, phấn khích với triển vọng sở hữu bằngchứng hiện hữu rằng Ấn Độ là người dẫn đầu về “đổi mới tiết kiệm.”

Thậm chí Tổng thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon cũng rộng rãidành lời khen cho dự án táo bạo có tên goi Aakash này, cái tên có nghĩa là bầutrời (Sky) trong tiếng Hindi. “Ấn Độ là một siêu cường trên xa lộ thông tin,”ông Ki-moon nói tại một buổi lễ hồi tháng11 tại trụ sở Liên hợp quốc ở New York.

Suneet Singh Tuli, C.E.O của DataWind, công ty nhỏ có trụ sởtại London, bên trúng gói thầu này lại hâm nóng thêm sự trông đợi. “Tôi đang tạora một sản phẩm với mức giá thấp hơn bất kỳ ai khác trên thế giới, với niềm hyvọng nó sẽ tác động đến cuộc sống của mọi người và tôi làm ra tiền từ nó,” ôngphát biểu trong một cuộc phỏng vấn gần đây.

Nhưng trong mấy thángqua, ngày càng có thêm bằng chứng rằng ông Tuli, 44 tuổi, và anh trai mình,Raja Singh Tuly, 46 tuổi, không thể thực hiện hầu hết những hứa hẹn đầy tham vọngcủa mình.

Anh em nhà Tulis thừa nhận công ty của họ, DataWind, thậmchí sẽ không đạt đến gần con số 100.000 máy tính bảng mà họ đã hứa sẽ chuyển đếncác trường ở Ấn Độ trước hạn chót vào cuối năm nay. Hầu hết10.000 máy tính bảng được chuyển đi đầu tháng 12 được làm ở Trung Quốc,cho dù cam kết lúc đầu của công ty là sản xuất tại Ấn Độ. Báo cáo tài chính nộpcho các cơ quan của Anh cho thấy công ty đang lỗ chổng vó.

Và như vậy, theo một số chuyên gia trong lĩnh vựcgiáo dục và sản xuất, một máy tính bảng giá rẻ, sẽ bù đắp được theo một cách nào đó cho thất bại của hệ thống giáo dụctàn tật của đất nước - về cơ bản đãkhông được hoàn thành.

Leigh L. Linden,phó giáo sư kinh tế học vàcác vấn đề công cộng tại Đại học Texas tại Austin, người đã nghiên cứu việc sửdụng công nghệ trong các trường học ở Ấn Độ và các nước đang phát triển khác,nói rằng, tốt nhất, máy tính đơn giản là chỉ thích hợp cho việc tăng hiệusuất nhờ vào việc thực hiện mộtsố công việc từ xa để đỡ tốn kém, chẳng hạn như các dự án liên quan đến việc thuê thêm giáoviên hay trợ giảng. Và trong một số trường hợp, giáo sư Linden cho biết, việc đưa máy tính vào trường học thực sự có thể làm giảm kết quả kiểm tracủa học sinh."Dựa trên các nghiên cứu đã có," ông nói, "đây không phải là chiến lược hiệu quả nhất chogiáo dục ở các nước đang phát triển."

Quan điểm cho rằngkhu vực sản xuất yếu ớt của Ấn Độ có thểbắt kịp Trung Quốc vốn đã vượt trước về phần cứng máy tính cũng bị một số chuyên gia chỉ trích là xa vời. Surjit S. Bhalla, nhà kinh tế và giám đốc điều hành của Oxus Investments nói: "Trung Quốc đã trở thành trung tâm sảnxuất của thế giới, và Ấn Độ thì đã bỏ lỡ chuyến tàu đó".

Cho đến giờ, chính phủ Ấn Độ vẫn đang hậu thuẫn vững chắc dựán này.

"Tất cả cácý tưởng mở đường đều có vẻ quá tham vọng lúc bắt đầu", Bộ Phát triển nguồn nhân lực, cơquan giám sát dự án Aakash, tuyênbố trong một e-mail. Aakash là"một dự án bao gồm tất cả", không chỉ là việc tạo ra một máy tính bảng,Bộ cho biết. Với dự án này,chính phủ có kế hoạch để tạo ra "một hệ sinh thái sản xuất trọn vẹn" tại Các cuộc phỏng vấn nhữngngười điều hành DataWind, các quanchức chính phủ, các nhà sản xuất Trung Quốc, các đối tác kinh doanh, các và cựu nhânviên đã vẽ ra một bức tranh về một công ty gia đình nhỏ đã bị choáng ngợp bởi mộtdự án phức tạp mà thậm chí các nhà sản xuất công nghệ chinh chiến dạndày Trung Quốc cũng sẽ thấy thách thức để thực hiện với mức giá mà chính phủ trông đợi.

Tháng trước, dẫn đầu một đoàn tham quan đến nhà máy nhỏ sản xuất màn hình cảm ứng của công ty ởtrung tâm thành phố Montreal, Raja Tuli, đồng-chủ tịch và giám đốc công nghệ DataWind,nói ban đầu ông đã phản đối mong muốn củaanh trai mình đấu thầu hợp đồng Aakash, và ông bày tỏ sự day dứt.

"Chúng tôiđã bị mắc kẹt trong đó," ông nói. "Chúng tôi đang làm hết khảnăng."

Ông Tuli cho biết,mục đích thực sự của DataWind là bán truy cập Internet không dây giáthành thấp cho máy tính bảng tại các nước đang phát triển như Ấn Độ. Ôngcho biết công nghệ nén dữ liệuđộc quyền của DataWind, xuất hiện lần đầu ở Anh vài năm trước với một thiết bị được gọi làPocketSurfer, phân phối khá hiệuquả các trang web trên các mạngđiện thoại di động cũ và chậmhơn.

"Đóng góp lớn nhất (trong dự án này) của chúng tôi là phần mềm," ông Tuli cho biết. "Phần cứng là thứ ngoài lề trong quy trình của chúng tôi.Chúng tôi chưa từng nghĩđến việc làm nó, nhưng ở đây chúng tôiđã làm."

Đối với chính phủẤn Độ, dự án Aakash được cho là để mở ra một cuộc cách mạng máy tính.

Mặc dù Ấn Độ đitiên phong trong lĩnh vực giacông phần mềm và làm nhiều về máy tính cho nhiều công ty lớn, nhưng mới có một phần nhỏ dân số có điều kiệntiếp cận với máy tính hay Internet.

Trong những dựán đã cố gắng mang máy tính giá rẻ cho các nước đang phát triển như Ấn Độ - đáng chú ýnhất là dự án Mỗi trẻ em một máy tính xách tay (One Laptop Per Child). Do Nicholas Negroponte, Viện Công nghệ Massachusetts (MIT),sáng lập và được một loạt hãng công nghệphương Tây hỗ trợ, dựán này là nỗ lực mang lại máy tínhxách tay 100$ cho trẻ em trêntoàn thế giới, nhưngđã lao đao trước một loạt các thách thức về côngnghệ, sản xuất và tính cạnh tranh.

"Đây là câutrả lời của chúng tôi cho dự án máy tính $100 củaMIT", ông Kapil Sibal, Bộ trưởng Truyền thông và Công nghệthông tin nói khi công bố dự án Aakashnăm 2010.Suneet Tuli, di cư cùng gia đình từ Ấn Độ đến Canada từ khicòn là một cậu bé, chắc chắn đã cùngchia sẻ tầm nhìn đó. Trong mộtcuộc phỏng vấn hồi tháng 10/2011, ông từng nói: Giống hệt nhhư việc giá các cuộc gọi điện thoại di động giảm mạnh đãthúc đẩy một cuộc cách mạng truyền thông ở Ấn Độ, một máy tính bảng giá rẻ cóthể làm thay đổi các lớp học ở thậm chí là tất cả người nghèo của đất nước.Nhưng ngay từ đầu DataWind đãđánh giá quá cao khả năng của mình.

Các đặc tả của chính phủ đã bị thách thức, và không ai trong số những gã khổng lồ công nghệ thông tin của Ấn Độ như HCL hoặc Wipro, tranhgiành hợp đồng này. DataWind đã bỏ giá thầu thấp nhất, hứa hẹn cung cấp máy tínhbảng với giá 2.276 rupee, bằngkhoảng 50$ theo tỷ giá lúc đó và 40$ thời điểm hiện tại, bao gồm cả giao hàng.Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, Suneet Tuli nói DataWind đã tính toán iến thiết kế côngnghiệp tiêu chuẩn và tự sảnxuất màn hình cảm ứng, tại Canada, với mức giá thấp hơn mức mua của Trung Quốc.

Trong một quyết địnhđịnh mệnh, ông Tuli cũng hứa sẽ sản xuất máy tính bảng này cho dù các nhàsản xuất trong nước không cókinh nghiệm thực tế trong việc sản xuất phần cứng kiểu này.Trong lúc không bị chính phủ yêu cầu, cam kết này được củng cố thêm bằng tình cảm yêu nước xung quanh dự án và tạo ra sự quảngbá cho kế hoạchbán dòng máy tính bảng thương mại có giá đắthơn và kế hoạch bán dịch vụ internet không dây giá $2 một tháng cho công chúng.

Thay vì xây dựngcác nhà máy riêng của mình, DataWind đã tìm kiếm các đối tác ẤnĐộ, bắt đầu với Quad Electronic, từ bang Andhra Pradesh, hang sản xuất máy đếm tiền, máy chữ điện tử và máy in nhưng chưatừng làm máy tính bảng.Tuy nhiên cả hai đã đường ai nấy đi chỉ sau vài tháng.

Theo Suneet Tuli,trục trặc (giữa Quad và DataWind) nảysinh khi trường đại học giám sát dựán này đã bác bỏ nhữngchiếc máy tính bảng đầu tiên và yêucầu cải tiến. Quan hệ đãsụp đổ sau khi DataWind phát hiện raQuad lên kế hoạch để sản xuất một máy tính bảng cạnh tranh, ông nói.

Nhưng RaminderSingh Soin, giám đốc điều hành Quad, cho rằng sản phẩm củaDataWind "không đủ tốt.""Nhiều thứ đã bị bỏ quatrong các máy tính bảng Aakash,” ông này nói trong một cuộc phỏngvấn qua điện thoại mới đây,lưu ý rằng bộ vi xử lý của nó không thể hỗ trợ các tính năng đã được quảng cáo của chiếc máy tính bảng này.

Ông Soin nóiDataWind chưa từng trả tiềncho những chiếc máy tính bảng Quad đã sản xuất, hoặc cho các linh kiện Quad đã mua để sản xuất thêm30.000 chiếc. Ông ước tính rằngquan hệ đối tác đổ vỡ khiếnông mất 150 triệu rupi, tức là khoảng $3 triệu. Suneet Tuli thì nói DataWind không nợ Quad bất cứ khoản tiền nào.

Vấn đề chungnhất DataWind lộ rõ khi công ty bắt đầu nhận đơn đặt hàng cho chiếcmáy tính bảng phiên bản thương mại, UbiSlate, chỉ một tuầnsau khi ra mắt chiếc máy tính bảng Aakash. Trong vòng sáu tuần, đã có 300.000đơn đặt hàng, Suneet Tuli cho biết trong một cuộc phỏng vấn hồi đầu năm 2012. Tháng trước, ông nói, số đơn đặt hàng máy tính bảng UbiSlate đã đạtkhoảng 4.000.000.

Song DataWind vẫnthiếu năng lực sản xuất, tiếp thị và dịch vụ khách hàng để xử lý thậmchí chỉ một phần số đơn đặt hàng đó. Kết quả là một làn sóng giậndữ của khách hàng.

Edwin RichardToppo, 25 tuổi, chuyênviên nhân sự làm việc tại Delhi, đặt mua một chiếc UbiSlate trong tháng Tám. Vài tuầnsau khi nhận được hàng, anhnày nói trong một cuộc phỏng vấn quađiện thoại, hai cổng USB ngừng hoạt động. Rồi khe cắm thẻ SIM chết, và giờthì màn hình cảm ứng hỏng nốt.

"Nó như củarởm", Toppo than phiền, thêm vào đó là hàng chục cuộc gọi cho bộ phận hỗ trợkhách hàng của DataWind màkhông được trả lời.

Trong một cuộc phỏngvấn gần đây, Suneet Tuli thừa nhận rằng công ty đang phải vật lộn. "Thật không may, quy mô của mọi thứđã vượt quá những gì chúng tôi hình dung," ông nói.DataWind đang cố gắng ưu tiên cho các đơn đặt hàng, ông nói, cung cấp khoảng 2.500 máy tính bảng một ngày và hoàn lại tiền cho những người không còn muốn đợi. Khách hàng "sẽ nhận được mộtsản phẩm đẳng cấp thế giới, với giá thấp hơn vài lần"ông nói thêm.Để giúp giải quyết lượng đơn hàng tồn động, DataWind cho biết đã ký với bốn đối tác Ấn Độ mới hỗ trợ sản xuất máy tính bảng.

Tuy nhiên công tyvẫn sẽ không đáp ứng được thời hạn giao hàng 100.000 chiếc máy tính bảng cho chính phủ Ấn Độ vào ngày 31/12. Công ty vừa được gia hạn thêm đến31/3, và Raja Tuli cho biếtông hy vọng lúc đó DataWind sẽthực hiện được hợp đồng vớichính phủ.Trong nỗ lực đáp ứng các camkết, công ty đã chuyểnviệc sản xuất sang Trung Quốc vàomùa thu rồi. Có ít nhất bacông ty Trung Quốc hiện đã sảnxuất cho DataWind chiếc máytính bảng phiên bản cải tiếnAakash-2, và chuyển hàng ngàn chiếc đến những cuộc phỏng vấn với các nhà sản xuất TrungQuốc và các văn bản mà TheNew York Times đã xem.Những cán bộ của các công tyTrung Quốc nói công ty lấy được chút lợi nhuận, khoảng $ 1 trên mỗi chiếc máy tính bảng. Họ bày tỏ sự hoài nghi việc khả năng cạnh tranh trong ngành điện tử.

"Nhữngchiếc máy tính bảng của DataWind cóthể sản xuất ở Thâm Quyến,chứ không phải Ấn Độ, vì Thâm Quyếncó chuỗi ngành công nghiệp phát triển đầy đủ," quản lý dự án của một trong số công ty trên, Kalong Technology, cho biết. Anh này nói chuyện với điều kiện không được sử dụng tên mình, vì muốn tránh giới truyền thông chú ý. "Điều này giốngnhư, nếu muốn mở một tiệm bánh, bạncần phải biết nơi nào có bộttốt nhất, gần bạn và có mức giá tốt."Chuyến viếng thăm gần đâytới nhà máy ba tầng tại Ấn Độ của DataWind, trong vùng lân cậnAmritsar, được gọi là GheeMandi cho thấy công ty đã phải vận động như thế nào cho đến nay.Tại tầng trệt, các dãythùng vận chuyển màu nâu chồng lên nhau thành một đống, một số in dòng chữ "Easydy", tên một công ty sản xuất máytính bảng tại Thâm Quyến.Ibadat Singh, phó chủ tịch điều hành DataWind, nói DataWindkhông mua máy tính bảng thành phẩm từ Trung Quốc, mà chỉtái chế hộp đã qua sử dụng từđó. "Tại sao phải sử dụng hộp mới", ông nói.

Hai tầngtrên, 16 người ngồi quanh một chiếc bàn chữ nhật đang lập trình cho máy tính bảng và thêm vào các ứng dụng chuẩn, ông Singh cho biết. Một ngườiđang làm việc với một cái máy tính bảng đang mở tung với một tuốc nơ vít lớnmàu xanh lá cây. Những người khác đang hàn hoặc kiểm tra các bộphận. Một người đàn ông cần mẫn năng bọc những chiếc máy tính bảng trong tấmnilon bong bóng (loại nilongvới những bong bóng nhỏ có tác dụng giảm chấn-ND) và đóng gói chúng trong những chiếc hộp trắng.Nhà máy làm ra khoảng 1.000 chiếc mỗi ngày, ông Singh cho biết. Mỗi chiếc mất năm phút để lắp ráp và haiphút để cài đặt chương trình. Mọiviệc cũng nhẹ nhàng, ông nói với một phóng viên, “thậm chí anh cũng có thể làm."Tuy nhiên, trong buổi phỏng vấn hồi tháng 11 rồi tại Montreal, Raja Tuli mô tả những khó khăn khi sản xuất tại Ấn Độ, nại ra các vấn đề như độ trễ tại các khâuchuyển tiếp bị kéo dài và cơ sở hạ tầngyếu kém.

"Nghe này,rõ ràng là dễ hơn ở Trung Quốc chỉ vì toàn bộ cơ sở hạ tầng đã được thiết lập, chi phí vốn lại rẻ hơn nhiều", ông nói. "Ở Ấn Độ, nó cóthể được thực hiện nhưng quy trình xử lý sẽ lâu hơn ".Ông từ chối cho biết liệu DataWind mức giá sẽ chào trên hợp đồngcung cấp Aakash trong tươnglai từ chính phủ. Tuy nhiên, ông cho biết công ty sẽ không từ bỏ các kế hoạch sản xuất và bán máy tính bảng rẻ tiền tại Ấn Độ."Chúng tôi sẽ không từ bỏ vì những vấn đề nhỏ như thế này," ông nói. "Chúng tôi đãcam kết. Trong cuộc sống, nhữngđiều sẽ đến luôn khó khăn hơn bạnnghĩ . "

Nguồn Khampha