Tại sao "bình minh" của sự lạc quan về công nghệ đang tan vỡ?

Theo The Economist, trong rất nhiều trong thập niên qua, tốc độ đổi mới đã khiến nhiều người choáng ngợp, đặc biệt là những nhà kinh tế. 

Tăng trưởng năng suất mờ nhạt và những phát minh mới phổ biến nhất, điện thoại thông minh và mạng xã hội, dường như không giúp được gì nhiều. Những tác dụng phụ tiêu cực, chẳng hạn như việc tạo ra các công ty độc quyền quyền lực và sự ô nhiễm đã trở nên rõ ràng một cách đau đớn. 

Các công nghệ đầy hứa hẹn bị đình trệ, bao gồm cả ô tô tự lái, khiến những người truyền bá về sự đổi mới ở Thung lũng Silicon trông thật ngây thơ. An ninh cảnh báo rằng Trung Quốc đang chạy đua qua phương Tây và nhiều ý kiến cảnh báo rằng thế giới cuối cùng đã cạn kiệt những ý tưởng hữu ích.

Ngày nay, một bình minh của sự lạc quan về công nghệ đang tan vỡ. Tốc độ sản xuất vaccine COVID-19 đã khiến các nhà khoa học trở thành những tên tuổi được săn đón. Những bước đột phá nổi bật, sự bùng nổ đầu tư vào công nghệ và việc áp dụng công nghệ kỹ thuật số trong thời kỳ đại dịch đang kết hợp để nuôi hy vọng về một kỷ nguyên tiến bộ mới.

Cũng giống như sự bi quan của những năm 2010 đã qua đi - thập niên chứng kiến ​​nhiều tiến bộ, chẳng hạn như điều trị ung thư - vì vậy những dự đoán về công nghệ bị thổi phồng quá mức. Nhưng vẫn có khả năng thực tế về một kỷ nguyên đổi mới có thể nâng cao mức sống, đặc biệt nếu các chính phủ giúp các công nghệ mới phát triển.

Cuộc chạy đua vaccine toàn cầu đang diễn ra, nhưng những nỗ lực ở các nước châu Á phần lớn đang theo sau những nỗ lực ở Mỹ và châu Âu. Ảnh: Nikkei Asian Review.

Con người ngày càng có khả năng điều chỉnh sinh học theo ý muốn của mình, cho dù là để điều trị bệnh, chỉnh sửa gen hay để nuôi thịt trong phòng thí nghiệm. Trí tuệ nhân tạo cuối cùng cũng thể hiện sự tiến bộ ấn tượng trong nhiều bối cảnh. 

Một chương trình được tạo ra bởi DeepMind, một phần của Alphabet, đã cho thấy khả năng dự đoán hình dạng của các protein đáng chú ý và kể từ tháng 10, taxi không người lái đã đưa công chúng đi khắp nhiều bang của Mỹ.

Giá năng lượng tái tạo giảm ngoạn mục đang khiến các chính phủ tin tưởng rằng các khoản đầu tư xanh của họ sẽ thành công. Ngay cả Trung Quốc hiện cũng hứa hẹn sẽ trung hòa carbon vào năm 2060.

Lý do thứ hai cho sự lạc quan là sự bùng nổ đầu tư vào công nghệ. Trong quý II và quý III năm 2020, khu vực tư nhân phi dân cư của Mỹ đã chi nhiều hơn cho máy tính, phần mềm, nghiên cứu và phát triển so với các tòa nhà và thiết bị công nghiệp lần đầu tiên sau hơn một thập kỷ. 

Chi tiêu công cho Nghiên cứu và Phát triển trên 24 quốc gia bắt đầu tăng trở lại so với năm 2017. Ảnh: Brookings Institution.

Sự nhiệt tình của các nhà đầu tư đối với công nghệ giờ đây mở rộng sang chẩn đoán y tế, hậu cần, công nghệ sinh học và chất bán dẫn. Đó là sự lạc quan của thị trường về xe điện mà CEO Elon Musk của Tesla là người giàu nhất thế giới.

Nguồn cổ vũ thứ ba là việc áp dụng nhanh chóng các công nghệ mới. Không chỉ người lao động đã tham gia hội nghị truyền hình và người tiêu dùng tham gia vào thương mại điện tử - những tiến bộ đó cũng đáng kể, chẳng hạn như để giảm bớt những ràng buộc trong tìm kiếm việc làm do thiếu nhà ở gây ra. 

Sự già đi của dân số sẽ tiếp tục thu hút người lao động vào việc chăm sóc tại nhà với năng suất thấp. Các nền kinh tế khử cacbon sẽ không thúc đẩy tăng trưởng dài hạn trừ khi năng lượng xanh nhận ra tiềm năng trở nên rẻ hơn so với nhiên liệu hóa thạch.

Điều hợp lý là hy vọng về một làn sóng đổi mới mới có thể sớm đảo ngược suy giảm sự năng động kinh tế. Điều đó có lẽ là nguyên nhân gây ra 1/5 sự chậm tăng trưởng của thế kỷ 21. Theo thời gian, điều đó sẽ tạo thành một sự gia tăng lớn về mức sống. 

Có thể bạn quan tâm:

► Những rủi ro hàng đầu đối với thế giới vào năm 2021