Hủy
Công Nghệ

Vẻ đẹp của bác sĩ A.I

Tiến sĩ - Bác sĩ Lâm Đức Hoàng (Trần Chung ghi) Thứ Năm | 16/01/2025 08:00

Nhờ vào A.I, toàn bộ quá trình lập kế hoạch xạ trị vốn kéo dài từ 5-10 ngày đã giảm xuống còn 2-3 ngày. Ảnh: Shutterstocks

 
 
Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (A.I) vào quá trình lập kế hoạch xạ trị cho bệnh nhân ung thư đang có những bước tiến hứa hẹn tại Việt Nam.

Sinh năm 1959, bệnh nhân nam bị ung thư khẩu hầu giai đoạn 3 bước vào căn phòng xạ trị của Bệnh viện Ung bướu TP.HCM. Gương mặt người đàn ông lộ rõ sự mệt mỏi và lo lắng. Đó là biểu hiện của hầu hết bệnh nhân khi tới đây.

Ước tính, khoảng 70% bệnh nhân ung thư cần được xạ trị. Tuy nhiên, trong quá trình điều trị, tác dụng phụ hoặc di chứng xạ trị còn nặng nề. Do đó, chúng tôi hiểu rằng, nâng cao độ chính xác của xạ trị nhằm giảm thiểu tác dụng phụ, cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân là vô cùng cần thiết.

Lập kế hoạch xạ trị được xem là bước quan trọng nhất, tiêu tốn thời gian và công sức của toàn bộ ê-kíp. Mặt khác, vùng đầu cổ lại chứa nhiều cấu trúc mô, cơ quan trọng yếu như não, thân não, tủy sống, mắt, thần kinh thị giác, tuyến mang tai... Do vậy, việc vẽ contour (khoanh vùng, xác định thể tích mô lành) định vị từng cơ quan tốn rất nhiều công sức. Thời gian lập kế hoạch xạ trị có thể kéo dài nhiều giờ, thậm chí nhiều ngày ở khâu này.

 

Ngoài ra, quá trình lập kế hoạch xạ trị cũng tiềm ẩn các nguy cơ sai sót về yếu tố con người như sự thiếu đồng bộ về năng lực, kinh nghiệm giữa bác sĩ, kỹ sư dẫn đến định dạng sai thể tích cần điều trị, hay phân bố liều xạ trị chưa hợp lý. Mỗi ngày, Bệnh viện Ung bướu TP.HCM tiếp nhận điều trị khoảng 350 ca xạ trị ung thư đầu cổ; nếu thực hiện bằng phương pháp truyền thống, chúng tôi sẽ cần tới hàng trăm giờ chỉ để lập kế hoạch xạ trị cho lượng bệnh nhân của một ngày. Điều này là bất khả thi. Áp lực quá lớn, nguy cơ sai sót càng cao.

 

Nhưng tiến bộ công nghệ kết hợp vào y khoa đã và đang vẽ ra bức tranh với sắc màu sáng hơn. Kết quả vẽ contour của ca bệnh ung thư khẩu hầu trên do phần mềm RaySearch cung cấp đã cho tỉ lệ tương thích tới gần 90% so với bản vẽ thủ công của bác sĩ. Chúng tôi hiểu rằng, đây là một trợ thủ đắc lực của mình trong tương lai. Điều quan trọng là bác sĩ được đào tạo bài bản phải mất 4 giờ liên tục mới cho ra kết quả vẽ, còn phần mềm vẽ chỉ từ 2-4 phút, nhanh hơn 80 lần.

Nhờ vào A.I, toàn bộ quá trình lập kế hoạch xạ trị vốn kéo dài từ 5-10 ngày đã giảm xuống còn 2-3 ngày. RaySearch là hệ thống phần mềm đang được ứng dụng tại 1.000 bệnh viện, trung tâm ung thư toàn cầu. 10 trong 15 bệnh viện thuộc Top đầu thế giới đã sử dụng phương pháp này và Bệnh viện Ung bướu TP.HCM là nơi đầu tiên triển khai tại Việt Nam.

Ở khoa của chúng tôi, tất cả kết quả do A.I thực hiện đều được các bác sĩ giàu kinh nghiệm kiểm tra lại. Lúc này, chúng tôi đóng vai trò kiểm duyệt và A.I là phương tiện hỗ trợ hiệu quả. Khoảng thời gian tiết kiệm được, tôi và các đồng nghiệp sử dụng để hội chẩn, tiếp xúc, tư vấn thêm cho người bệnh. Nhân sự chuyên môn có thêm thời gian nghiên cứu khoa học, nâng cao chất lượng điều trị cho bệnh nhân ung thư.

Hơn 3 tháng qua, chúng tôi đã ứng dụng phần mềm này để lập kế hoạch, tính toán liều xạ trị ung thư đầu cổ cho 50 bệnh nhân. Phần mềm giúp hỗ trợ trong rất nhiều kỹ thuật như xạ trị 3D quy ước; xạ trị điều biến liều (IMRT) và điều biến thể tích cung tròn (VMAT); thậm chí, xạ trị proton, hạt nặng. Quá trình áp dụng trên bệnh nhân cho thấy, A.I giúp tăng độ chính xác, hiệu quả, hạn chế sai sót trong chuỗi quy trình xạ trị phức tạp.

Cụ thể, sau khi có kết quả chụp CT, dữ liệu của bệnh nhân được tải vào máy tính, phần mềm tích hợp A.I sẽ nhanh chóng đưa ra kết quả trong vài phút. Khi so sánh từng trường hợp với liệu trình do bác sĩ, kỹ sư vẽ tay, chúng tôi thấy kết quả không có sự khác biệt. Thậm chí, ở một số vị trí, A.I vẽ còn đẹp hơn bác sĩ thực hiện. Việc rút ngắn thời gian chờ đợi lập kế hoạch xạ trị giảm bớt phần nào sự mệt mỏi, sốt ruột của người bệnh cùng thân nhân.

Với ứng dụng phần mềm này, chúng tôi có thể kết nối và truy cập vào phần mềm của bất kỳ thiết bị nào ở các địa phương khác. Điều này giúp bác sĩ lập kế hoạch xạ trị, hội chẩn lựa chọn phương án tốt nhất, theo dõi bệnh nhân dù ở bất kỳ vị trí làm việc nào hoặc có thể cùng vạch kế hoạch xạ trị từ xa cho các ca khó ở tuyến dưới.

Mặc dù A.I mang lại nhiều lợi ích tiềm năng trong xạ trị ung thư, việc triển khai công nghệ này cũng đối mặt với thách thức. Một trong những vấn đề lớn nhất là sự thiếu hụt dữ liệu y tế đủ lớn và đa dạng tại Việt Nam để đào tạo A.I có khả năng tổng hợp, phân tích và ứng dụng trong thực tiễn. Bên cạnh đó, vấn đề đạo đức, bảo mật thông tin bệnh nhân cũng cần được quan tâm khi ứng dụng A.I vào y học. Cuối cùng, nguồn nhân lực cũng cần có trình độ cao, được đào tạo bài bản để sử dụng A.I đúng và hiệu quả nhất, tránh lệ thuộc quá nhiều vào các mô hình tự động.

Tuy nhiên, các nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng đang được tiến hành để tiếp tục hoàn thiện, mở rộng khả năng của A.I trong lĩnh vực này. Nhờ A.I, xu hướng mới cho tương lai của y học cá thể hóa là rất hứa hẹn.
 


Cập nhật tin Đầu Tư, Bất Động Sản, tin nhanh kinh tế chứng khoán, kiến thức Doanh Nghiệp tại Fanpage.

Tin cùng chuyên mục

Tin nổi bật trong ngày

Tin mới