Trung Quốc đã "ưu ái" tỉ phú Elon Musk như thế nào?

Theo Bloomberg, ngày 10.2.2020, khi các nhà chức trách ở Trung Quốc chấm dứt các đợt ngăn chặn virus Corona mới. Giao thông vẫn bị gián đoạn và nhiều công nhân bị mắc kẹt ở các tỉnh của họ. Những người khác đã được yêu cầu tránh các nhà máy và văn phòng cho đến khi các nhà quản lý lập kế hoạch mở cửa lại một cách an toàn.

Nhà máy Gigafactory ở Thượng Hải của Tesla. Ảnh: Cost Foto.

Nhưng trên một vùng đồng bằng đầm lầy ở ngoại ô thành phố lớn nhất Trung Quốc, nhà máy Giga Shanghai của Tesla lại rất nhộn nhịp. Hàng nghìn lao động đã trở lại dây chuyền lắp ráp, nhiều người trong số họ đã đi xe buýt do chính phủ cung cấp từ các ký túc xá được các quan chức bảo vệ để ngăn họ hòa nhập với cộng đồng. 

Các công nhân có rất nhiều khẩu trang N95: Không giống như nhiều doanh nghiệp, Tesla đã được phân bổ các lô hàng phong phú bởi các quan chức, những người nắm quyền kiểm soát nguồn cung cấp thiết bị bảo hộ. Nhà máy đã được làm sạch bằng chất khử trùng cũng cần phải có giấy phép của cơ quan quản lý để mua.

Trong khi các hãng xe Toyota Motor, Volkswagen AG và các nhà sản xuất ô tô nước ngoài khác vẫn chưa thể mở cửa trở lại hoàn toàn, nhà máy Tesla Thượng Hải đã sản xuất được khoảng 1.000 xe. 

Việc Tesla nhanh chóng trở lại bình thường phù hợp với mối quan hệ mà nhà sản xuất xe điện có được với nhà nước Trung Quốc kể từ năm 2018, khi họ công bố kế hoạch xây dựng nhà máy ở Thượng Hải. 

Tesla đã nhận các đặc quyền mà các công ty quốc tế khác phải vật lộn để có được, bao gồm giảm thuế, cho vay giá rẻ, cho phép sở hữu hoàn toàn các hoạt động trong nước và hỗ trợ xây dựng một cơ sở rộng lớn với tốc độ đáng kinh ngạc. 

Sự hỗ trợ từ chính phủ đã giúp Tesla biến Trung Quốc thành thị trường quan trọng nhất bên ngoài Mỹ.

Mẫu xe Model 3 hiện nằm trong số những chiếc xe điện bán chạy nhất ở quốc gia đông dân nhất thế giới. Ảnh: Reuters.

Theo báo cáo thu nhập gần đây nhất của Tesla, Trung Quốc chiếm khoảng 1/5 doanh thu. Chính điều này đã giúp Elon Musk trở thành người giàu nhất thế giới tháng này. 

Có lẽ quan trọng nhất, công ty đang tiến gần đến trung tâm của lĩnh vực công nghệ Trung Quốc hơn hầu hết các đối thủ nước ngoài. Tesla Trung Quốc không chỉ là một nhà máy chi nhánh. Nơi này còn thực hiện công việc nghiên cứu và phát triển ban đầu, cho phép nó thuê một số bộ óc kỹ thuật sáng giá nhất của đất nước và giữ họ tránh xa các đối thủ cạnh tranh tiềm năng.

Đổi lại, Tesla và giám đốc điều hành của nó đã làm tất cả những điều đúng đắn mà Bắc Kinh lo ngại. CEO Elon Musk đã thực sự tán thành nguồn nhân tài của Trung Quốc và các kế hoạch đầy tham vọng của họ đối với ngành công nghiệp xe điện. 

Một buổi lễ kỷ niệm chuyến hàng Model 3 do Trung Quốc sản xuất đến châu Âu vào tháng 10. Ảnh: Tân Hoa Xã.

Cho đến nay, các giao dịch của ông Elon Musk ở Trung Quốc hầu như không làm suy yếu vị thế của ông ở quê nhà. Tại Mỹ, ông Elon cũng nhận được sự ca ngợi của Tổng thống Trump vì nỗ lực khôi phục sản xuất của Mỹ. Thông qua SpaceX, tỉ phú Elon được Lầu Năm Góc chỉ đạo phóng vệ tinh do thám, ông ta có vẻ nổi tiếng ở Washington cũng như ở Bắc Kinh. 

Nhưng khi quan hệ giữa 2 thủ đô xấu đi và một Trung Quốc ngày càng “bành trướng” tìm cách giành lấy vị trí dẫn đầu toàn cầu trong các công nghệ quan trọng như xe điện và trí tuệ nhân tạo, không rõ liệu ông Elon Musk có thể vượt qua ranh giới địa chính trị này trong bao lâu. 

Các chính trị gia Mỹ không muốn một trong những công ty công nghiệp hàng đầu của đất nước họ chia sẻ kiến ​​thức với một đối thủ chiến lược. Trong khi đó, các nhà lãnh đạo Trung Quốc có thể chấp nhận một cái nhìn bớt “khó chịu” hơn về Tesla một khi nó phục vụ các mục đích của họ.

Chủ tịch James McGregor phụ trách Greater China tại công ty quan hệ chính phủ cho biết: “Theo chiến lược kinh tế của ông Tập, các công ty nước ngoài sẽ có những cơ hội khá tốt, nhưng cuối cùng tất cả các công nghệ tiên tiến phải là của Trung Quốc”.

CEO Elon Musk chào chủ xe Model 3 ở Thượng Hải. Ảnh: Reuters.

Trung Quốc là thị trường tiêu thụ xe điện lớn nhất thế giới với tỉ suất lợi nhuận khổng lồ, với khoảng 1,2 triệu chiếc được bán ra vào năm 2020, chiếm hơn 40% tổng số toàn cầu. Ở một mức độ lớn, sự phổ biến này được thúc đẩy bởi chính sách của chính phủ Trung Quốc. 

Cho đến nay, người tiêu dùng Trung Quốc đã phản ứng nhiệt tình với sự hiện diện ngày càng mở rộng của Tesla.  Doanh thu hàng quý của Tesla đã tăng từ 669 triệu USD trong quý III năm 2019 lên 1,74 tỉ USD trong cùng kỳ năm 2020. Nói cách khác, việc đặt cược của ông Elon Musk đang được đền đáp.

Cố vấn cấp cao Scott Kennedy tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược & Quốc tế, người nghiên cứu nền kinh tế Trung Quốc, cho biết: “Sự hiện diện của Tesla nhằm giúp phát triển toàn bộ chuỗi cung ứng. Đã có tiền lệ cho điều này trong ngành công nghiệp điện thoại thông minh. Hầu hết iPhone được lắp ráp tại Trung Quốc, vì lợi ích của rất nhiều nhà cung cấp trong nước”. 

Có thể bạn quan tâm:

► Sự thiếu hụt chip toàn cầu “tấn công” các nhà sản xuất ô tô