Giới đầu cơ Mỹ đang cất giữ dầu thô ở đâu?

Có rất nhiều toa tàu để lựa chọn từ: hàng nghìn toa tàu vốn được thuê để vận chuyển dầu thô đang nằm nhàn rỗi vì giá dầu quá rẻ khiến việc vận chuyển bằng đường sắt trở nên không có lãi. Trong khi đó, các bể chứa dầu truyền thống đang một đầy lên khi lượng dầu lưu kho của Mỹ tăng lên mức cao nhất kể từ những năm 1930.

Một số nhà đầu tư và thương nhân gọi việc này là “thùng chứa dầu di động”.

Sự kết hợp giữa giá dầu rẻ và số toa tàu nhàn rỗi đã tạo nên hoạt động kinh doanh phát sinh hoàn toàn mới cho giới thương nhân. J.P. Fjeld-Hansen, giám đốc điều hành công ty thương mại Musket Corp, hồi năm ngoái đã thử sử dụng các toa tàu để chứa dầu và nhận thấy rằng ông có thể kiếm được lợi nhuận bằng việc để dành dầu thô trong khi chốt giá ở mức cao hơn để giao hàng trong một tháng sau đó.

Công ty đã xây dựng một ga xe lửa tại Windsor, Colorado, vào năm 2012 để vẫn chuyển dầu thô trong thời kỳ sản lượng dầu thô của Mỹ bùng nổ. Giờ đây, ông Fjeld-Hansen cho biết, trọng tâm đã chuyển từ ga bốc xếp và vận chuyển sang hoạt động kinh doanh chứa dầu trong toa tàu.

Energy Midstream, công ty thương mại trụ sở tại The Woodlands, Texas, tháng trước đã trữ dầu siêu nhẹ trong các toa tàu ở Ohio trong khoảng 15 ngày trước khi vận chuyển đến khách hàng ở Canada.

Dennes Hoskins, đối tác quản lý tại Energy Midstream, cho biết, số toa tàu chở dầu không sử dụng nhiều đến mức ông liên tục nghe những người sở hữu toa xe nói về niềm hy vọng đưa chúng vào sử dụng.

Một số nhà đầu tư và thương nhân gọi đây là “thùng chứa dầu di động”.

Việc sử dụng toa tàu để chứa dầu thô có thể rất hạn chế do chi phí về không gian của đường ray và tính an toàn cũng như lo ngại pháp lý trong trường hợp có sự cố. Những vấn đề khó khăn có thể nảy sinh như toa xe bị rò rỉ đến nguy cơ cháy nổ.

Theo quy định của liên bang, hệ thống đường ray dành cho các toa xe chứa và vận chuyển nguyên vật liệu nguy hiểm như dầu thô phải tuân thủ các biện pháp cất chứa và an toàn nghiêm ngặt nhằm tách biệt các toa xe này khỏi hoạt động giao thông đường sắt hàng ngày. Đơn vị điều hành và người sử dụng toa xe phải chịu trách nhiệm về hiện tượng rò rỉ, cháy nổ và những mối nguy tiềm tàng khác.

Judy Petry, chủ tịch hãng điều hành đường sắt Oklahoma Farmrail System Inc, cho biết “Tôi không muốn gặp rắc rối về mặt pháp lý”.

Dầu thô phải được vận chuyển đi đâu đó. Sản lượng dầu đá phiến tăng vọt đã gây ra tình trạng dư thừa mà ngành dầu khí khó có thể hấp thụ được. Bob Dudley, giám đốc điều hành BP PL, đã có bông đùa rằng, đến giữa năm 2016 “mọi bể chứa và bể bơi trên thế giới sẽ được đổ đầy bằng dầu thô”.

Khory Ramage, chủ tịch Ironhorse Permian Basin LLC - điều hành một ga xe lửa tại Artesia, bang New Mexico, cho biết, ông thường xuyên nghe được rằng giới đầu tư đang tìm cách để trữ dầu thô trong toa xe lửa của công ty ông.

Theo ông Khory Ramage, chi phí lưu chứa dầu thô “đang tăng do nhu cầu tăng trong khi chỗ chứa thì có hạn”.

Lượng dầu lưu kho của Mỹ tăng lên trên 500 triệu thùng vào cuối tháng 1/2016, lần đầu tiên kể từ năm 1930, và lượng dầu lưu kho trong tuần kết thúc vào 25/3 tăng 2,3 triệu thùng lên 534,8 triệu thùng, ghi nhận tuần thứ 7 tăng liên tiếp, theo số liệu của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA). Hình thức lưu trữ dầu thô rẻ nhất - bể chứa ngầm - có chi phí là 25 cent/thùng/tháng, trong khi chứa dầu thô trong toa xe lửa có chi phí 50 cent/thùng và trên tàu chở dầu ngoài khơi là 75 cent hoặc hơn. Chi phí này chưa bao gồm phí bốc hàng và vận chuyển.

Các toa xe lửa chỉ chứa được 500-700 thùng dầu, thấp hơn nhiều so với bể chứa ngầm và tàu chở dầu.

Việc sử dụng toa xe lửa để vận chuyển khối lượng lớn dầu thô tăng đáng kể trong một vài năm qua khi sản phẩm phụ của hoạt động khoan ngang bùng nổ. Các giếng dầu mọc lên nhanh hơn so với tốc độ lắp đặt hệ thống ống dẫn, do vậy, các nhà sản xuất đã ứng biến và vận chuyển sản phẩm của họ ra thị trường bằng đường sắt. Các công ty sớm nhận ra rằng hệ thống đường sắt mang lại tính linh hoạt hơn để vận chuyển dầu thô đến tay bất kỳ khách hàng nào trả giá tốt nhất. Một số công ty vận hành đường ống dẫn dầu cũng tham gia vào hoạt động kinh doanh và vận chuyển bằng đường sắt, xây dựng các nhà ga để bốc và dỡ dầu thô.

Giá dầu sụt giảm đã khiến hoạt động vận chuyển bằng đường sắt phần nào chững lại. Giới phân tích ước tính hiện có đến 20.000 toa xe lửa chứa đầy dầu thô - chiếm 1/3 đội toa tàu dùng để vận chuyển dầu thô ở Bắc Mỹ.

Các nhà sản xuất và vận chuyển - đã ký hợp đồng thuê toa xe dài hạn trong thời kỳ bùng nổ - hiện đang mắc kẹt trong việc thanh toán phí hàng tháng, dao động ở 1.500-1.700 USD/toa xe.

Nhưng theo Ernie Barsamian, giám đốc Tank Tiger, khi các bể chứa trung tâm ngày một đầy hơn, các công ty dầu mỏ sẽ sẵn sàng trả tiền cho các hình thức lưu trữ tốn kém hơn và ở khu vực xa xôi hơn.

Nhật Trường

Nguồn WSJ