Viễn cảnh giảm tồn kho xuống 6 triệu tấn than vào năm 2018

Theo kế hoạch đã được Hội đồng thành viên Tập đoàn Công nghiệp Than và khoáng sản Việt Nam (TKV) phê duyệt, năm 2018, dự kiến sẽ đặt kế hoạch tiêu thụ 36 triệu tấn than các loại.

Thực hiện kế hoạch này, TKV sẽ chỉ đạo các đơn vị sản xuất than nguyên khai theo 3 kịch bản: Sản xuất 36 triệu tấn, 35 triệu tấn hoặc 34 triệu tấn, tùy theo mức độ tiêu thụ than trên thị trường để đạt được con số tồn kho trong giới hạn 5 hoặc 6 triệu tấn, mức cần thiết đảm bảo cung ứng cho nhu cầu trong nước.

Thế nhưng, nhìn vào thực trạng tiêu thụ than 10 tháng đầu năm 2017 của TKV, thậm chí cả Tổng công ty Đông Bắc, đơn vị kinh doanh than lớn thứ hai sau TKV, đều cho thấy việc giảm lượng than tồn kho đã không như kế hoạch mà hai đơn vị này đã đề ra hồi đầu năm nay.

Hết năm 2017, TKV dự kiến chỉ tiêu thụ 33,5 triệu tấn, giảm 2,5 triệu tấn so với kế hoạch đưa ra hồi đầu năm. Tình hình tiêu thụ của Tổng công ty Đông Bắc khá hơn, nhưng mức tiêu thụ cũng chỉ đạt 6,3 triệu tấn, bằng 97% kế hoạch hồi đầu năm.

Hồi đầu năm, TKV đưa mục tiêu phấn đấu giảm tồn kho tối thiểu 500.000 tấn than các loại để cuối năm đưa tồn kho về mức hợp lý. Thế nhưng, lượng than tồn kho của TKV hiện nay đã vượt xa định mức, trong khi lượng than tồn kho của quý I năm 2017 đã lên tới 9,3 triệu tấn than thành phẩm.

Từ thực tế, tình hình tiêu thụ than trong 10 tháng đầu năm 2017 của TKV gặp nhiều khó khăn là do hai nguyên nhân chính.

Thứ nhất, chính sách của Nhà nước đối với ngành Than có sự thay đổi từ đầu năm 2017. Chính phủ cho phép các nhà máy nhiệt điện chạy than chủ động trong việc lựa chọn nhà cung cấp. Theo đó, chủ đầu tư nhà máy nhiệt điện than chịu trách nhiệm thu xếp nguồn than để cung cấp cho nhà máy theo quy định.

Từ chủ trương này, TKV đến nay chỉ còn là "một trong những kênh" cung ứng than cho các nhà máy nhiệt điện. Việc cung cấp than của TKV được thực hiện trên cơ sở hợp đồng mua bán hàng năm, hoặc hợp đồng mua bán dài hạn đã được ký kết giữa tập đoàn này với các nhà máy nhiệt điện.

Thứ hai, khó khăn do khách quan là diễn biến thời tiết, đặc biệt là quý III/2017 rất phức tạp, mưa bão xảy ra trên diện rộng, gây ảnh hưởng đến việc tiêu thụ than. Các nhà máy điện chạy than huy động công suất thấp do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) huy động tối đa thủy điện và nhiệt điện khí.

Trong bối cảnh tồn kho tăng cao, trong năm 2017, hai “ông lớn” ngành Than đã buộc phải điều hành theo hướng ổn định sản xuất, bảo đảm tốc độ tăng trưởng hợp lý và tìm mọi biện pháp để giữ chân thợ lò và duy trì được đà tăng trưởng.

Theo báo cáo của TKV, 10 tháng đầu năm 2017, Tập đoàn này đã sản xuất được 29,3 triệu tấn than nguyên khai, bằng 81,5% kế hoạch năm. Sản lượng than tiêu thụ đạt 26,9 triệu tấn, bằng 74,7% kế hoạch năm. Doanh thu đạt 87.543 tỷ đồng, bằng 82% kế hoạch năm.

Cùng thời gian này, tình hình của Tổng công ty Đông Bắc bớt khó hơn, nên đã sản xuất được 4,3 triệu tấn than nguyên khai, bằng 86% kế hoạch năm. Sản lượng than tiêu thụ đạt 5,6 triệu tấn, bằng 86% kế hoạch năm. Doanh thu đạt 9.486 tỷ đồng, bằng 83,9% kế hoạch năm.