Xuất khẩu và thị trường vàng chao đảo vì Brexit

Việc Anh rời khỏi EU (sự kiện Brexit) sẽ tác động gián tiếp tới các doanh nghiệp Việt Nam (VN)  có quan hệ thương mại với khu vực EU như dệt may, giày dép, cà phê, thủy sản... thị trường vàng, chứng khoán, USD cũng lập tức bị ảnh hưởng bởi sự kiện này.

Ảnh hưởng tức thì

Những ngày qua, thị trường vàng tại VN liên tục chao đảo mạnh. Trên thế giới, giá vàng có thời điểm tăng vọt lên 1.338 USD/ounce, mức cao nhất trong hai năm qua. Còn trong nước, chỉ riêng trong ngày 24-6 (ngày diễn ra sự kiện Brexit), giá vàng SJC mua vào-bán ra ở mức 34,6-35,1 triệu đồng/lượng. Mức giá này so với thời điểm trước đó một ngày đã tăng từ 800.000 đồng đến 1 triệu đồng/lượng.

Thậm chí có thời điểm trong ngày, giá vàng tăng đến gần 2 triệu đồng mỗi lượng. Đây là mức biến động mạnh nhất tính trong một ngày ở mấy tháng gần đây.

Theo các chuyên gia kinh tế, trước cơn hoảng loạn của thị trường tài chính thế giới sau khi Anh rời EU khiến thị trường vàng trong nước biến động mạnh. bà Nguyễn Thị Cúc, Phó Tổng Giám đốc Công ty PNJ, nhận định thị trường vàng trong vài ngày qua diễn biến vô cùng phức tạp và hiện không thể dự báo được xu hướng đường đi của giá vàng trong thời gian tới.

“trước đây, những lúc giá vàng biến động mạnh thì người dân thường ồ ạt mua hoặc bán vàng. Nhưng thời gian gần đây, người dân không còn mặn mà với vàng nữa. Vậy nên dù giá vàng trong nước nhảy múa theo sự lên xuống của thị trường vàng thế giới nhưng không có hiện tượng người dân đổ xô đi mua hoặc bán. Các nhà đầu tư cũng chọn cách đứng ngoài quan sát thị trường là chính. Nhu cầu khách hàng mua vàng lẻ vẫn diễn ra bình thường” - bà Cúc nói.

Không chỉ thị trường vàng mà thị trường chứng khoán VN cùng ngày cũng chìm trong sắc đỏ khi xảy ra sự kiện Brexit. Mặc dù tác động của Brexit đối với chứng khoán VN còn chưa được đánh giá kỹ nhưng tâm lý hoang mang theo chứng khoán thế giới đã khiến nhà đầu tư bán tháo. Kết thúc ngày giao dịch cuối tuần (24-6), chỉ số VN-Index mất 1,82% còn HNX Index giảm 1,71%. Tức vốn hóa thị trường chứng khoán Việt đã mất đi khoảng 25.000 tỉ đồng.

Tỉ giá USD/VNĐ cùng ngày cũng được các ngân hàng đồng loạt nâng giá, tăng thêm 30-35 đồng so với trước đó một ngày.

Ảnh hưởng gián tiếp

Theo phân tích của Công ty Chứng khoán Ngân hàng Vietcombank (VCBS), việc Anh rời khỏi khu vực đồng tiền chung châu Âu sẽ tác động mạnh mẽ lên kinh tế toàn cầu, trong đó VN cũng là một phần không thể tách rời. Đồng euro, bảng Anh mất giá sẽ tạo ra bất lợi đối với đối tác xuất khẩu hàng hóa lớn vào thị trường EU khi giá cả tương đối của các hàng hóa vào khu vực này sẽ trở nên đắt đỏ hơn.

“Thêm vào đó, triển vọng ảm đạm của nền kinh tế châu Âu theo sau sự kiện Brexit kéo giảm cầu tiêu thụ hàng hóa và qua đó làm giảm nhu cầu hàng hóa nhập khẩu vào EU. Điều này gây áp lực lên các nhà xuất khẩu lớn vào EU như Trung Quốc hay VN” - công ty trên nhận định.

Nhiều chuyên gia cũng nhận định tương tự khi cho rằng việc Anh rời EU sẽ tác động không tốt đối với dệt may, giày dép, cà phê, gỗ và các sản phẩm gỗ; máy móc, thiết bị và phụ tùng; điện thoại và linh kiện các loại... Điều này chắc chắn sẽ “phủ bóng” lên các đơn đặt hàng của VN xuất ra bên ngoài. Ở chiều ngược lại, các doanh nghiệp nhập khẩu hoặc có các khoản vay, các khoản tài trợ bằng đồng euro sẽ hưởng lợi thế nhất định trong các giao dịch từ sự kiện này.

Đồng quan điểm, TS Lê Đăng Doanh, chuyên gia kinh tế, đánh giá sự kiện Anh rời EU đã tạo ra sự chấn động trên thị trường tài chính thế giới, tạo ra sự xáo trộn trong nội bộ EU và đương nhiên sẽ ảnh hưởng đến VN. Bằng chứng là ngay sau khi kết quả trưng cầu dân ý được công bố, đồng bảng Anh hiện đã mất giá khoảng 30%. điều này khiến giá hàng hóa VN xuất khẩu sang Anh sẽ tăng cao.

“Sự kiện Anh rời EU cũng đã làm cho thị trường chứng khoán VN giảm sút, giá vàng và đồng USD tăng lên cao. Những yếu tố này sẽ tạo sức ép đến tỉ giá ở VN, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ phải có những động thái để bám sát diễn biến tỉ giá. Ngoài ra, khi Anh rời EU, nguồn đầu tư từ Anh và các nước EU vào VN sẽ có những bước tính toán thận trọng hơn. Trong đó, VN có thể sẽ phải tiếp cận Anh ở một hiệp định thương mại tự do riêng lẻ với những điều khoản hợp tác hoàn toàn mới” - ông Doanh dự báo.

Trong khi đó, theo báo cáo mới nhất của Tổng cục Hải quan, thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của VN là EU với kim ngạch đạt trên 30 tỉ USD. Tại thị trường này, VN xuất siêu với giá trị lớn trên 20 tỉ USD. Kim ngạch xuất khẩu vào EU chiếm 20,6% tổng kim ngạch xuất khẩu của VN và do đó tác động của sự kiện trên nếu có là đáng kể.

Để ứng phó với diễn biến bất lợi từ sự kiện Brexit, nhiều ý kiến đều thống nhất cho rằng NHNN phải có những thay đổi trong điều hành tỉ giá. Riêng Công ty Chứng khoán Ngân  hàng Quân đội (MBS) vừa đưa ra dự báo: “Chúng tôi lo ngại Trung Quốc có thể giảm giá nhân dân tệ để tăng sức cạnh tranh cho hàng hóa xuất khẩu của họ vào EU khi đồng euro giảm giá. Điều này sẽ gây sức ép khiến NHNN có thể phải giảm giá VNĐ để tăng sức cạnh tranh cho hàng hóa VN”.

Xuất khẩu vào Mỹ cũng bị ảnh hưởng Đại diện Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản VN (VASEP) cho biết trong năm 2015, kim ngạch xuất khẩu tôm sang Anh tăng 13% so với năm trước. Đặc biệt trong quý I năm nay xuất khẩu sang Anh tăng 49% so với cùng kỳ. Đáng chú ý thị trường Anh là thị trường nhập khẩu tôm lớn nhất của VN trong khối EU. Điều đó cho thấy việc Anh rời EU sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến việc xuất khẩu tôm vào thị trường này. Ngoài ra tỉ giá đồng bảng Anh sụt giảm sẽ khiến hàng hóa xuất khẩu của VN kém cạnh tranh hơn do giá bán tăng lên. Trong khi đó, ông Đỗ Hà Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao VN, cho rằng thời gian tới hàng hóa nông sản các nước xuất khẩu sẽ gặp rủi ro do vấn đề tài chính toàn cầu bị ảnh hưởng từ sự kiện trên. Ngoài ra, Mỹ là thị trường lớn nhất của nhiều ngành hàng xuất khẩu của VN nhưng EU lại là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Mỹ. Do đó, việc Anh tách khỏi EU có thể tác động đến xuất khẩu của Mỹ vào EU, khiến sức mua của Mỹ bị giảm sút. Nếu sức mua thị trường Mỹ giảm, các công ty xuất khẩu của VN vào Mỹ sẽ bị ảnh hưởng lớn. “Do đó các cơ quan quản lý cần có những thông tin chính thức, nhận định rõ ràng hơn… để giúp người dân, các công ty có thể giảm thiệt hại” - ông Nam nói. Đang theo sát tình hình Brexit Trao đổi với báo chí về sự kiện người Anh ủng hộ việc Anh rời khỏi EU, một lãnh đạo Bộ Công Thương cho biết bộ này đang theo sát thông tin để nắm tình hình vì những động thái từ Anh và EU liên quan đến thương mại giữa VN với các quốc gia này. Trong khi đó, một lãnh đạo của NHNN cho hay đơn vị này đang bám sát diễn biến thị trường để có những biện pháp can thiệp và ổn định cần thiết nếu cần.

Nguồn PLO