F0 soán ngôi nhà đầu tư ngoại

“Dòng tiền nước ngoài hiện nay không còn đóng góp quá nhiều vào VN-Index như ngày trước. Và dù khối ngoại đang bán ròng, thanh khoản vẫn tăng trưởng. Thị trường phát triển quan trọng nhất là dựa vào nguồn vốn nhàn rỗi của người dân”, ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Chứng khoán SSI, chia sẻ tại Đại hội đồng cổ đông vừa qua.

Có thể nói, việc theo dõi động thái mua bán của nhà đầu tư nước ngoài từ lâu đã trở thành thói quen của giới tài chính. Khối ngoại đã từng là “người cầm cân nảy mực” của thị trường chứng khoán Việt Nam khi động thái của họ tác động khá lớn đến tâm lý của nhà đầu tư trong nước, từ đó tác động đến diễn biến chung của thị trường. 

Số liệu thống kê của NCĐT cho thấy nhà đầu tư nước ngoài tham gia khá mạnh vào thị trường chứng khoán Việt Nam ở giai đoạn 2016-2018 khiến thị trường tăng trưởng mạnh mẽ, bật tăng từ vùng 600 điểm lên 1.200 điểm. Đặc biệt, trong 2 năm 2017 và 2018, nhà đầu tư nước ngoài đã giao dịch vô cùng sôi động với giá trị lên đến hàng trăm ngàn tỉ đồng. Khối này đã mua ròng lần lượt hơn 24.100 tỉ đồng và 41.200 tỉ đồng trong năm 2017 và 2018. Điều này khá khớp với số lượng tài khoản mở mới kỷ lục của nhà đầu tư nước ngoài trên hệ thống của Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD) ở mức 3.208 tài khoản và 5.733 tài khoản.

Hoạt động của nhà đầu tư ngoại đã dẫn dắt thị trường chứng khoán Việt Nam trong suốt thời gian qua. Giai đoạn 2017-2018, nhà đầu tư ngoại mua ròng, thị trường đi lên, trong khi khối ngoại bán ròng thì thị trường đi xuống. Tuy nhiên, gần đây khối ngoại đã giảm bớt tầm ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán Việt Nam mà thay vào đó, nhà đầu tư trong nước đang dần “làm chủ cuộc chơi”.

Ảnh: Quý Hòa.

Kể từ tháng 3.2020 đến nay, khi chỉ số VN-Index chạm đáy quanh mốc 65x điểm, thị trường chứng khoán Việt Nam đã thu hút lượng lớn nhà đầu tư mới tham gia. Số lượng tài khoản chứng khoán mở mới theo ghi nhận của VSD liên tục phá đỉnh. Lũy kế 5 tháng đầu năm 2021, đã có tới 480.490 tài khoản của nhà đầu tư trong nước được mở mới, phá vỡ mức kỷ lục 393.659 tài khoản của năm 2020.

Đi kèm với đó, dòng tiền của nhà đầu tư trong nước cũng đều đặn đổ vào thị trường chứng khoán, giúp thị trường thiết lập những kỷ lục mới về thanh khoản cũng như về giá. Chỉ số VN-Index đã chính thức công phá ngưỡng kháng cự lịch sử 1.200 điểm và hiện được giao dịch quanh khu vực 1.300 điểm.

Nếu như năm 2020, giới tài chính hân hoan với những phiên giao dịch trên 10.000 tỉ đồng, thì hiện tại thanh khoản dường như đã tăng gấp đôi. Những phiên khớp lệnh tỉ đô đã không còn là kỳ vọng mà đã trở thành sự kiện bình thường. Chỉ tính riêng sàn HOSE, giá trị khớp lệnh bình quân trong tháng 5.2021 đã lên tới hơn 21.900 tỉ đồng, trong khi giá trị giao dịch bình quân cả năm 2020 chỉ quanh mốc 6.400 tỉ đồng.

Ngược lại với sự cuồn cuộn của dòng tiền trong nước, nhà đầu tư nước ngoài lại liên tục bán ròng tại thị trường chứng khoán Việt Nam. Năm 2020, VN-Index tăng hơn 14,9% từ đầu năm và hơn 67% từ vùng đáy tháng 3.2020, khối ngoại bán ròng hơn 15.200 tỉ đồng (theo số liệu của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước).

Trong tháng 5.2021, tổng giá trị giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài đạt trên 61.714 tỉ đồng, chiếm 7,03% tổng giá trị giao dịch cả chiều mua và bán của toàn thị trường. Chỉ trong 5 tháng đầu năm 2021, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng hơn 30.858 tỉ đồng trên sàn HOSE, cao gần gấp đôi so với cả năm 2020. Bất chấp sự bán ròng mạnh mẽ của khối ngoại, VN-Index vẫn “bay cao”, đạt mốc 1.328,05 điểm (cuối tháng 5.2021), tăng 7,15% so với tháng trước và tăng 20,31% so với cuối năm 2020.

Có thể thấy, nhà đầu tư trong nước, đặc biệt là nhà đầu tư cá nhân đang ngày càng thể hiện được vai trò dẫn dắt và làm chủ của mình. Dẫu vậy, đây cũng là bộ phận dễ bị ảnh hưởng nhất bởi diễn biến của thị trường chứng khoán. 

Ông Andy Ho, Giám đốc Điều hành kiêm Trưởng Bộ phận Đầu tư Tập đoàn VinaCapital, cho rằng các nhà đầu tư F0 thường có ít thông tin và kinh nghiệm hơn so với các quỹ đầu tư chuyên nghiệp. Hơn nữa, tại Việt Nam cũng như ở hầu hết các quốc gia và thị trường trên thế giới, các nhà đầu tư nhỏ lẻ thường là đối tượng gặp nhiều thách thức và dễ bị tổn thương hơn khi thị trường diễn biến xấu. 

“Với nguyên tắc đầu tư không nên bỏ hết trứng vào một giỏ, chúng tôi cho rằng đa dạng hóa danh mục đầu tư vào nhiều loại tài sản khác nhau vẫn là ưu tiên hàng đầu”, ông Andy Ho nói. 

 Đối với các nhà đầu tư không chuyên, đại diện của VinaCapital khuyến nghị nên đầu tư vào các quỹ mở, ETF cổ phiếu và trái phiếu được quản lý bởi các công ty quản lý quỹ chuyên nghiệp, uy tín vì sẽ có mức độ an toàn cao hơn, giảm thiểu rủi ro.