Thanh khoản tỉ USD, F0 hay Fn?

Theo số liệu từ Trung tâm Lưu ký Chứng khoán (VSD), tại thời điểm cuối tháng 5/2023, trên hệ thống của VSD đang quản lý hơn 7,12 triệu tài khoản của nhà đầu tư trong nước, trong đó chủ yếu là của nhà đầu tư cá nhân. Tính riêng tháng 5/2023, nhà đầu tư cá nhân trong nước đã mở mới hơn 104.600 tài khoản, mức cao nhất trong 9 tháng qua và gấp hơn 4,6 lần so với tháng 4/2023.

Tiền cũ, tiền mới 
Đi cùng với sự gia tăng mạnh mẽ về số lượng tài khoản chứng khoán, thanh khoản trên thị trường cũng cải thiện đáng kể. Chỉ tính riêng sàn HOSE, giá trị giao dịch khớp lệnh nhiều phiên ở mức 18.000-19.000 tỉ đồng, thậm chí như phiên giao dịch đầu tháng 6, giá trị giao dịch gần cán mốc tỉ USD.

Trả lời cho câu hỏi “Thanh khoản tỉ USD đến từ đâu?”, ông Bùi Văn Huy, Giám đốc vùng, Công ty Chứng khoán DSC, nhận định, tài khoản mở mới trong tháng 5 là một con số đáng khích lệ so với những tháng gần kề. Như trong tháng 4, số lượng tài khoản mở mới “xuống đáy”, chỉ còn khoảng gần 23.000 tài khoản. Điều này phần lớn đến từ việc khi thị trường xuất hiện nhiều cơ hội hơn, nhà đầu tư cũng ít nhiều quay trở lại để tìm kiếm cơ hội. Các công ty chứng khoán cũng có nhiều chính sách ưu đãi về phí và lãi để kích thích nhà đầu tư trong bối cảnh thị trường ảm đạm. “Theo quan sát của tôi, nhà đầu tư vẫn chủ đạo là các nhà đầu tư cũ, mở mới do dịch chuyển/mở thêm ở các công ty chứng khoán chứ không hẳn là tiền mới như nhiều người kỳ vọng. Đặc biệt sự kỳ vọng có sự chuyển dịch từ kênh tiết kiệm sang kênh chứng khoán còn hạn chế”, ông Huy nói.

Cũng theo quan điểm của vị chuyên gia này, lượng thanh khoản tăng lên một phần không nhỏ đến từ việc nhà đầu tư chấp nhận rủi ro cao hơn và giao dịch nhiều qua các kho chứng khoán. Đây là hình thức rất được ưa chuộng để nhà đầu tư lướt sóng trong thời gian gần đây, với danh mục cho vay các kho khá rộng và tỉ lệ đòn bẩy cao. Đây cũng là con dao 2 lưỡi với nhà đầu tư, nếu dùng đúng cách sẽ là cách kiếm lợi nhuận nhanh. Thêm vào đó, margin cũng là một nguồn tăng thanh khoản, nhưng mức margin tăng không lớn như con số 30-40% như nhiều dự đoán gần đây.

Ở một góc nhìn khác, ông Nguyễn Minh Hoàng, Giám đốc Phân tích, Công ty Chứng khoán Nhất Việt, cho rằng đang có dấu hiệu dòng tiền mới chảy vào và thanh khoản bắt đầu lên dần từ 15.500 tỉ đồng, 16.000 tỉ đồng, 18.000 tỉ đồng và gần nhất là hơn 21.500 tỉ đồng. Nếu là dòng tiền mới thì sẽ có nhiều góc nhìn, ví dụ như là nhà đầu tư bắt đầu chấp nhận rủi ro cao hơn trong việc gia tăng tỉ lệ margin, hoặc cũng có thể là trong môi trường lãi suất đang giảm tương đối nhanh, những khoản tiền gửi tiết kiệm đáo hạn muốn tìm kiếm môi trường đầu tư đem lại lợi ích lớn hơn.

Giá đắt cho kỳ vọng 
Có thể nói, tháng 5 vừa qua là tháng khá tích cực của thị trường chứng khoán khi chỉ số VN-Index tăng hơn 2,7% với sự dịch chuyển luân phiên của dòng tiền, trong đó chủ yếu ở nhóm cổ phiếu vốn hóa vừa và nhỏ. Việc VN-Index vượt thành công kháng cự quan trọng quanh 1.080 điểm đồng thời bứt lên khỏi đường MA200 với thanh khoản cải thiện đã được nhiều nhà đầu tư đánh giá cao và đặt kỳ vọng vào một sóng tăng dài.

“Có lẽ niềm vui của thị trường khiến người ta quên đi rằng nền kinh tế đang rất yếu”, ông Huy đánh giá. Thực tế, trong khu vực châu Á, Việt Nam là một trong số ít các nước chứng kiến chỉ số PMI tiếp tục suy giảm, trong khi các nước trong khu vực có số liệu khả quan trong tháng 5. “Thị trường đang kỳ vọng nền kinh tế phục hồi vào quý III, quý IV nhưng kinh tế đang rất yếu, trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu cũng chưa khởi sắc, đà phục hồi có thể phải đẩy sang năm sau. Do đó, việc kỳ vọng hiện tại là hơi sớm”, ông Huy chia sẻ.

Song ở một góc nhìn tích cực, lợi nhuận của nhiều nhóm ngành được dự báo đã đi qua vùng trũng và có thể tiếp tục sáng trong những quý tiếp theo. Theo quan điểm của Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), trên nền tăng trưởng kinh tế yếu của quý I, câu chuyện phục hồi từ vùng trũng lợi nhuận sẽ được quan tâm khi mà các doanh nghiệp đang vào tháng kinh doanh cuối cùng của quý II.

“Với chỉ số sản xuất công nghiệp và PMI không khả quan, chúng tôi không kỳ vọng sự bứt phá bất ngờ về tăng trưởng lợi nhuận trong quý II của doanh nghiệp, song tin rằng các doanh nghiệp đi qua vùng trũng trong quý I mà vẫn có lợi nhuận dương thì có thể sẽ tiếp tục có quý II khả quan hơn mặt bằng chung, điển hình ở một số nhóm ngành như điện, ngân hàng, dệt may, dầu khí và hàng không”, VDSC đánh giá.