Một biến thể virus Corona mới có thể làm mất trật tự các nỗ lực kiểm soát đại dịch

Theo The Economist, virus đang thay đổi hình dạng liên tục nhưng những thay đổi như vậy thường nhỏ, thoáng qua và ít có ý nghĩa thiết thực về cách chúng lây lan hoặc mức độ nguy hiểm của chúng. SARS-CoV-2, virus Corona, cho đến nay cũng không ngoại lệ. Nhưng một biến thể mới của virus Crona đang lan truyền nhanh chóng ở Anh dường như ngược lại xu hướng này. 

Biến thể B.1.1.7 nhanh chóng thay thế các chủng virus SARS-CoV-2, khác. Ảnh: Financial Times.

Theo các nhà nghiên cứu tư vấn cho chính phủ Anh, biến thể có khả năng lây nhiễm cao của virus corona dễ lây truyền hơn 40-70% so với các biến thể khác đang lưu hành. Anh đã thông báo cho Tổ chức Y tế Thế giới về biến thể này, tạm gọi là VUI 202012/01 (viết tắt của “biến thể đang được điều tra” đầu tiên vào tháng 12.2020).

Các cơ quan chức năng đang gấp rút hạn chế sự lây lan của biến thể mới này. Swathes và London - nơi VUI 202012/01 phổ biến nhất, đã bị phong tỏa vào những giờ đầu của ngày 20.12. Đến tối qua, Bỉ, Pháp, Đức, Hà Lan và Ý đã cấm các chuyến bay từ Anh. Các quốc gia khác chắc chắn sẽ làm theo.

Biến thể VUI 202012/01 lần đầu tiên được tìm thấy ở Anh vào tháng 9. Đến giữa tháng 12, giải trình tự gen đã phát hiện hơn 1.500 ca nhiễm COVID-19 liên quan đến biến thể này trong nước (khoảng 10% những người ở Anh có kết quả xét nghiệm dương tính có virus của họ được giải trình tự như vậy). 

Một số trường hợp biến thể đã được báo cáo ở Bỉ, Đan Mạch và Hà Lan. Tuy nhiên, hầu hết các nước châu Âu sắp xếp tỉ lệ mẫu của họ ít hơn nhiều so với Anh. Do đó không thể loại trừ sự lưu hành rộng rãi hơn của biến thể này bên ngoài nước Anh, Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh châu Âu cho biết.

Vẫn chưa rõ liệu biến thể VUI 202012/01 có gây ra các triệu chứng khác nhau hoặc có mức độ nghiêm trọng khác với những triệu chứng do COVID-19 gây ra hay không. Các nghiên cứu để trả lời câu hỏi đó đang được tiến hành ở Anh. 

Các nhà nghiên cứu cũng đang tìm kiếm thêm bằng chứng cho thấy biến thể này dễ lây lan hơn. Hai yếu tố cho thấy khả năng lây lan cao hơn. Đầu tiên, nó lây lan nhanh hơn nhiều so với các biến thể khác ở các vùng của Anh, nơi các bệnh nhiễm trùng đang tăng nhanh bất thường. 

Biến thể này chiếm 62% số ca nhiễm mới ở London trong tuần đầu tiên tháng 12, tăng từ 28% so với hồi đầu tháng 11. Dấu hiệu đỏ thứ 2 là sự kết hợp đặc biệt của các đột biến và các chỉnh sửa khác trong bộ gen của nó. Đây là điều mà các chuyên gia cho rằng con số đó lớn bất thường do virus đã thay đổi. 

Các xét nghiệm COVID-19 thường xuyên không phát hiện ra các đột biến của virus. Các biến thể chỉ được xác định thông qua việc đọc tất cả 30.000 chữ cái mã di truyền trong mỗi mẫu SARS-CoV-2, bằng cách sử dụng máy giải trình tự chuyên dụng. Ảnh: Financial Times.

Đáng lo ngại hơn, sự thay đổi trong VUI 202012/01 là ở "thể đột biến" Protein Spike, một loại protein được tìm thấy trên bề mặt của biến thể và nó sử dụng để đi vào các tế bào. Protein Spike là mục tiêu đầu tiên của vaccine COVID-19. 

Nhưng những vaccine này kích thích phản ứng miễn dịch đối với các phần của protein không bị ảnh hưởng bởi những đột biến đó. Và nếu các đột biến tiếp theo có thể thay đổi tình trạng đó, thì một số vaccine thuộc loại dễ điều chỉnh để khắc phục vấn đề hơn nhiều so với các loại thuốc thông thường.

Mối lo lớn hiện tại là liệu VUI 202012/01 có thực sự dễ lây lan hơn các biến thể khác hay không. Nếu ước tính hiện tại từ dữ liệu sơ bộ của Anh, thì số lượng sinh sản của virus có thể tăng thêm 0,4 hoặc nhiều hơn. Đây là số lượng trung bình những người nhiễm virus từ một cá nhân bị nhiễm. 

Điều này có nghĩa là cần có các biện pháp chặt chẽ hơn để làm chậm sự lây lan của COVID-19 ở bất cứ nơi nào biến thể này tiếp cận được. Do đó, những nỗ lực khẩn cấp để ngăn chặn sự lây lan của biến thể được đảm bảo. Biến thể này có thể bị chậm lại như thế nào cho đến khi vaccine bắt đầu tạo ra sự khác biệt là một câu hỏi mở.

Có thể bạn quan tâm:

► Những thế lực "hùng mạnh" sẽ ảnh hưởng đến thế giới vào năm 2025