Nhà vô địch pin châu Âu rơi vào khủng hoảng ra sao?

Theo các công nhân hiện tại và trước đây tại nhà sản xuất pin Thụy Điển đang thiếu tiền mặt Northvolt, công ty đang gặp phải nhiều vấn đề từ quản lý, tiêu chuẩn an toàn kém đến việc phụ thuộc quá nhiều vào máy móc của Trung Quốc. Cuộc khủng hoảng của Northvolt, một trong những công ty khởi nghiệp được tài trợ nhiều nhất châu Âu, xuất phát từ nhiều vấn đề khi công ty "ôm đồm" quá nhiều việc trong thời gian quá ngắn. 

“Sản xuất pin rất khó, thực sự khó. Chúng tôi đã cố gắng làm hầu hết mọi thứ cùng một lúc”, một cựu Giám đốc Điều hành cấp cao cho biết. “Và các vấn đề cứ liên tục chồng chất. Tôi không biết liệu bây giờ họ có làm được không.”, người này chia sẻ thêm.

Được thành lập vào năm 2017 bởi hai cựu Giám đốc Điều hành của Tesla và với sự hậu thuẫn của các bên bao gồm Volkswagen, Goldman Sachs, BlackRock và Siemens, Northvolt đã phát triển nhanh chóng khi tìm cách trở thành nhà vô địch về pin của châu Âu, với lực lượng lao động đạt 7.000 người trong năm nay. Dự án này được coi là biểu tượng cho sự trở lại của châu Âu trên mặt trận pin, một công nghệ quan trọng, nhưng thay vào đó, dự án đang phải đấu tranh để tồn tại khi tìm kiếm nguồn vốn mới để tiếp tục hoạt động, từ các nhà đầu tư không muốn rót thêm vốn.

Công ty hiện đang đối diện với nguy cơ trở thành "chân dung" của sự kiêu ngạo và về việc châu Âu đang không thể cạnh tranh với các đối thủ lớn đến từ Trung Quốc, Mỹ và các nước châu Á khác.

“Người Trung Quốc đang quá nhanh trong việc này. Họ đã thành danh và họ đã làm được. Họ giỏi hơn. Chúng ta đã đến muộn.”, một cựu kỹ sư hóa học của Northvolt cho biết.

Northvolt đã tuyển dụng những nhân tài hàng đầu về sản xuất pin từ Nhật Bản và Hàn Quốc vì mục tiêu giảm sự phụ thuộc của châu Âu vào Trung Quốc bằng cách tự phát triển vật liệu hoạt tính và tìm kiếm nguồn nguyên liệu thô mới. Nhưng thay vào đó, các nhân viên nhận thấy công ty chuyển sang phụ thuộc vào máy móc và những công nhân vận hành chúng từ Trung Quốc và Hàn Quốc tại nhà máy duy nhất của công ty ở thị trấn Skellefteå, miền bắc Thụy Điển.

Theo một cựu kỹ sư R&D, những công nhân Trung Quốc, đặc biệt là từ Wuxi Lead Intelligence, nhà sản xuất thiết bị sản xuất pin lớn nhất thế giới đã ở lại lâu hơn dự kiến. Họ nói thêm rằng việc giao tiếp gặp khó khăn, trích dẫn một sự cố khi chuông báo động reo: "Chúng tôi không nghe thấy, vì vậy một người nào đó từ Wuxi nói rằng chúng tôi cần phải ra ngoài thông qua Google Dịch".

Tất cả nhân viên cũ và hiện tại của Northvolt đều yêu cầu được giấu tên, họ nói rằng công ty đã yêu cầu nhân viên không trả lời báo chí.

Northvolt đã theo đuổi các dự án mở rộng đầy tham vọng mặc dù đang gặp khó khăn ở Skellefteå. Công ty đã lên kế hoạch tăng gần gấp 4 lần quy mô nhà máy Skellefteå ngay cả khi sản lượng chỉ đạt dưới 1% công suất, và xây dựng các nhà máy khổng lồ mới ở Thụy Điển, Đức và Canada, một nhà máy vật liệu đang hoạt động và một cơ sở tái chế ở Thụy Điển, một doanh nghiệp lưu trữ năng lượng ở Ba Lan và một đơn vị nghiên cứu pin máy bay ở Mỹ.

Công ty đã từ bỏ hoặc đình chỉ nhiều dự án trong số này trong những tháng gần đây, trong khi các Giám đốc Điều hành ám chỉ rằng các nhà máy gigafactory mới có khả năng bị trì hoãn. Khoảng 1/4 lực lượng lao động Thụy Điển của công ty sẽ bị sa thải.

Hầu hết công nhân cho biết Northvolt phát triển quá nhanh về mặt nhân viên và dự án đến mức các quy trình trở nên hỗn loạn và ban quản lý thường kém năng lực.

Northvolt đã trở thành cái tên được các nhà đầu tư xanh ưa chuộng, thu về lượng vốn ngày càng lớn, bao gồm thông qua đợt chào bán riêng lẻ trị giá 2,8 tỉ USD vào năm 2021, khoản trái phiếu chuyển đổi trị giá 2,7 tỉ USD vào năm 2022 và khoản vay 5 tỉ USD trong năm nay được hỗ trợ bởi các ngân hàng như JPMorgan, Citigroup, Deutsche Bank và BNP Paribas.

Một số nhân viên cho biết, hỗ trợ tài chính mạnh mẽ đã dẫn đến những quyết định đáng ngờ. “Các nhà quản lý không lắng nghe các kỹ sư. Họ chỉ có một mục tiêu: hoàn thành dự án trong một khoảng thời gian cố định. Họ không quan tâm đến ngân sách”, công nhân xây dựng cho biết. 

BMW, một cổ đông của Northvolt, là khách hàng đầu tiên lên tiếng cảnh báo khi rút hợp đồng trị giá 2 tỉ USD trong năm nay và trao cho Samsung của Hàn Quốc. “Tôi thấy rất nhiều sản phẩm lỗi. Vì lý do đó, năng suất trung bình của chúng tôi thấp.”, nhân viên kiểm soát chất lượng nói. 

Northvolt cũng gặp phải các vấn đề về an toàn lao động. Theo đài truyền hình công cộng SVT, kể từ năm 2021, Northvolt đã liên quan đến 47 vụ tai nạn tại nơi làm việc liên quan đến các hóa chất được cơ quan môi trường lao động của Thụy Điển phân loại là đặc biệt nguy hiểm.

Northvolt cho biết họ "luôn nhấn mạnh rằng việc xây dựng cơ sở sản xuất pin châu Âu là một trong những nhiệm vụ phức tạp nhất trong ngành công nghiệp hiện nay".

Northvolt hiện đang đấu tranh cho sự sống còn của mình. Sau khi vật lộn để huy động hàng tỉ USD vốn chủ sở hữu mới, công ty đã giảm nhu cầu trong những tuần gần đây xuống còn khoảng 200 triệu euro, theo các báo cáo tin tức của Thụy Điển và các báo cáo khác, trong một động thái ngày càng cấp bách hơn khi phải đối phó với các nhà đầu tư lo lắng. 

Có thể bạn quan tâm:

 Thương hiệu xa xỉ chật vật tại Trung Quốc

Nguồn FT