Phụ nữ Trung Quốc thúc đẩy tăng trưởng của nền kinh tế "she-conomy"

Nhiều năm qua, cô Lucy Nan (49 tuổi, độc thân), cư dân của thành phố Quảng Châu, đã dành phần lớn thu nhập để thỏa mãn niềm đam mê của mình, đó là sưu tầm những tác phẩm thủ công từ những vật dụng cổ xưa trong gia đình cho những bức tranh vẽ.
Cô Nan đã thuê một căn biệt thự nhỏ với chi phí khoảng 10.000 nhân dân tệ (1.379 USD) cho một tháng chỉ để lưu giữ tất cả những tác phẩm nghệ thuật trong bộ sưu tập của mình, từ gốm châu Âu đến sơn mài Nhật Bản.

Dù kiếm sống từ công việc tự do như viết lách và kinh doanh các tác phẩm nghệ thuật cổ không mang lại nguồn thu nhập ổn định, cô Nan tự tin cho biết cuộc sống của cô tương đối ổn định với sự tập trung hoàn toàn vào bản thân. Sau thời gian du học tại Úc, cô Nan quyết định trở về quê hương sau khi tốt nghiệp. “Phải nói rằng tôi khá tự chủ trong cuộc sống hàng ngày cũng như trong việc tiêu xài”, cô Nan nói. 

Trường hợp của cô Nan chỉ là một trong số nhiều phụ nữ Trung Quốc, với nền giáo dục ngày càng được nâng cao, khả năng tài chính tốt hơn và lối sống đa dạng hơn, đang đầu tư nhiều hơn vào hạnh phúc cá nhân của họ, từ đó thúc đẩy một nền kinh tế "she-conomy" ngày càng phát triển tại Trung Quốc.

Tuy vậy, giới chuyên gia cho rằng, Trung Quốc cần ổn định kỳ vọng thu nhập để tận dụng tối đa lợi thế của người tiêu dùng nữ, vốn là một trong những nhóm người tiêu dùng có ảnh hưởng lớn nhất trên thế giới, khi tìm cách chuyển từ mô hình phát triển dựa trên đầu tư sang mô hình dựa vào tiêu dùng nhiều hơn.

Thuật ngữ “she-conomy” được sử dụng để mô tả sự ảnh hưởng ngày càng tăng của phụ nữ đối với nền kinh tế, dựa trên số liệu dân số nữ trong độ tuổi lao động khoảng 433 triệu người, theo cuộc điều tra dân số năm 2020.

Các nghiên cứu đã chứng minh rằng, phụ nữ đóng vai trò quan trọng trong việc chi tiêu cá nhân và mua sắm của gia đình tại Trung Quốc. Theo báo cáo của công ty JD.com, một trong những nền tảng mua sắm trực tuyến lớn nhất Trung Quốc, năm 2022, mức tăng trưởng chi tiêu của người tiêu dùng nữ vượt trội hơn so với nam giới với tỉ lệ 5,51%.

So với nam giới, phụ nữ Trung Quốc có sở thích đối với “các sản phẩm không thiết yếu”, chẳng hạn như các hàng hóa và dịch vụ được mua để kỷ niệm các ngày đặc biệt. Điều này đang mang lại sức sống mới cho thị trường. “Không chỉ có sức mua lớn, sự ảnh hưởng của người tiêu dùng nữ đối với tiêu dùng tổng thể của Trung Quốc còn nằm ở vị thế ngày càng tăng và khả năng kích thích sức mua của họ”, bà Keiyou Wang, Giám đốc Phân loại China Report tại Công ty nghiên cứu thị trường Mintel, cho biết.

Và một phần không nhỏ của xu hướng này xuất phát từ nhận thức ngày càng cao của phụ nữ về việc tự thưởng cho bản thân, theo bà Shen Jiake, nhà văn nổi tiếng về tiểu thuyết nữ và là một bình luận viên độc lập với lượng người hâm mộ nữ đông đảo. Nữ nhà văn nhận thấy trong những năm gần đây, nhiều độc giả nữ của cô, chủ yếu đã kết hôn, bắt đầu sử dụng số tiền trước đây dành cho con cái để chi tiêu cho bản thân.

“Một bà nội trợ đã chia sẻ với tôi rằng trước đây, 70% chi tiêu của gia đình cô ấy là dành cho con cái, nhưng bây giờ chỉ còn 30%. Phần còn lại cô ấy tiết kiệm cho bản thân”, cô Shen nói. Đặt tên cho xu hướng này là “đắm chìm vào hạnh phúc cá nhân”, nữ nhà văn cho biết đó là xu hướng rõ ràng cho thấy phụ nữ đang tập trung nhiều hơn vào bản thân và trở nên độc lập hơn trong việc chi tiêu.

Và ngoài các sở thích truyền thống như thời trang và làm đẹp, theo bà Wang, phụ nữ Trung Quốc cũng thể hiện sự quan tâm ngày càng cao đối với các lĩnh vực mới, vốn trước đây thường do nam giới chiếm ưu thế, bao gồm ô tô và trò chơi điện tử.

Theo báo cáo gần đây của Mintel về thị trường bán lẻ ô tô Trung Quốc, phụ nữ mua xe quan tâm nhiều hơn đến các tính năng thông minh, như sự tích hợp điện tử tiên tiến, cảm biến và phần mềm, cũng như sẵn sàng bỏ ra ngân sách cao hơn so với nam giới.

Nền kinh tế “she-conomy” đang phát triển mạnh mẽ tại Trung Quốc trong bối cảnh xu hướng tương tự đang diễn ra tại các quốc gia khác trên thế giới. Theo Goldman Sachs, trong những thập kỷ gần đây, phụ nữ đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong việc tham gia vào các vai trò trước đây do nam giới chiếm ưu thế.

Báo cáo của Goldman Sachs cho biết năm 2023, nền kinh tế đã chứng kiến tác động và đóng góp ngày càng lớn của phụ nữ đối với nền kinh tế toàn cầu, một yếu tố thúc đẩy tăng trưởng kinh tế lớn hơn bất kỳ thời điểm nào trước đây. Báo cáo cũng chỉ ra rằng đã đến lúc thế giới cần thực sự hiểu và khai thác triệt để tiềm năng của kỷ nguyên “she-conomy”. Một ví dụ điển hình là bộ phim Barbie về nữ quyền của Mỹ, đã mang lại doanh thu cao nhất trên toàn cầu trong năm ngoái.

Tuy nhiên, tiềm năng của thị trường tiêu dùng nữ ở Trung Quốc vẫn chưa được khai thác hết, bởi xu hướng chung là thắt chặt chi tiêu trong bối cảnh thiếu niềm tin vào tăng trưởng kinh tế do các vấn đề cơ cấu sâu sắc, bao gồm việc vỡ bong bóng bất động sản và dân số già đi nhanh chóng.

Theo số liệu theo dõi tiêu dùng hàng tháng của Mintel, người tiêu dùng Trung Quốc đang chi tiêu hợp lý và thực tế hơn. Hiện tượng chi tiêu trước và vượt quá ngân sách đang dần biến mất. Thế nhưng, phụ nữ vẫn sẵn lòng chi tiêu nhiều hơn so với nam giới. Theo cuộc khảo sát gần đây của Mintel về các hoạt động giảm căng thẳng, 64% phụ nữ cho biết tiết kiệm tiền khiến tôi hạnh phúc hơn là chi tiêu, trong khi con số này là 68% đối với nam giới.

Ông Xiao Lisheng, Nhà nghiên cứu về kinh tế vĩ mô tại Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, cho biết người tiêu dùng cần có thu nhập ổn định và cải thiện thị trường lao động để cảm thấy thoải mái hơn trong việc chi tiêu. Ông cho biết, mặc dù nền kinh tế đang trong quá trình ổn định, nhưng vẫn còn một mức độ bất định trong quá trình ổn định này, và điều tương tự cũng đúng với tăng trưởng thu nhập. “Tôi tin rằng sẽ cần một khoảng thời gian để khả năng chi tiêu được mở khóa hơn”, ông Lisheng nói.

Trung Quốc báo cáo tốc độ tăng trưởng kinh tế là 5,2% vào năm ngoái và Bắc Kinh đang hướng tới mục tiêu duy trì tốc độ khoảng 5% trong năm nay. Nhưng, nhiều nhà kinh tế cho rằng việc duy trì tốc độ tăng trưởng này sẽ gặp khó khăn, mặc dù trong quý đầu tiên đã ghi nhận tốc độ tăng trưởng là 5,3%.

Tiêu dùng đóng góp 82,5% vào tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc năm 2023, và tỉ lệ này dự kiến ​​sẽ tiếp tục tăng trong năm nay do nhu cầu bị kìm nén, khi năm ngoái là năm đầu tiên Trung Quốc mở cửa trở lại sau đại dịch COVID-19. 

(*) Trong cuộc điều tra dân số năm 2020, một cụm từ đã được đặt ra để mô tả tác động ngày càng tăng của phụ nữ đối với nền kinh tế, được gọi gọi là “she-conomy”, nền kinh tế phụ nữ ở Trung Quốc, được hỗ trợ bởi nữgiới trong độ tuổi lao động, khoảng 433 triệu người.

Có thể bạn quan tâm:

Trung Quốc là nơi làm tổ của 369 kỳ lân

Nguồn SCMP