AI đang tạo ra những tỉ phú mới với tốc độ kỷ lục

Các startup trí tuệ nhân tạo (AI) đã tạo ra hàng chục tỉ phú mới chỉ trong năm nay, góp phần vào làn sóng AI đang trở thành “cơn bùng nổ” tạo ra tài sản lớn nhất trong lịch sử hiện đại.

Những vòng gọi vốn “khủng” của Anthropic, Safe Superintelligence, OpenAI, Anysphere và nhiều startup khác đã mang lại khối tài sản khổng lồ và đẩy mức định giá lên kỷ lục. Theo CB Insights, hiện có 498 kỳ lân AI là các công ty tư nhân được định giá từ 1 tỉ USD trở lên, với tổng giá trị 2,7 nghìn tỉ USD. Trong số đó, có 100 công ty mới thành lập kể từ năm 2023, ngoài ra có hơn 1.300 startup AI được định giá từ 100 triệu USD trở lên.

Cùng với giá cổ phiếu tăng vọt của Nvidia, Meta, Microsoft và các doanh nghiệp hạ tầng dữ liệu, mức thù lao khổng lồ dành cho kỹ sư AI đang tạo nên khối tài sản cá nhân ở quy mô vượt xa hai làn sóng công nghệ trước đây.

“Nhìn lại hơn 100 năm qua, chúng ta chưa từng thấy tài sản được tạo ra với quy mô và tốc độ như hiện nay”, Chuyên gia Andrew McAfee, nhà nghiên cứu chính tại MIT, nhận định. 
 

Một thế hệ tỉ phú mới đang nổi lên nhờ mức định giá tăng chóng mặt. Tháng 3 vừa qua, Bloomberg ước tính 4 công ty AI tư nhân lớn nhất đã tạo ra ít nhất 15 tỉ phú với tổng tài sản ròng 38 tỉ USD. Từ đó đến nay, hơn chục kỳ lân mới đã xuất hiện.

Bà Mira Murati, cựu Giám đốc Công nghệ của OpenAI, rời công ty vào tháng 9/2024 và thành lập Thinking Machines Lab vào tháng 2/2025. Đến tháng 7/2025, startup này đã huy động 2 tỉ USD, xác lập vòng gọi vốn lớn nhất lịch sử cho một công ty chưa IPO, đưa định giá công ty lên ngưỡng 12 tỉ USD.

Anthropic AI đang đàm phán để huy động 5 tỉ USD với định giá 170 tỉ USD, gần gấp 3 lần so với tháng 3. Nếu thương vụ này thành công, CEO Dario Amodei và sáu nhà đồng sáng lập của Anthropic AI có thể gia nhập vào hàng ngũ tỉ phú.

Tương tự, Anysphere được định giá 9,9 tỉ USD trong vòng gọi vốn tháng 6, và chỉ vài tuần sau đã có đề nghị định giá từ 18 - 20 tỉ USD, nhiều khả năng biến CEO 25 tuổi Michael Truell thành tỉ phú.

Khác với bong bóng dot-com cuối thập niên 1990, khi nhiều công ty công nghệ ồ ạt lên sàn, các startup AI hiện duy trì trạng thái tư nhân lâu hơn nhờ nguồn vốn dồi dào từ quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ tài sản quốc gia và các nhà đầu tư công nghệ.

Tuy nhiên, thị trường thứ cấp phát triển nhanh đang giúp các cổ đông sớm hiện thực hóa lợi nhuận qua các thương vụ bán cổ phần, chào mua lại hoặc vay thế chấp cổ phần.

OpenAI đang đàm phán bán cổ phần thứ cấp cho nhân viên với định giá 500 tỉ USD, sau vòng gọi vốn tháng 3/2025 đạt 300 tỉ USD.

Hàng chục công ty tư nhân khác cũng được mua bán và sáp nhập (M&A) hoặc IPO, tạo ra thanh khoản lớn. Meta đã đầu tư 14,3 tỉ USD vào Scale AI, đưa nhà sáng lập Alexandr Wang gia nhập đội ngũ phát triển AI của tập đoàn.

CB Insights thống kê từ năm 2023 đến nay có 73 sự kiện thanh khoản bao gồm M&A, IPO, sáp nhập hoặc thâu tóm đa số cổ phần trong lĩnh vực AI.

Làn sóng AI hiện tập trung mạnh tại khu vực Vịnh San Francisco (Mỹ), gợi nhớ thời bong bóng dot-com. Năm 2024, các công ty ở Thung lũng Silicon huy động hơn 35 tỉ USD vốn mạo hiểm. San Francisco hiện có 82 tỉ phú, vượt xa New York với 66 người. Số triệu phú tại đây tăng gấp đôi trong 10 năm, so với mức tăng 45% của New York.

Bất động sản với giá trên 20 triệu USD ở San Francisco năm ngoái cao kỷ lục, theo Sotheby’s International Realty. Giá thuê, giá nhà và nhu cầu ở thành phố phần lớn nhờ AI đã đảo ngược tình trạng ảm đạm của vài năm trước.

“Thật đáng kinh ngạc khi làn sóng AI tập trung địa lý cao như vậy”, ông McAfee nói. “25 năm qua, tôi luôn nghe rằng Thung lũng Silicon đã hết thời, nhưng thực tế, nó vẫn là trung tâm của đổi mới công nghệ.”, ông cho biết thêm.

Các chuyên gia cho rằng, khi nhiều công ty AI tư nhân IPO, khối tài sản này sẽ trở nên thanh khoản hơn, tạo cơ hội lớn cho các công ty quản lý tài sản. Tuy nhiên, việc thu hút giới siêu giàu AI sẽ là thử thách với các công ty quản lý tài sản truyền thống. Thách thức nằm ở việc phần lớn giá trị hiện vẫn bị “khóa” trong các công ty chưa niêm yết.

Khi khối tài sản này trở nên dễ thanh khoản hơn, giới siêu giàu AI sẽ trở thành nhóm khách hàng tiềm năng của các công ty quản lý tài sản. Theo ông Simon Krinsky, CEO của Pathstone, các doanh nhân AI mới nổi có thể đi theo lộ trình của giới tỉ phú dot-com: ban đầu tập trung tái đầu tư vào lĩnh vực công nghệ, rồi tìm đến các dịch vụ quản lý tài sản chuyên nghiệp khi nhận thấy rủi ro từ sự tập trung quá mức.

Với bản chất đổi mới, giới tỉ phú AI có thể tiếp tục tái định hình ngành quản lý tài sản, thậm chí ứng dụng AI để thay thế nhiều chức năng truyền thống. Tuy nhiên, về lâu dài, họ vẫn cần các dịch vụ quản lý tài sản cá nhân hóa, từ tư vấn thuế, lập kế hoạch thừa kế đến chiến lược đầu tư bền vững.

Có thể bạn quan tâm:

Tổng thống Trump: Khi tên tuổi cũng là tài sản

Nguồn CNBC