Vì sao hạt sen được chọn cùng nữ phi hành gia gốc Việt bay vào không gian?

Thông tin từ Trung tâm Vũ trụ Việt Nam (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) cho biết đã cung cấp 169 hạt sen giống (Nelumbo nucifera) để cùng Amanda Nguyễn thực hiện hành trình vượt ra ngoài Trái Đất vào tối 14/4 trên tàu New Shepard diễn ra lúc 20 giờ 30 phút (giờ Việt Nam) tại Van Horn, Texas, Hoa Kỳ. Sự kiện đánh dấu một cột mốc quan trọng trong khám phá không gian và mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.

Cũng theo Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, cơ quan này đã hợp tác với nữ phi hành gia người Mỹ gốc Việt Amanda Nguyễn trong sứ mệnh không gian lịch sử NS-31 với phi hành đoàn toàn nữ đầu tiên của Tập đoàn hàng không vũ trụ Blue Origin (Hoa Kỳ). Amanda Nguyễn là người phụ nữ Mỹ gốc Việt đầu tiên bay vào không gian.

Đồng hành cùng Amanda trong sứ mệnh NS-31 là năm phi hành gia nữ xuất sắc: Aisha Bowe, nguyên kỹ sư hàng không vũ trụ người Mỹ gốc Bahamas; Gayle King, nhà báo nổi tiếng; Katy Perry, ca sỹ và nhà từ thiện; Kerianne Flynn, nhà sản xuất phim; Lauren Sánchez, phi công trực thăng và nhà báo. Đây là phi hành đoàn toàn nữ đầu tiên kể từ chuyến bay của Valentina Tereshkova năm 1963, thể hiện bước tiến trong bình đẳng giới trong ngành không gian. Sứ mệnh này được thực hiện trên tàu New Shepard của Blue Origin của tỉ phú Jeff Bezos.

Hạt sen giống được chọn từ Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Hoa, Cây cảnh thuộc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, những hạt sen này sẽ trở về sau sứ mệnh để mở ra các nghiên cứu về ảnh hưởng của không gian lên sự sinh trưởng, góp phần vào khoa học thực vật và khám phá vũ trụ.

Đây là phi hành đoàn toàn nữ đầu tiên kể từ chuyến bay của Valentina Tereshkova năm 1963, thể hiện bước tiến trong bình đẳng giới trong ngành không gian. Ảnh: Blue Origin

Phi hành gia Amanda Nguyễn chia sẻ khi quay trở lại Trái đất: "Bình thường tôi có thể nói những điều hay nhưng trong giây phút này tôi không biết nói gì. Tôi biết ơn hàng ngàn kỹ sư, nhà khoa học đã làm cho sự kiện này có thể diễn ra. Đừng bao giờ từ bỏ giấc mơ của mình".

Chuyến bay này đã diễn ra như dự kiến vượt qua đường Kármán ở độ cao 100 km trên mực nước biển, trải qua vài phút không trọng lực ở độ cao tối đa khoảng 105 km. Sau khoảng 10 phút, khoang hành khách hạ cánh an toàn nhờ hệ thống dù, kết thúc hành trình ngắn nhưng mang theo nhiều ý nghĩa lớn.

Đây là một phần của chương trình hợp tác nghiên cứu giữa Trung tâm Vũ trụ Việt Nam (VNSC), Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cùng Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển hoa, cây cảnh (Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam), nhằm đánh giá tác động của môi trường không gian đối với sự nảy mầm và phát triển của thực vật.

PGS.TS Đặng Văn Đông, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Rau quả, đơn vị cung cấp 169 hạt sen giống cho Trung tâm Vũ trụ Việt Nam để đưa vào không gian cho biết, việc lựa chọn hạt sen (Nelumbo nucifera) để mang lên không gian dựa trên nhiều yếu tố khoa học và văn hóa.

Hạt sen nổi tiếng với khả năng bảo quản trong thời gian rất dài mà vẫn duy trì được khả năng nảy mầm. Đã từng có nghiên cứu cho thấy hạt sen có thể nảy mầm sau hàng trăm năm, nhờ cấu trúc vỏ hạt bền vững, chống chịu tốt với điều kiện khắc nghiệt – điều này rất phù hợp để nghiên cứu tác động của không gian lên vật liệu di truyền lâu bền.

Sen là loài thực vật có giá trị cao về dinh dưỡng, dược liệu và sinh thái học, nên kết quả nghiên cứu có thể mở rộng sang nhiều hướng như thực phẩm không gian, dược phẩm sinh học hoặc cây trồng thích ứng biến đổi khí hậu.

Sen còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc đối với Việt Nam – là quốc hoa và biểu tượng của tinh thần thanh cao, bền bỉ. Do đó, việc chọn hạt sen mang lên vũ trụ còn mang ý nghĩa biểu tượng cho khoa học Việt Nam vươn ra thế giới, và cho người Việt Nam ở nước ngoài như phi hành gia Amanda Nguyễn kết nối với cội nguồn.

169 hạt sen giống của Việt Nam được đưa vào vũ trụ và đem trở về thành công tối 14/4/2025. Ảnh: Trung tâm Vũ trụ Việt Nam

PGS.TS Đặng Văn Đông cho biết, 169 hạt sen được chọn lần này không phải là sen thông thường, mà là những hạt giống đã qua tuyển chọn kỹ lưỡng từ Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, với những đặc điểm nổi bật như:

Hạt sen được chọn từ các dòng sen bản địa có khả năng sinh trưởng mạnh, kháng sâu bệnh tốt, giàu dinh dưỡng và có đặc tính hình thái ổn định. Những hạt sen này thuộc các dòng có tỉ lệ nảy mầm cao, dễ thích nghi trong điều kiện bất lợi, phù hợp để quan sát sự biến đổi sinh lý, sinh hóa và di truyền sau khi tiếp xúc với môi trường không gian. Kết cấu vỏ hạt và kích thước ổn định giúp dễ bảo quản, dễ phân tích và theo dõi thay đổi hình thái sau khi quay trở về Trái đất.

Thời gian tới, Trung tâm Vũ trụ Việt Nam sẽ tiếp tục triển khai kế hoạch nghiên cứu và lan tỏa giá trị khoa học đến cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ, nhằm khơi dậy đam mê khám phá không gian.

Có thể bạn quan tâm:

Khát vọng đưa y học cổ truyền vươn tầm quốc tế

Nguồn Tổng hợp