Có ai cần mua không khí sạch nào?

Trong dịp tết Bính Thân tại Trung Quốc, chàng trai người Anh Leo De Watts đã tung ra bộ sản phẩm không khí sạch 15 chai có dung tích 580 ml/chai, chứa không khí sạch từ các vùng quê ở nước Anh với giá 1.200 USD/bộ, hoặc mua lẻ với giá 115 USD/chai. Thế là không khí sạch đã được đóng thành hộp quà để người Trung Quốc biếu tặng nhau.

Mặc dù một chai không khí khi mở ra chỉ có “tác dụng” trong vài giây, nhưng anh Leo De Watts đã phải nhờ bạn ở khắp các vùng quê đi “săn không khí” từ lúc 5 giờ sáng. Sau khi thu hoạch không khí bằng các túi ny-lon lớn, họ sẽ đóng kín không khí vào các lọ thủy tinh và chuyển đến Trung Quốc giao cho khách hàng.

Không khí sạch thật ra cũng không phải là mặt hàng mới tại Trung Quốc. Năm 2013, triệu phú Chen Guangbiao cũng đã làm các hộp không khí sạch lấy từ các vùng chưa bị công nghiệp hóa và bán với giá 0,77 USD/hộp. Năm 2014, nghệ sĩ Liang Kegang đã mang về một lọ thủy tinh chứa không khí sạch từ miền Nam nước Pháp và bán với giá 800 USD cho một nhóm nghệ sĩ và nhà sưu tập.

Cũng trong năm 2014, trong vòng 4 ngày, Công ty Vitality Air tại Canada đã bán hết 500 chai không khí sạch đầu tiên với giá 14-20 USD cho người mua từ Trung Quốc. Ông Lam, một trong những người sáng lập Vitality Air, cho biết công ty này được thành lập sau khi ông cùng người đồng sáng lập Troy Paquette rao bán thành công một túi không khí với giá 50 cent trên eBay. “Túi thứ 2 chúng tôi bán được với giá 160 USD. Thế là tôi nhận ra rằng thực sự thị trường Trung Quốc đang có nhu cầu về sản phẩm này”, ông nói.

Cuối năm ngoái, tại Hội nghị biến đổi khí hậu toàn cầu COP21, báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho thấy chỉ trong năm 2012, thế giới có 7 triệu người chết vì ô nhiễm không khí. Con số này cao gấp đôi so với dự báo. WHO cũng khẳng định ô nhiễm không khí hiện là một trong những nguy cơ lớn nhất đối với sức khỏe con người. Cụ thể, ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến các nước có thu nhập thấp và trung bình tại Đông Nam Á và Tây Thái Bình Dương. Ðây là những khu vực chịu ảnh hưởng nhiều nhất với khoảng 3,3 triệu người chết do ô nhiễm không khí trong nhà (đốt than, nấu củi) và 2,6 triệu người chết do ô nhiễm không khí ngoài trời.

Có thể thấy, Trung Quốc đã đến thời kỳ không khí sạch không còn miễn phí. Hiện tượng khói bụi, sương mù do ô nhiễm xảy ra thường xuyên tại những thành phố lớn như Thượng Hải hay Bắc Kinh. Nghiên cứu của Viện Berkeley Earth (Mỹ) cho thấy ô nhiễm không khí tại Trung Quốc đang giết chết 4.000 người mỗi ngày, tương đương 1,6 triệu người/năm. Nguyên nhân do không khí ô nhiễm có chứa các hạt nhỏ PM 2.5s có thể gây đau tim, đột quỵ, ung thư phổi và hen suyễn. Richard Muller, Giám đốc khoa học của Viện Berkeley Earth và là đồng tác giả của nghiên cứu trên, cho biết: “Lần cuối cùng tôi ở Bắc Kinh, ô nhiễm đã ở mức độ nguy hiểm. Mỗi giờ tiếp xúc với không khí khiến tuổi thọ của tôi giảm đi 20 phút”.

Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc công bố có 90% thành phố trên tổng số 161 thành phố tại nước này được giám sát chất lượng không khí năm 2014 không đáp ứng được các tiêu chuẩn chính thức. Đây là hệ quả của việc sử dụng năng lượng có nguồn gốc từ than đá. Ở Trung Quốc, than đá chiếm 64% nguồn cung năng lượng của quốc gia này. Chính những cảnh báo nguy hiểm nêu trên đã khiến người dân, đặc biệt là những người có tiền tại đây, quyết săn lùng không khí sạch. Theo tiêu chuẩn chung, một chai chứa “không khí được làm sạch” có 78% ni-tơ, 21% ô-xy và chỉ khoảng 1% các loại khí khác.

Hiện tại, một số thành phố lớn tại các khu vực Bắc Mỹ, Ấn Độ và Trung Đông đang có nhu cầu mua các chai không khí sạch. Tuy nhiên, nhu cầu từ Trung Quốc vẫn chiếm nhiều nhất và đã tạo cơ hội cho các nhà đầu tư. Tuy nhiên, mô hình kinh doanh không khí sạch đòi hỏi không khí phải được lấy tại những vùng đất trong lành và có sự độc đáo riêng. Ví dụ, Công ty Vitality Air khai thác không khí tại công viên quốc gia lâu đời Banff và hồ Louise tại Canada. Còn chàng trai Leo De Watts đã bán được hàng trăm container không khí sạch từ các địa điểm lộng gió trên toàn nước Anh, bao gồm Dorset, Somerset và xứ Wales.

Theo Leo De Watts, không khí tại những vùng lạnh phù hợp cho việc đóng chai hơn là không khí ở nhiệt độ trung bình hoặc nóng hơn. Tất cả không khí phải được thu thập bằng tay trong những khoảng thời gian hợp lý trong ngày. Sau đó được đóng vào chai chuyên dụng được thiết kế sao cho người dùng có thể thưởng thức trọn vẹn không khí trong chai khi mở nắp. Như vậy, mặc dù không khí là miễn phí nhưng nhà đầu tư sẽ phải bỏ ra một khoản chi phí đáng kể để sản xuất chai và trả lương nhân công, cũng như chi phí vận chuyển đến nơi tiêu thụ.

Mặc dù nhu cầu thị trường đang hiện hữu rõ ràng, nhưng một số nhà nghiên cứu luôn bác bỏ công dụng của các chai không khí này. Tiến sĩ Chris Carlsten, Giám đốc Khoa Lao phổi thuộc Bệnh viện Đa khoa Vancouver, cho rằng, chỉ vài lít không khí trong lành là quá ít ỏi để có thể tạo ra sự khác biệt so với không khí ô nhiễm và cũng không đủ khả năng để gây ra bất kỳ tác hại nào cho người sử dụng. “Có lẽ tác hại duy nhất mà những sản phẩm không khí sạch đóng chai này có thể gây ra là đốt tiền của ai mua chúng”, ông nói.

Vừa qua, kết quả nghiên cứu công bố tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới Davos cho thấy Việt Nam thuộc tốp 10 nước có chất lượng không khí thấp và ảnh hưởng nhiều nhất đến sức khỏe.

Gia Vân

Nguồn Tổng hợp