Động năng của lãi kép

Mới đây, Bộ Tài chính vừa gửi Bộ Tư pháp dự thảo Nghị quyết về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân để thẩm định, trong đó đề xuất nâng mức giảm trừ cho người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu đồng/tháng và mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng lên 6,2 triệu đồng/tháng.

Theo Bộ Tài chính, mức giảm trừ này được xây dựng trên cơ sở tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và GDP bình quân đầu người từ năm 2020 đến nay đều tăng khoảng 40-42%. GDP 6 tháng đầu năm 2025 tăng 7,52% so với cùng kỳ năm trước, mức cao nhất của 6 tháng đầu năm trong giai đoạn 2011-2025. 

Về mặt lý thuyết, khi GDP tăng, tức là nền kinh tế tạo ra nhiều của cải, hàng hóa, dịch vụ hơn. Đây cũng là điều kiện cần để cải thiện thu nhập của người dân. Tuy nhiên, một bộ phận không nhỏ người trẻ đang bị bỏ lại phía sau, khi thu nhập không những không tăng mà còn có xu hướng sụt giảm. 

Chị Thu Nguyệt (29 tuổi, TP.HCM) chia sẻ, nếu sắp tới mức giảm trừ gia cảnh tăng lên, chị sẽ không nằm trong đối tượng đóng thuế thu nhập. Anh Bảo Lâm (30 tuổi, TP.HCM) cũng cho biết, từ giai đoạn dịch bệnh COVID-19 đến nay, công ty mà anh đang làm việc gặp khá nhiều khó khăn, dẫn đến cắt giảm nhân sự và giảm lương, nên thu nhập của anh bị ảnh hưởng đáng kể. 

Trường hợp của chị Nguyệt và anh Lâm không phải hiếm gặp, khi 8 tháng đầu năm 2025, cả nước có 160.900 doanh nghiệp rút khỏi thị trường, bình quân mỗi tháng có 20.100 doanh nghiệp rời cuộc chơi.

Chia sẻ với NCĐT, ông Trần Quốc Toàn, Giám đốc Chi nhánh 2 Hội sở, Công ty Chứng khoán Mirae Asset, cho rằng: “Chúng ta đang sống trong một giai đoạn đặc biệt, được coi là kỷ nguyên phát triển mới của đất nước. Khi nền kinh tế bước vào giai đoạn tăng trưởng mới, thu nhập tăng theo xu hướng là tất yếu. Tuy nhiên, một số bộ phận người lao động lại cảm thấy thu nhập thực tế không cải thiện, thậm chí giảm đi. Cảm giác “bị bỏ lại” là hoàn toàn có thật nếu chính chúng ta không thực sự thay đổi để bắt kịp xu thế mới”. 

“Đây không phải là thời kỳ mà tất cả mọi thứ trở nên dễ dàng, mà là giai đoạn tái cấu trúc mạnh mẽ từ nền kinh tế đến công việc hiện tại. Trong mỗi cuộc chuyển đổi lớn, sẽ luôn có người biết nắm bắt cơ hội để bứt phá và cũng có những người tụt lại phía sau nếu không kịp thích ứng”, ông Toàn nói thêm. 

Theo ông Toàn, để không bị bỏ lại phía sau, con đường duy nhất chính là chủ động nâng cấp bản thân, xây dựng nền tảng tài chính vững chắc và thay đổi tư duy sống cho phù hợp với thời đại. 

Đầu tiên là đầu tư vào bản thân. Trong thời đại mà công nghệ và trí tuệ nhân tạo (A.I) có thể thay thế nhiều công việc từ đơn giản đến bắt đầu phức tạp dần, giá trị của con người không còn nằm ở sự chăm chỉ đơn thuần, mà ở những kỹ năng và kiến thức khó thay thế, hay còn gọi là tư duy đột phá. 

Thứ 2 là các khoản đầu tư. Thay vì chỉ dựa vào một nguồn thu nhập từ lương, các bạn trẻ nên chủ động mở rộng các nguồn thu nhập, từ nghề tay trái, kinh doanh nhỏ đến đầu tư dài hạn. Đặc biệt, đầu tư là công cụ duy nhất để đồng tiền chống lại lạm phát và tự sinh sôi. Tuy nhiên, chuyên gia của Mirae Asset cũng nhấn mạnh rằng trước khi bỏ vốn, các bạn trẻ nên đầu tư nghiêm túc vào kiến thức, quản lý tài chính cá nhân tốt, thông qua việc quản lý chi tiêu, phân bổ dòng tiền và sau đó là phân bổ tài sản. 

Cuối cùng, quan trọng nhất là thay đổi tư duy. Theo ông Toàn, xây dựng sự nghiệp và sự giàu có là một cuộc đua marathon, không phải chạy nước rút. Kết quả chỉ đến khi đủ kiên trì và kỷ luật trong thời gian của chính mình.

Năm 2024 Việt Nam có 5.459 cá nhân sở hữu tài sản ròng trên 10 triệu USD, chiếm khoảng 0,2% tổng số người giàu ở mức này trên toàn cầu, theo báo cáo thịnh vượng toàn cầu năm 2025 do Knight Frank công bố. Đơn vị này cũng dự báo đến năm 2028, Việt Nam sẽ có 978 cá nhân siêu giàu (sở hữu trên 30 triệu USD), tăng 30% so với năm 2023.

Báo cáo Tâm lý người tiêu dùng ASEAN 2024 của Ngân hàng UOB cho thấy người trẻ thường tiết kiệm 32% thu nhập, tăng từ 30% của năm trước. Đồng thời, Gen Z tại Việt Nam ngày càng coi trọng tài chính cá nhân và đầu tư sớm như một kỹ năng sống. 

Khi tầng lớp giàu có ngày càng gia tăng, các chuyên gia đã chỉ ra 3 chìa khóa then chốt là đầu tư, đổi mới và hành động. Từ kinh nghiệm của bản thân, bà Nguyễn Thị Hằng Nga, Tổng Giám đốc Công ty Quản lý Quỹ Vietcombank (VCBF), khuyên người trẻ nên đầu tư từ sớm, vì thời gian đang là một tài sản hết sức quý giá mà người trẻ đang sở hữu. 

“Các bạn hãy đầu tư càng sớm càng tốt vì lãi kép có sức mạnh cực kỳ lớn mà hầu hết người dân chưa tận dụng được. Nếu các bạn đầu tư 1 triệu/tháng ngay từ khi ra trường, với giả định lợi nhuận 13%/năm, sau 40 năm, các bạn có thể có được 16,2 tỉ đồng, đảm bảo một cuộc sống an nhàn khi nghỉ hưu”, bà Nga nói thêm. 

Bên cạnh các khoản đầu tư tài chính, đầu tư cho học tập, trau dồi và phát triển kỹ năng mềm là khoản đầu tư có lợi ích lâu dài cao nhất. Khi thực sự giỏi ở một lĩnh vực, chúng ta có quyền định giá sức lao động của mình thay vì bị thị trường định giá. 

Cho vay ký quỹ: “Đường vòng” của vốn ngân hàng?