Giữ tiền cho người giàu

Người giàu tăng nhanh

Báo cáo toàn cầu với chủ đề “Cuộc cách mạng quản lý tài sản: Sức mạnh để định hình tương lai” vừa được PwC công bố dự kiến khối tài sản toàn cầu đến năm 2025 sẽ đạt giá trị 147.400 tỉ USD. Theo ước tính, giá trị tài sản được quản lý hiện nay lên đến 110.000 tỉ USD và vẫn đang tăng trưởng. Các chuyên gia dự báo ngành quản lý tài sản sẽ tăng trưởng tới 5,6% mỗi năm vào năm 2025 và các công ty quản lý tài sản có thể đạt lợi nhuận vượt trội trong vai trò là đơn vị cung cấp vốn thay thế.

Việt Nam đang nổi lên là một khu vực có nhiều người giàu tự thân nhờ sự tăng trưởng của các ngành bán lẻ, công nghệ, bất động sản và tài chính. Theo The Wealth Report 2020 từ Knight Frank, Việt Nam có 458 người với giá trị tài sản ròng từ 30 triệu USD trở lên (tương đương 700 tỉ đồng), tăng 7% so với một năm trước.

Báo cáo cũng tiết lộ Việt Nam đã có 5 tỉ phú vào cuối năm 2019 và dự kiến sẽ tăng lên 6 vào năm 2024. Nếu như năm 2017 chỉ cần sở hữu 5.000 tỉ đồng là đã cầm chắc một suất trong Top 10 thì nay mức tối thiểu đã lên đến 10.000 tỉ đồng. Thậm chí, đã có 11 người sở hữu từ 10.000 tỉ đồng trở lên. Thống kê chỉ bao gồm giá trị cổ phiếu niêm yết trên sàn.

Thế hệ doanh nghiệp đầu tiên cũng bắt đầu bước vào giai đoạn chuyển giao cho thế hệ con cháu sau 30 năm trên thương trường. Thế hệ kế nghiệp rất đa dạng và có nhu cầu cũng như nguyện vọng khác nhau về lập nghiệp cũng như gìn giữ gia sản.

Theo ông Peter Englisch, lãnh đạo Khối Doanh nghiệp gia đình toàn cầu của PwC, thế hệ kế nghiệp Việt cần chuyên nghiệp hóa và nâng cao kỹ năng nguồn nhân lực để thích ứng với tương lai nhiều biến động. Đồng thời, họ cũng cần có sự trợ giúp của các công ty quản lý tài sản để đảm bảo việc giữ gìn cũng như phát triển khối tài sản do cha ông để lại.

Tại Việt Nam, ngành quản lý tài sản hiện vẫn còn non trẻ. Nhu cầu quản lý tài sản chuyên nghiệp vẫn chưa phổ biến, nhiều người vẫn thích tự quản lý hơn là giao phó cho một đơn vị hay cá nhân. Việc quản lý tài sản có manh nha trong lĩnh vực chứng khoán hoặc bất động sản nhưng chỉ mang tính chất tư vấn, hỗ trợ nhiều hơn là những thỏa thuận, ràng buộc rõ ràng như ở các thị trường chuyên nghiệp. 

Chẳng hạn, môi giới chứng khoán quản lý tài khoản của khách VIP có thể được khách tin tưởng giao quyền giao dịch và chia lợi nhuận, hoặc các môi giới bất động sản cũng có thể trông coi các tài sản của khách, tìm khách thuê, tìm người mua... Bên cạnh đó, các ngân hàng đã và đang thiết lập cho nhóm khách VIP các sản phẩm kết hợp giữa gửi tiền và đầu tư trái phiếu, cổ phiếu.

BaoViet Bank, chẳng hạn, là một trong những ngân hàng sớm triển khai các sản phẩm kết hợp giữa đầu tư, mua bảo hiểm và tiền gửi. Công ty Cổ phần Quản lý quỹ Việt Nam (VFM) cung cấp dịch vụ quản lý đầu tư vào các danh mục đầu tư hỗn hợp bao gồm cổ phiếu và trái phiếu. Tùy theo mức độ chấp nhận rủi ro của từng doanh nghiệp hoặc cá nhân, VFM sẽ tư vấn loại danh mục phù hợp với từng mục tiêu đầu tư khác nhau.

Quản lý quỹ là một hình thức quản lý tài sản chuyên nghiệp. Theo ông Võ Hải Nam, Giám đốc Ngân hàng BIDV Hà Thành, bên cạnh các loại hình quỹ truyền thống như quỹ thành viên, quỹ đóng, đã có các loại quỹ đại chúng hiện đại, phù hợp thông lệ quốc tế như quỹ mở, quỹ ETF, quỹ đầu tư bất động sản...

Theo số liệu thống kê của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, tính đến thời điểm này, có hơn 45 công ty quản lý quỹ đang hoạt động với tổng vốn điều lệ đạt gần 3.500 tỉ đồng và tổng vốn chủ sở hữu đạt gần 4.300 tỉ đồng. Số lượng quỹ đầu tư được quản lý bởi 45 công ty quản lý quỹ là 51 quỹ, tăng gấp 3 lần thời điểm 2012 và tăng gần gấp 2 lần so với năm 2015 là 28 quỹ. Tổng tài sản quản lý của các công ty quản lý quỹ, bao gồm hoạt động quản lý danh mục đầu tư và quản lý quỹ có sự tăng trưởng đột phá trong thời gian qua và đạt khoảng 350.000 tỉ đồng. 

Sự dịch chuyển của các quỹ

Nhu cầu quản lý gia sản của cá nhân, gia đình khá đa dạng, bao gồm nhu cầu đầu tư, tiết kiệm, nhu cầu tài chính cho tương lai con cái, nhu cầu bảo toàn và quản lý tài sản, nhu cầu đảm bảo độc lập về tài chính và nhu cầu về quyền thừa kế tài sản. Nếu phân loại theo giá trị tài sản ròng thì quỹ mở theo công ty quản lý quỹ, năm 2020 chiếm ưu thế vẫn là các quỹ thuộc Công ty quản lý quỹ Techcom với trên 18.000 tỉ đồng, tiếp đó là các quỹ của VFM, VinaCapital, SSIAM, VCBF, Mirae Asset và Công ty quản lý quỹ Bảo Việt...

Bà Olwyn Alexander, lãnh đạo toàn cầu về Quản lý Tài sản của PwC, nhận định, ở mức 41.000 tỉ USD, cho vay phi ngân hàng hiện đã vượt qua hình thức cho vay ngân hàng ở các nền kinh tế phát triển. Các quỹ thị trường tư nhân qua đó có tiềm lực hỗ trợ, tài trợ cho các doanh nghiệp có tiềm năng tăng trưởng mạnh nhưng khả năng tiếp cận nguồn vốn chính thống còn hạn chế.

Ảnh: Quý Hòa.

Theo báo cáo, lượng tài sản được quản lý trong các quỹ cơ sở hạ tầng dự kiến sẽ tăng gấp đôi đến năm 2025. Các công ty quản lý tài sản có thêm cơ hội để tạo điều kiện phát triển cho tương lai như hỗ trợ sự thiếu hụt ngày một nghiêm trọng về đầu tư cơ sở hạ tầng, đặc biệt là từ chính phủ. Ở những thị trường phát triển, có nhiều cơ hội cho các dự án như tân trang lại đường sá, sân bay, bệnh viện và các hạng mục khác, trong khi quá trình đẩy nhanh phát triển các lĩnh vực như công nghệ 5G và năng lượng tái tạo cũng sẽ mở ra các cơ hội mới.

Đáng chú ý, tổng giá trị của các quỹ đầu tư có yếu tố môi trường, xã hội và quản trị (ESG) đã vượt qua các quỹ đầu tư truyền thống. Phân tích của PwC cho thấy tổng giá trị của các quỹ đầu tư có yếu tố ESG đã vượt qua các quỹ đầu tư truyền thống tới 9% trong giai đoạn 2010-2019. Chẳng hạn, ông Dominic Scriven, Tổng Giám đốc Dragon Capital, cho rằng Quỹ chấp nhận mất khoảng 20% cơ hội đầu tư khi lập thêm bộ câu hỏi chấm điểm ESG, đưa thêm những quy trình, tiêu chí về bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu vào trong các lựa chọn và đầu tư của mình.