Sự tương quan chặt chẽ giữa lãi suất và P/E VN-Index

Dữ liệu từ Công ty Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV), giai đoạn 1, từ năm 2008 đến năm 2013, sự biến động mạnh của mặt bằng lãi suất dưới các nhân tố như suy thoái kinh tế toàn cầu, lạm phát, bong bóng bất động sản… đã tác động mạnh khiến thị trường chứng khoán Việt Nam biến động mạnh theo chiều ngược lại. Thời điểm cuối năm 2007 khi lãi suất xuống đáy, P/E thị trường đạt đỉnh ở ngưỡng quanh 40 lần, trước khi lao dốc mạnh và chạm đáy trên 8 lần năm 2011, tương ứng thời điểm lãi suất đạt đỉnh. 

Giai đoạn 2, từ năm 2020 cho đến nay, sự biến động mạnh ở mặt bằng lãi suất dưới tác động của các yếu tố bất thường như COVID-19, khủng hoảng trái phiếu doanh nghiệp, sự kiện SCB, lạm phát toàn cầu, Fed tăng lãi suất… đã tác động mạnh lên biến động thị trường chứng khoán. Trong đó, chỉ số VN-Index đạt đỉnh giai đoạn đầu năm 2022 khi lãi suất quanh vùng đáy, và giảm dần cho đến khi tạo đáy vào tháng 10/2022 khi lãi suất gần đỉnh. Với diễn biến giảm của mặt bằng lãi suất đang diễn ra, chỉ số VN-Index có xu hướng hồi phục kéo dài cho đến thời điểm hiện tại. Riêng giai đoạn 2013-2019, mặt bằng lãi suất diễn biến ổn định nên ít có tác động lên thị trường chứng khoán.

KBSV dự báo lãi suất huy động sẽ tiếp tục xu hướng giảm từ nay đến cuối năm, với mức lãi suất huy động bình quân 12 tháng của các ngân hàng thương mại về quanh mức 6,7% (giảm 1,3% so với đầu năm, và giảm 0,25% so với thời điểm hiện tại). Lãi suất cho vay, dù có độ trễ (do chi phí huy động vốn của ngân hàng cần thời gian để hạ, rủi ro nợ xấu khi nền kinh tế suy yếu, nhu cầu tín dụng thấp), tuy nhiên cũng sẽ có xu hướng giảm là chủ đạo với mức giảm so với đầu năm 2023 ở mức 1-1,3%.

Về mặt tỉ giá, KBSV đánh giá tỉ giá diễn biến thuận lợi trong bối cảnh Fed đang bước vào giai đoạn cuối của chu kỳ tăng lãi suất. Fed đã giữ nguyên lãi suất trong cuộc họp tháng 6, và dù có khả năng có thêm 1 đến 2 đợt tăng lãi suất nữa, KBSV cho rằng ít có khả năng động thái này khiến chỉ số DXY (đo lường sức mạnh đồng USD với rổ tiền tệ) bật tăng mạnh mẽ, gây áp lực lên tỉ giá trong nước như được chứng kiến vào quý IV/2022. 

Ở chiều ngược lại, nếu tỉ giá diễn biến thuận lợi, kết hợp với nguồn ngoại tệ từ xuất siêu, kiều hối, FDI hay các thương vụ bán vốn cho nhà đầu tư nước ngoài, Ngân hàng Nhà nước có thể sẽ tiếp tục mua vào dự trữ ngoại hối trong nửa cuối năm góp phần hạ nhiệt lãi suất.

Các chính sách nới lỏng tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước hay tài khóa của Chính phủ liên tục được ban hành như việc 4 lần hạ lãi suất điều hành, mua vào dự trữ ngoại hối, ban hành các gói ưu đãi hỗ trợ lãi suất, ban hành thông tư 02 và 03, đẩy mạnh giải ngân đầu tư công… kỳ vọng góp phần kéo giảm mặt bằng lãi suất. Trong đó, KBSV đánh giá cao việc Ngân hàng Nhà nước mua vào dự trữ ngoại hối với tổng giá trị hơn 6 tỉ USD trong 6 tháng đầu năm, qua đó phần nào giúp giải tỏa áp lực căng thẳng thanh khoản như được chứng kiến thời điểm cuối năm 2022.

Có thể bạn quan tâm 

Nhà đầu tư nên duy trì tỉ trọng trung bình và hạn chế mua đuổi