Ngành công nghiệp năng lượng mặt trời của Trung Quốc sắp “chuyển mình”

Mỹ Quyên Thứ Bảy | 31/08/2024 21:34

Một nhân viên đang kiểm tra các mô-đun quang điện tại nhà máy sản xuất tấm pin mặt trời của Longi ở Tây An, tỉnh Thiểm Tây. Ảnh: Bloomberg.

Tình trạng khó khăn của ngành công nghiệp năng lượng mặt trời Trung Quốc bắt nguồn từ nhu cầu tăng đột biến, thúc đẩy các kế hoạch mở rộng đầy tham vọng.

Các nhà sản xuất năng lượng mặt trời của Trung Quốc vừa trải qua một mùa báo cáo thu nhập thảm hại, nhưng có những dấu hiệu cho thấy tình trạng dư thừa lớn đang hoành hành trong ngành này có thể sẽ bắt đầu giảm bớt.

Longi Green Energy Technology Co. và 5 công ty năng lượng mặt trời hàng đầu khác đã chịu lỗ tổng cộng 2 tỉ USD trong nửa đầu năm sau khi cơn sốt xây dựng nhà máy trong vài năm qua tạo ra công suất dư thừa khiến giá giảm xuống mức thấp kỷ lục. Một số công ty nhỏ hơn đã buộc phải tái cấu trúc, trong khi căng thẳng thương mại gia tăng với Mỹ và châu Âu có thể gây rủi ro cho xuất khẩu.

Nỗi đau tài chính dường như đang gieo mầm cho sự thay đổi, nhưng dự kiến phục hồi sâu sắc sẽ không diễn ra cho đến năm sau. Goldman Sachs dự báo một làn sóng đóng cửa nhà máy sắp xảy ra, điều này sẽ giúp cân bằng lại thị trường, trong khi Morgan Stanley cho rằng giá thiết bị đã chạm đáy.

Longi kỳ vọng sẽ "đẩy ngành công nghiệp ra khỏi vũng lầy cạnh tranh giá thấp" khi tăng giá wafer năng lượng mặt trời trong tuần này. TCL Zhonghuan Renewable Energy Technology Co. cũng cho biết tuần này họ sẽ tăng giá ba loại wafer.

Ông Cosimo Ries, một nhà phân tích tại Trivium China ở Thượng Hải, cho biết: "Tôi không biết giá có thể giảm xuống dưới mức hiện tại không, nó quá sức chịu đựng ngay cả với những công ty lớn nhất. Năm nay vẫn sẽ khá là khó khăn, và để giải phóng hàng tồn cần có nhiều thời gian hơn nữa."

Tình trạng khó khăn của ngành công nghiệp năng lượng mặt trời Trung Quốc có thể bắt nguồn từ 3 năm trước, khi nhu cầu về tấm pin tăng đột biến khiến giá tăng cao và thúc đẩy các kế hoạch mở rộng đầy tham vọng dẫn đến tình trạng cung vượt cầu.

Ngành này kết thúc năm 2023 với khả năng sản xuất 1.154 gigawatt mô-đun năng lượng mặt trời gấp đôi công suất của hai năm trước đó. Nhu cầu dự kiến trong năm nay chỉ là 593 gigawatt, theo BloombergNEF.

Nguồn cung thiết bị năng lượng mặt trời tăng cao. Ảnh: Bloomberg.

Nguồn cung thiết bị năng lượng mặt trời tăng cao so với nhu cầu trong những năm gần đây. Ảnh: Bloomberg.

Sức khỏe của ngành công nghiệp năng lượng mặt trời Trung Quốc, chiếm khoảng 80% sản lượng toàn cầu, đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Những khó khăn của ngành này cho thấy khó khăn như thế nào trong việc cân bằng sản lượng và nhu cầu trong nhiều lĩnh vực phát triển nhanh gắn liền với quá trình chuyển đổi năng lượng.

Sự cạnh tranh ngày càng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc cũng khiến thực trạng của các nhà sản xuất Trung Quốc trở nên khó khăn hơn. Washington đang có kế hoạch tăng gấp đôi thuế nhập khẩu đối với thiết bị năng lượng mặt trời của nước này lên 50% và cũng đang theo đuổi các công ty Trung Quốc đã thành lập nhà máy ở Đông Nam Á.

Quan hệ thương mại giữa Bắc Kinh và Liên minh châu Âu, một thị trường lớn cho thiết bị năng lượng mặt trời của Trung Quốc, cũng đang xấu đi. Một cuộc đấu tranh ngày càng tăng về trợ cấp đã thúc đẩy một cuộc tranh chấp ăn miếng trả miếng bắt đầu từ xe điện, và kể từ đó lan sang thịt lợn, sữa và rượu.

Lợi nhuận của Longi bị ảnh hưởng nhiều nhất khi lỗ ròng lên tới 5,2 tỉ nhân dân tệ (740 triệu USD) trong sáu tháng đầu năm sau khi đạt lợi nhuận 9,3 tỉ trong cùng kỳ năm 2023. Tongwei Co. và TCL Zhonghuan Renewable Energy Technology Co. mỗi công ty đều báo lỗ hơn 3 tỉ nhân dân tệ. JA Solar Technology Co., Xinjiang Daqo New Energy Co. và GCL Technology Holdings Ltd. cũng báo lỗ trong giai đoạn này.

Ngành công nghiệp năng lượng mặt trời của Trung Quốc sắp “chuyển mình”

Longi cho biết trong hồ sơ báo cáo thu nhập của mình: "Trước sự mở rộng nhanh chóng của năng lực sản xuất công nghiệp trong hai năm qua và môi trường thương mại toàn cầu phức tạp, ngành công nghiệp đã bước vào giai đoạn điều chỉnh sâu sắc".

Một số Giám đốc Điều hành tại các công ty hàng đầu Trung Quốc đã nhờ đến chính quyền trung ương can thiệp để giúp ngành công nghiệp này phục hồi. Các lựa chọn được đưa ra bao gồm quy định về việc xây dựng nhà máy mới, trấn áp các cơ sở kém hiệu quả, hạn chế cắt giảm giá và thúc đẩy hợp nhất.

Một số hành động đó đã diễn ra. Đầu tháng này, Tongwei đã mua Jiangsu Runergy New Energy Technology Co. trong động thái hợp nhất lớn đầu tiên của ngành trong chu kỳ suy thoái này, và các kế hoạch mở rộng tại một số công ty khác đã bị trì hoãn hoặc hủy bỏ.

Tuy nhiên, các nhà phân tích của Morgan Stanley cho biết, trong một lưu ý rằng có thể phải mất thêm 6-12 tháng nữa thì giá mới tăng trở lại mức hòa vốn cho các công ty năng lượng mặt trời.