Saudi Arabia chơi lớn với ngành game

Ubisoft vừa thông báo “Assassin’s Creed” sẽ có bản cập nhật mới lấy bối cảnh Saudi Arabia, hợp tác cùng Savvy Games Group, quốc doanh của nước này. Người chơi sẽ được khám phá Al Ula, thành phố cổ đang được Riyadh quảng bá như điểm đến du lịch mới.

Đây chỉ là một phần trong chiến lược bơm hàng chục tỉ USD vào ngành game, lĩnh vực nay còn lớn hơn điện ảnh, streaming hay âm nhạc. Đỉnh điểm là ngày 29/9, khi Electronic Arts (EA), hãng game lớn thứ ba của Mỹ, thông báo được bán cho nhóm nhà đầu tư do Quỹ đầu tư công (PIF) của Saudi dẫn đầu với giá 55 tỉ USD. Thương vụ này đánh dấu bước tiến lớn đưa Saudi trở thành thế lực mới của ngành game toàn cầu.

Túi tiền khổng lồ

Nhóm thâu tóm EA gồm PIF, quỹ cổ phần tư nhân Silver Lake và Affinity Partners, công ty do ông Jared Kushner, con rể Tổng thống Donald Trump, sáng lập. Nhờ đó, EA và loạt thương hiệu đình đám như “Madden”, “The Sims” và dòng game bóng đá “FC” (từng là FIFA) rơi vào tay Saudi. Được biết đây cũng là tựa game ưa thích của Thái tử Mohammed bin Salman.

EA trở thành “viên ngọc” trong bộ sưu tập đầu tư của Saudi. PIF đã cấp cho Savvy Games một “kho đạn” 38 tỉ USD để biến đất nước thành trung tâm game. Năm 2023, Savvy chi 4,9 tỉ USD thâu tóm Scopely, hãng Mỹ đứng sau tựa “Monopoly Go!” với doanh thu hơn 5 tỉ USD từ khi ra mắt. Đến tháng 5/2025, Savvy tiếp tục mua lại mảng game của Niantic, cha đẻ Pokémon Go. Ngoài ra, Savvy còn có cổ phần và ghế hội đồng quản trị tại Embracer (Thụy Điển), chủ sở hữu “Tomb Raider”.

Không chỉ vậy, PIF cũng trực tiếp gom cổ phần tại loạt tên tuổi lớn như Nintendo, Capcom, Koei (Nhật Bản), Nexon, NCSoft (Hàn Quốc), TakeTwo (Mỹ, chủ sở hữu “Grand Theft Auto” đã bán 450 triệu bản). PIF còn thuộc nhóm 5 cổ đông lớn nhất tại Toei (Dragon Ball Z) và Square Enix (Final Fantasy). Tổng giá trị danh mục game (chưa tính EA) hiện đạt 11,7 tỉ USD.

“Chúng tôi mới chỉ bắt đầu”, ông Brian Ward, CEO Savvy, nói. Ông cho biết đội ngũ mỗi năm rà soát “hàng trăm” thương vụ. Trong khi dòng vốn đầu tư mạo hiểm vào game toàn cầu đã giảm 75% so với giai đoạn 2021-2022 vì tăng trưởng chững lại sau đại dịch, Savvy dễ dàng tận dụng cơ hội. Theo chuyên gia Joost van Dreunen (ĐH New York), chiến lược Saudi là “ném lượng tiền khổng lồ để giành vị thế thống trị”.

“Disney của game”

Ông Ward cho biết ông nhận chỉ đạo từ Thái tử Mohammed, đó là tạo ra “một Disney cho game và e-sports”. Nếu Disney có công viên giải trí, Saudi chọn e-sports làm “vũ khí”. Năm 2022, Savvy mua ESL và Faceit, hai công ty e-sports, với giá 1,5 tỉ USD, nắm 30% Hero Esports (Trung Quốc, được Tencent hậu thuẫn). Theo ước tính, Savvy hiện kiểm soát khoảng 40% thị trường e-sports toàn cầu.

Dù chưa có lãi, e-sports đang tạo sức hút khổng lồ. Giải Esports World Cup tại Riyadh hè rồi bán 250.000 vé, đạt 750 triệu lượt xem trực tuyến, một nửa từ Trung Quốc. Năm tới, Saudi sẽ tổ chức thêm Cúp các quốc gia e-sports (Esports Nations Cup). Song song, sự kiện này cũng biến Riyadh thành nơi quy tụ giới đầu ngành game thế giới.

Ubisoft thông báo “Assassin’s Creed” sẽ có bản cập nhật mới lấy bối cảnh Saudi Arabia. Ảnh: The Economist.

Ngoài phục vụ sở thích cá nhân của Thái tử, mục tiêu lớn là đa dạng hóa nền kinh tế ngoài dầu mỏ. Trong kế hoạch Vision 2030, Saudi kỳ vọng tạo 39.000 việc làm trong ngành game. Savvy đã bắt đầu đào tạo nữ nghệ sĩ game tại Đại học Princess Nourah. Hiện phụ nữ chiếm 48% cộng đồng game thủ Saudi và khoảng 1/4 nhân sự Savvy.

Khoảng hơn 1/3 nhân viên Savvy là người nước ngoài, nhưng CEO Ward tin con số này sẽ giảm khi ngành nội địa trưởng thành.

Đầu tư game cũng giúp Saudi cải thiện hình ảnh, như cách nước này rót tiền vào bóng đá, điện ảnh, F1. “Trung Đông có hàng nghìn năm lịch sử, nhưng gần như chưa câu chuyện nào được kể bằng trò chơi điện tử. Đây là cơ hội lớn”, ông Ward nói. Ông kỳ vọng một ngày, game Saudi có thể lan tỏa toàn cầu như cách Nhật, Trung Quốc hay Hàn Quốc từng làm.

Dù vậy, nhiều người vẫn lo ngại ảnh hưởng của Saudi đến nội dung game. Hollywood từng thay đổi kịch bản để chiều khán giả Trung Quốc. Không khó hình dung ngành game có thể rơi vào kịch bản tương tự. EA từng ra mắt “Desert Strike” (1992) với nhân vật phản diện là một nhà độc tài Arab, hay “Battlefield 2” (2005) có phe đối thủ là “Liên minh Trung Đông”. Liệu những trò chơi như vậy có còn xuất hiện khi EA đã về tay Saudi?. Ông Andrew Wilson, CEO EA, trấn an rằng công ty vẫn ưu tiên “sáng tạo táo bạo” và giữ nguyên các giá trị cốt lõi.

Tuy nhiên, bản cập nhật “Assassin’s Creed” tại Saudi cho thấy đồng vốn Saudi có thể ít nhiều ảnh hưởng đến nội dung. Tương tự, việc siêu sao Bồ Đào Nha Cristiano Ronaldo, hiện khoác áo CLB Al Nassr thuộc sở hữu PIF, bất ngờ xuất hiện trong tựa game “Fatal Fury” cũng được cho là có liên quan đến Saudi.

Có thể bạn quan tâm:

Nghệ thuật Ấn Độ trỗi dậy giữa làn sóng sưu tầm mới

Nguồn The Economist