Trung Quốc “ngoại giao vaccine”

Theo The Guardian, không có khách VIP nào trên máy bay từ Trung Quốc đến sân bay São Paulo đầu tháng này, nhưng thống đốc bang João Doria, đã dẫn đầu một phái đoàn chào mừng cấp cao tập trung trên đường băng.

Các quan chức đeo khẩu trang đã đến sân bay để đánh dấu sự xuất hiện của 7 thùng vaccine được làm lạnh. Tất cả chỉ với niềm hy vọng sẽ chấm dứt hoặc ít nhất là làm chậm sự tàn phá của COVID-19 đang tàn phá thế giới.

Brazil là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi đại dịch, với hơn 6 triệu va nhiễm và gần 170.000 số ca tử vong. Ảnh: CNN.

Trung Quốc cam kết 6 triệu liều CoronaVac do công ty công nghệ sinh học Sinovac sản xuất, sẽ đến được Brazil vào tháng 1. Theo đó, Viện Butantan của São Paulo, nơi đang thử nghiệm vaccine COVID-19, sẽ lấy nguyên liệu thô để kiếm thêm hàng triệu USD.

Các chuyến hàng đến Brazil là một phần của chiến dịch “ngoại giao vaccine” mà Bắc Kinh thực hiện trên khắp thế giới. Sức tàn phá sâu rộng của COVID-19 đã làm dấy lên sự ngờ vực đối với Trung Quốc trên trường quốc tế. Nó cũng làm tổn hại đến nhu cầu xuất khẩu toàn cầu vốn đã giúp thúc đẩy tăng trưởng của nước này.

Một loại vaccine thành công, được cung cấp với giá cả phải chăng, cung cấp một lộ trình tiềm năng để giải quyết sự phẫn nộ và chỉ trích về việc Trung Quốc xử lý virus Corona. Điều đó cũng thúc đẩy tài chính cho các công ty công nghệ sinh học của nước này. 

Trung Quốc sản xuất khoảng 1/5 số vaccine trên thế giới vào thời điểm hiện tại nhưng chủ yếu là để sử dụng trong nước. Giáo sư Maurício Santoro – chuyên gia về quan hệ Trung Quốc-Brazil tại cho biết: “Ý tưởng vaccine Trung Quốc sẽ trở thành hàng hóa công cộng toàn cầu là rất quan trọng đối với Trung Quốc ngay bây giờ. Bởi lẽ, nó đã trở thành cách mà họ chống lại cuộc chiến tuyên truyền trong đại dịch”.

“Họ đang cố gắng xoa dịu những gì họ đã làm trong những ngày đầu của đại dịch. Vì vậy, nếu họ có một loại vaccine thực sự tốt, điều đó sẽ rất quan trọng đối với họ. Và Brazil là nơi thử nghiệm quan trọng cho tham vọng của Trung Quốc”.

Trung Quốc có 5 loại vaccine đang được thử nghiệm giai đoạn cuối trên khắp thế giới, bao gồm cả ở Brazil, Thổ Nhĩ Kỳ và Indonesia. Việc dịch bệnh được kiểm soát trong nước, Trung Quốc không có đủ số người bị nhiễm bệnh để thực hiện các thử nghiệm đó.

Các nhà nghiên cứu vaccine làm việc tại Sinovac. Ảnh: AFP.

Trung Quốc cũng cấp phép để sử dụng khẩn cấp trong nước một loại vaccine do Tập đoàn Dược phẩm Quốc gia Trung Quốc Sinopharm phát triển. Hiện, gần 1 triệu người đã sử dụng, mặc dù thực tế là có rất ít nguy cơ lây nhiễm bên trong biên giới Trung Quốc.

Hồi tháng 5, Chủ tịch Tập Cận Bình cam kết sẽ chia sẻ vaccine của Trung Quốc với thế giới. Điều này trái ngược hoàn toàn với chính quyền của ông Donald Trump. Vào thời điểm đó, chính quyền Trump đang tập trung vào việc mua một lượng nguồn vaccine mới để bảo vệ dân số Mỹ.

Trung Quốc cũng hứa đảm bảo các nước có đủ khả năng mua vaccine. Hồi tháng 7, nước này cho các quốc gia Mỹ Latinh và Caribe vay 1 tỉ USD để mua chúng. Và không giống như Mỹ, Trung Quốc cũng đã tham gia liên minh vaccine quốc tế Covax . Mà mục đích của Covax là để đẩy nhanh quá trình phát triển và sản xuất vaccine, đồng thời cho phép phân phối nhanh chóng và công bằng trên toàn cầu các ứng viên thành công.

Các quan chức Trung Quốc đã nhắc đến “con đường tơ lụa về y tế” kể từ mùa xuân, khi nước này bắt đầu gửi các lô hàng khẩu trang, đồ bảo hộ khác và thậm chí cả các đội y tế đến các nước bị ảnh hưởng nặng nề sau khi họ vượt qua làn sóng COVID-19 đầu tiên. Rõ ràng, cụm từ “con đường tơ lụa về y tế” thể hiện quy mô tham vọng của Bắc Kinh bằng cách gợi lên các tuyến thương mại xuyên lục địa cổ đại.

Tuy nhiên, trong những tháng đầu tiên đó, những nỗ lực của Trung Quốc nhằm thay đổi cuộc trò chuyện công khai về virus thường bị lu mờ bởi các báo cáo về việc đồ bảo hộ bị lỗi được vận chuyển từ các nhà máy của họ.

Đại dịch COVID-19 đang diễn ra sẽ làm thay đổi cơ bản nền chính trị toàn cầu và các ưu tiên chính sách đối ngoại của nhiều quốc gia. Ảnh: FES.

Tuy nhiên, một loại vaccine thành công có thể tác động lớn hơn nhiều so với các lô hàng bảo hộ cá nhân.

“Ban đầu Trung Quốc phải trả một cái giá ngoại giao vì thất bại trong việc kiểm soát loại virus Corona mới. Tuy nhiên, Trung Quốc cũng sẵn sàng sửa chữa danh tiếng vốn đã bị tổn hại của họ bằng cách tự trở tạo thành nhà cung cấp y tế công cộng cho thế giới đang phát triển”, học giả về Trung Quốc Eyck Freymann và nhà nghiên cứu y học Justin Stebbing.

Nếu Washington tiếp tục từ chối cạnh tranh, nước Mỹ không chỉ có nguy cơ thua cuộc trong cuộc đua vaccine. Điều đó sẽ cho phép Trung Quốc giành được uy tín của một cường quốc công nghệ hạng nhất, thiện chí của một loạt các đồng minh tiềm năng mới và một yêu sách chính đáng đối với vị trí lãnh đạo toàn cầu.

Nếu được chứng minh là hiệu quả, vaccine cũng có thể cung cấp cho Trung Quốc một cách để củng cố các đồng minh chính trị trên toàn thế giới.

Có thể bạn quan tâm:

► Đại dịch cho thấy nhân loại dễ bị tổn thương