Mối lo tăng trưởng chậm lại

Công nghiệp chế biến chững lại

Tăng trưởng ngành công nghiệp đạt 9,6% trong tháng 11 và tính chung 11 tháng tăng 10,1%. Xét riêng tăng trưởng của tháng 11, mức tăng 9,6% cao hơn đáng kể tháng 10 (7,7%) nhờ khai khoáng chuyển sang tăng trưởng dương và công nghiệp chế biến chế tạo có cải thiện nhẹ.

Tăng trưởng của toàn ngành công nghiệp chế biến chế tạo đã chững lại trong những tháng qua. Tính chung 11 tháng, một số ngành tăng trưởng cao và có đóng góp chính vào việc kéo tăng trưởng toàn ngành công nghiệp chế biến chế tạo là lọc hóa dầu 63%, sản xuất kim loại 23,7%, dược phẩm 22,3%, xe có động cơ 16,3%, nội thất và giấy cùng đạt 13,4%.

Ngành điện tử dù vẫn đạt tăng trưởng hai chữ số nhưng lại đang ở xu hướng giảm dần đều và rất có khả năng ngành điện tử sẽ trở thành một trở ngại cho tăng trưởng năm sau. Hy vọng cho ngành sản xuất điện tử là sự góp mặt của các “tân binh” nội địa và việc đầu tư nhà máy lắp ráp điện thoại mới của Samsung ở Việt nam thay thế cho các nhà máy tại Trung Quốc. Dẫu vậy, SSI Retail Research nhận định: "Việc phụ thuộc quá nhiều vào điện thoại sẽ tiếp tục tiềm ẩn rủi ro cho tăng trưởng".

Tăng trưởng sản xuất công nghiệp trong quý IV gần như chắc chắn sẽ thấp hơn III quý đầu năm do công nghiệp chế biến chế tạo không thể tạo ra đột biến trong tháng 12 và khai khoáng tiếp tục tăng trưởng âm. Là nhóm có vai trò chính trong thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tăng trưởng chậm lại của công nghiệp sẽ kéo giảm tăng trưởng GDP nói chung. Quý IV vì vậy sẽ có mức tăng trưởng GDP thấp nhất cả năm.

Điểm sáng dịch vụ

Chỉ số bán lẻ loại trừ yếu tố lạm phát tháng 11 tăng lên mức cao nhất cả năm là 9,34% hứa hẹn ngành dịch vụ bán buôn bán lẻ sẽ duy trì được mức tăng trưởng cao trong quý IV. Ngành bán buôn bán lẻ có giá trị đứng thứ 3 chỉ sau công nghiệp chế biến chế tạo và nông nghiệp nên mức tăng trưởng cao hơn 8% của ngành sẽ có tác động tích cực đến tăng trưởng chung.

Dịch vụ thành điểm sáng cho tăng trưởng

Dẫu tăng trưởng bán lẻ là tích cực, SSI Retail Research vẫn cần phải lưu ý về tình hình việc làm và tăng trưởng khách du lịch, 2 nhân tố có ảnh hưởng lớn đến nhu cầu tiêu dùng nội địa. Tăng trưởng lao động ngành công nghiệp 11 tháng vẫn đứng ở mức 3,1%, đánh dấu tháng thứ 6 liên tiếp tăng trưởng lao động xoay quanh mức 3-3,1%. Nếu lao động không cải thiện thì khó có thể làm tăng thu nhập người dân kéo tăng nhu cầu tiêu dùng.

Tăng trưởng khách quốc tế đến Việt nam trong tháng 11 là 11%, thấp hơn nhiều mức tăng trưởng của 10 tháng là 22,4%, chủ yếu do sự suy giảm của khách Trung Quốc. Theo SSI Retail Research, lý do của việc này là kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm và đồng nhân dân tệ mất giá đã và đang ảnh hưởng đến nhu cầu của Trung Quốc không chỉ với du lịch mà còn với nhiều hàng hóa xuất khẩu khác của Việt nam.

Ngành vận tải tiếp tục là điểm sáng khi tăng trưởng luân chuyển hành khách và hàng hóa 11 tháng đạt 11% và 7,4%. Luân chuyển hàng hóa đường biển có mức tăng trưởng thấp nhất 5,2% nhưng điểm tích cực là vận tải biển đã liên tục có cải thiện và mức 5,2% là cao nhất nhiều năm.

Vận tải biển có tỷ trọng luân chuyển rất lớn, chiếm 51% tỷ trọng luân chuyển hàng hóa nên sự cải thiện của vận tải biển có tác động tích cực đến toàn ngành vận tải. Điều này cũng cho thấy mức độ lưu thông hàng hóa của Việt nam ra thế giới và các thị trường ở xa đang tăng lên rõ rệt. Vận tải, kho bãi là ngành có tỷ trọng đứng thứ 11 trong GDP và trong 9 tháng đã có tăng trưởng 7,55% nên với sự cải thiện trong quý 4, chắc chắn ngành này cũng sẽ kéo tăng trưởng chung.

Tựu chung lại từ các số liệu vĩ mô tháng 11 và 11 tháng có thể thấy tăng trưởng quý IV sẽ ở mức thấp nhất cả năm. SSI Retail Research nhận định" "Năm 2018 khởi đầu một cách thuận lợi và Việt nam rất có thể đã chuyển mình cất cánh nếu không bất ngờ xuất hiện những làn gió ngược, đáng kể nhất là Samsung giảm sản lượng và chiến tranh thương mại leo thang". GDP từ chỗ tăng trên 7,4% đã giảm xuống dưới 6,9% vào quý III và sẽ còn thấp hơn trong quý IV.

Là một nền kinh tế có độ mở lớn với 2 thị trường chính lại là hai bên của cuộc chiến thương mại, Việt Nam đứng trước những thách thức chưa có tiền lệ. Trong bối cảnh đó, hiểu rõ nội lực và tận dụng thời cơ từ bên ngoài sẽ là nhân tố quyết định để chèo lái kinh tế Việt nam vượt qua sóng gió, hướng tới lộ trình tăng tốc trong những năm tiếp theo.