MegaStory

Donald Trump và Tập Cận Bình, mỗi người đều có lý do để mở lại chiến tranh lạnh, một cuộc chiến không thể tránh khỏi vì hai bên đều cần nó để tồn tại. Kết quả bầu cử tháng 11 có thể làm thay đổi giọng điệu của mỗi bên nhưng quỹ đạo vẫn cố định. Bởi vì ở Washington, dù là Cộng Hòa hay Dân Chủ, không một phe nào muốn bị mang tiếng nhu nhược, không khống chế được Trung Quốc. Vì thế, cả Washington lẫn Bắc Kinh đều ý thức về “chiếc bẫy Thucydide” - một cuộc chiến tranh khó tránh khỏi giữa cường quốc đang thống trị và cường quốc đang nổi lên và muốn giành quyền lực.

Chiến lược an ninh quốc gia của chính quyền Donald Trump coi Trung Quốc là “đối thủ cạnh tranh chiến lược”, cần ngăn chặn trên mọi lĩnh vực. Phương Tây cũng đang chú ý nhiều hơn đến hiểm họa từ Trung Quốc vào lúc Nga có dấu hiệu hòa hoãn hơn kể từ khi đại dịch Covid 19 bắt đầu. Chuyên gia Alexandra de Hoop Scheffer, Giám đốc văn phòng tại Paris của Trung tâm Tham vấn Mỹ German Marshall Fund nhận xét: “Tại Washington, nhiều người nói rằng Trung Quốc đã trở thành một nước Nga mới của NATO và chính quyền Trump”. Tương tự như đối với Nga trước đây, ngày nay, vấn đề Trung Quốc đã nhận được sự nhất trí giữa Đảng Dân Chủ và Cộng Hòa, chi phối đời sống chính trị Mỹ.

Kể từ khi chấp chính, Chủ tịch Tập Cận Bình đã không giấu tham vọng của mình, kể cả răn đe bằng sức mạnh quân sự. Kể từ thời điểm nắm quyền lực cao nhất, Tập Cận Bình đã tuyên bố về “Giấc mơ Trung Hoa” - bước qua giai đoạn Trung Quốc “ẩn mình” để bước vào hàng ngũ các siêu cường, thay đổi cán cân quyền lực giữa Trung Quốc và phương Tây.

Kể từ đó, Bắc Kinh châm ngòi cho hàng loạt các hành vi hung hăng, từ việc kích động căng thẳng ở Biển Đông, cho đến tham vọng chi phối các châu lục thông qua chiến lược Một vành đai, Một con đường thông qua hàng loạt “củ cà rốt” vay viện trợ. Thậm chí, trước tham vọng của người láng giềng Trung Quốc, Moscow con lo ngại họ sẽ bị Trung Quốc làm lu mờ ở cấp chiến lược. Nga đang vật lộn để tìm chỗ đứng trong một thế giới lưỡng cực do Hoa Kỳ và Trung Quốc thống trị. Chính vì thế mà trong một cuộc họp với báo chí ngoại giao, ông Enrico Letta, chủ tịch Viện Jacques-Delors, đã cho rằng Nga đang cố xích lại gần cả châu Âu lẫn Hoa Kỳ, thông qua một loạt cử chỉ hòa dịu, hợp tác.

Hậu quả toàn cầu của một cuộc chiến tranh lạnh mới giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ trầm trọng hơn chiến tranh lạnh trước đây giữa Hoa Kỳ và Liên Xô cũ.

Bởi vì nếu Liên Xô thời đó là một cường quốc đang đi xuống, với mô hình kinh tế thất bại, còn Trung Quốc lại sắp trở thành cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới và còn tiếp tục phát triển. Ngoài ra, trao đổi thương mại giữa Mỹ và Liên Xô rất ít ỏi, trong khi Trung Quốc nay đã hội nhập hoàn toàn vào hệ thống thương mại và đầu tư thế giới, có quan hệ tương tác chặt giữa các bên, cụ thể là với Hoa Kỳ. Vì vậy, chiếc bẫy Thucydide trong thế kỷ XXI có nguy cơ nuốt chửng không chỉ hai cường quốc này, mà cả phần còn lại của thế giới.