Kinh nghiệm chuyển đổi số từ Hàn Quốc trong lĩnh vực ngân hàng

Tại tọa đàm do báo SGGP và Trường Đại học Kinh tế TP.HCM vừa tổ chức,  TS Trần Văn - Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển kinh tế số cho biết, Hàn Quốc đạt được sự phát triển vượt bậc trong chuyển đổi số là nhờ không ngừng hoàn chỉnh và thường xuyên cập nhật hệ thống pháp luật. Hiện Hàn Quốc có 3 ngân hàng số (internet-only) đều phát triển và kinh doanh thành công.

Khác với ngân hàng truyền thống, các ngân hàng số này chỉ phục vụ cho các doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, hộ kinh doanh và các đối tượng yếu thế, thu nhập thấp trong xã hội. Tất cả các quy trình làm thủ tục, cho vay, cung cấp các dịch vụ về tài chính… đều qua mạng. Khách hàng làm thủ tục vay qua ngân hàng số chỉ mất khoảng 55 giây để giải ngân, trong khi các ngân hàng khác mất khoảng 5 phút và các ngân hàng truyền thống phải mất 5 ngày để xét duyệt hồ sơ.

Không chỉ ngân hàng số, các ngân hàng truyền thống tại Hàn Quốc cũng phát triển các siêu ứng dụng trên mạng di động không thua gì các Fintech (công nghệ tài chính). Các ngân hàng cũng hợp tác với Fintech để đưa ra các ứng dụng (app) tiện ích, thân thiện nhằm phục vụ tất cả đối tượng khách hàng. Để phát triển ngân hàng số như hiện nay, Hàn Quốc đã sớm ban hành các luật có liên quan đến Fintech và ngân hàng số. Ngoài ra, Hàn Quốc có các quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) với phương châm cấp phép trước, điều chỉnh sau.

Kinh nghiệm từ Hàn Quốc cho thấy, khó có thể chuyển đổi số mạnh mẽ ngành tài chính, ngân hàng nếu thiếu các quy định của pháp luật. Ảnh: T.L

Tại tọa đàm, ông Lê Anh Dũng, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước) cho biết, hiện có 2 xu hướng chính phát triển ngân hàng số tại các quốc gia trên thế giới. Đó là chuyển đổi số, số hóa hoạt động ngân hàng (gọi là Digital banking - hoạt động ngân hàng số) và thiết lập các thực thể ngân hàng ứng dụng sâu rộng công nghệ số và dựa trên dữ liệu, chỉ hoạt động trên kênh số (gọi là Digital bank - thực thể ngân hàng số).

Tại Việt Nam, xu hướng phát triển ngân hàng số là Digital banking. Nhiều ngân hàng thương mại đã chủ động hợp tác với các công ty công nghệ tài chính để cung ứng các dịch vụ ra thị trường hoặc xây dựng thương hiệu ngân hàng số nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, cung cấp các trải nghiệm cho khách hàng, tạo lập hệ sinh thái số. Mới đây, có xu hướng ngân hàng truyền thống hợp tác với Fintech thiết lập nền tảng dịch vụ ngân hàng số với mô hình tổ chức kinh doanh, cấu trúc pháp lý khác biệt như nền tảng ngân hàng số Timo Plus, Cake…

Tuy nhiên, về bản chất, các mô hình này không phát sinh giấy phép ngân hàng riêng mà hoạt động dựa trên giấy phép ngân hàng mẹ hoặc ngân hàng hợp tác. Theo ông Lê Anh Dũng, sự xuất hiện của những mô hình ngân hàng số này đòi hỏi Ngân hàng Nhà nước cần có chính sách rõ ràng hơn và tiến tới khuôn khổ pháp lý, quy định cụ thể, đồng bộ để thích ứng với yêu cầu mới đặt ra cho công tác quản lý, giám sát hoạt động ngân hàng.

Theo ông Lê Anh Dũng, trước mắt tại Việt Nam chưa nên đặt vấn đề về cấp phép cho thực thể ngân hàng số độc lập (Digital bank) mà cần đẩy mạnh nghiên cứu, ban hành các chính sách, quy định tạo thuận lợi, thúc đẩy phát triển ngân hàng số, như: xây dựng, vận hành khuôn khổ pháp lý thử nghiệm hoạt động Fintech trong lĩnh vực ngân hàng (sandbox, regulatory); sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới quy định pháp luật nhằm tạo thuận lợi ứng dụng số… Trong dài hạn, việc xem xét cấp phép thực thể ngân hàng số cần được cân nhắc, xem xét kỹ lưỡng, thận trọng trong quá trình nghiên cứu, tổng kết nhu cầu thực tiễn, xu hướng quốc tế và phải bám sát định hướng tái cơ cấu hệ thống ngân hàng theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.