Nắn dòng vốn tín dụng vào sản xuất

Trong đó, riêng dư nợ phục vụ hoạt động kinh doanh bất động sản lên tới 1,82 triệu tỉ đồng, cho thấy dòng vốn ngân hàng đang quay trở lại hỗ trợ thị trường sau giai đoạn trầm lắng cuối năm 2023 và nửa đầu năm 2024.

Hiện nay, chúng ta đang ở giai đoạn đặt mục tiêu tăng trưởng GDP ở mức 10% giai đoạn 2026-2030 và lấy doanh nghiệp tư nhân làm động lực. “Khi muốn nâng cao năng lực sản xuất của khu vực trong nước, cho vay sản xuất sẽ là hướng mở rộng quan trọng. Khu vực tư nhân Việt Nam sẽ tham gia nhiều hơn, và đó chính là không gian để các ngân hàng mở rộng hoạt động cho vay trong lĩnh vực sản xuất. Tuy nhiên, đây là câu chuyện dài hạn, không thể chuyển đổi ngay trong một hai năm, mà cần ít nhất 5-10 năm”, ông Quản Trọng Thành, Giám đốc Khối Phân tích, Công ty Chứng khoán Maybank Việt Nam nhận định. 

Theo ông Thành, trong ngắn hạn, cơ hội sẽ đến từ mảng cho vay hạ tầng và năng lượng khi thời gian qua, quy mô đầu tư cho lĩnh vực này vẫn còn nhỏ. Tuy nhiên, trong 5 năm tới, khi kế hoạch tăng trưởng GDP khoảng 10%, nhu cầu đầu tư ước khoảng 1.400 tỉ USD, tức trung bình mỗi năm khoảng 280 tỉ USD. Trong đó, vốn FDI chỉ chiếm khoảng 24-30 tỉ USD, phần còn lại khoảng hơn 250 tỉ USD, sẽ phải đến từ khu vực trong nước, bao gồm Chính phủ và doanh nghiệp tư nhân.

Hiện nay, Chính phủ đang khuyến khích khu vực tư nhân tham gia vào đầu tư hạ tầng và năng lượng. Thời gian gần đây, nhiều doanh nghiệp tư nhân cũng tham gia xây dựng các tuyến đường, công trình hạ tầng, và còn mở rộng sang lĩnh vực năng lượng. 

“Khi doanh nghiệp tư nhân tham gia mạnh hơn, các ngân hàng cũng sẵn sàng tài trợ vốn. Ngay cả những ngân hàng trước đây rất thận trọng, giờ cũng bắt đầu tham gia vào lĩnh vực hạ tầng. Điều quan trọng là họ xem xét năng lực của doanh nghiệp tư nhân thực hiện dự án. Với các dự án hạ tầng có thời hạn ngắn 1-3 năm, ngân hàng vẫn có thể cân đối nguồn vốn để tài trợ. Vì vậy, vai trò của ngân hàng vẫn sẽ là kênh dẫn vốn cực kỳ quan trọng cho nền kinh tế trong giai đoạn tới, vai trò đó sẽ còn lớn hơn nữa”, ông Thành phân tích. 

Ở góc độ chuyển đổi số, ngân hàng là ngành có lợi thế đặc biệt. Đây là ngành có cấu trúc dữ liệu rất rõ ràng, có nguồn lực, nhân lực mạnh và mối liên hệ chặt chẽ với cơ quan quản lý, nên có thể chuyển đổi số nhanh và quyết liệt hơn các ngành khác. Thực tế, ngân hàng hiện là một trong những lĩnh vực ứng dụng chuyển đổi số mạnh nhất.

Về vai trò hỗ trợ trong giai đoạn chuyển đổi, chúng ta thấy Chính phủ đặt mục tiêu có 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030. Điều này phải đến từ sự lớn lên của các hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ hiện nay. Nhiều ngân hàng như ACB, MBBank đang tích cực hỗ trợ các hộ kinh doanh chuẩn hóa dữ liệu tài chính, như việc kê khai và đóng thuế. Chính những dữ liệu đó sẽ giúp ngân hàng ứng dụng Big Data và AI để đánh giá tín dụng hiệu quả hơn, mở ra không gian cho vay tốt hơn.

Bên cạnh đó, chuyên gia của Chứng khoán Maybank cho rằng, mức độ phân hóa giữa các nhóm ngân hàng cũng đang trở nên rõ nét hơn. “Khi khu vực tư nhân trở thành tiên phong, các ngân hàng tư nhân sẽ tăng trưởng mạnh trong 5 năm tới. Tuy nhiên, không thể phủ nhận vai trò của khối ngân hàng quốc doanh. Họ vẫn là trụ cột quan trọng, là kênh truyền dẫn thanh khoản cho nền kinh tế, thông qua những gói hỗ trợ, bơm vốn và điều tiết lãi suất hợp lý”, ông Thành nói. 

Một vấn đề đáng chú ý là nhu cầu vốn 1.400 tỉ USD trong 5 năm tới sẽ không thể chỉ dựa vào nguồn trong nước. Chúng ta cần huy động thêm vốn nước ngoài. Muốn vậy, phải phát triển thị trường chứng khoán, đặc biệt là thị trường trái phiếu, đủ rộng và đủ sâu để nhà đầu tư nước ngoài có thể tham gia và có thể huy động với chi phí vốn thấp. Điều này phụ thuộc nhiều vào việc nâng hạng tín nhiệm quốc gia, mà để làm được điều này hệ thống ngân hàng phải có sức khỏe tài chính tốt hơn.

Hiện nay, tỉ lệ an toàn vốn của nhiều ngân hàng Việt Nam, đặc biệt là khối ngân hàng Nhà nước vẫn còn thấp. Do đó, việc củng cố năng lực tài chính cho khối này là rất quan trọng, chẳng hạn cho phép họ chủ động hơn trong việc quản lý lợi nhuận, chính phần lợi nhuận được giữ lại sẽ giúp cho tỉ lệ an toàn vốn của các ngân hàng Nhà nước tăng lên, từ đó hỗ trợ cho tăng trưởng tín dụng. 

Có thể bạn quan tâm 

Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa để kích thích tăng trưởng