Top 5 doanh nghiệp tỉ đô

Năm 2020 đánh dấu hành trình 20 năm hình thành và phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam. Từ một trung tâm giao dịch chứng khoán với 2 doanh nghiệp niêm yết, đến nay đã có tới hơn 1.600 doanh nghiệp niêm yết, đăng ký giao dịch trên 2 sàn với giá trị vốn hóa trên 4 triệu tỉ đồng, tương đương 65% GDP.

Trong 5 năm trở lại đây, quy mô doanh nghiệp niêm yết tăng rất nhanh, từ chỗ chỉ 1 doanh nghiệp có vốn hóa trên 1 tỉ USD thì đến cuối năm 2019 là hơn 30 doanh nghiệp trên cả 2 sàn. Ông Trần Văn Dũng, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, nhận định: “Trong thời gian tới, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng chủ động phát triển và nâng cấp hệ thống công nghệ và sản phẩm mới, hoàn thiện khung pháp lý nhằm hỗ trợ tốt hơn thị trường và nhà đầu tư... vì sự phát triển các thành phần kinh tế, vì một thị trường minh bạch và niềm tin của nhà đầu tư”.

Không những vậy, thị trường chứng khoán cũng đã chứng minh vai trò ngày càng quan trọng trong huy động vốn, cung ứng vốn trung - dài hạn cho phát triển kinh tế. Năm 2006, thị trường chứng khoán huy động được 40.000 tỉ đồng cho nền kinh tế thì con số này đến năm 2019 là 320.000 tỉ đồng, tăng gấp 2 lần so với năm 2018 và gấp 8 lần so với năm 2006.

Theo thông tin của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, trong 6 tháng đầu năm 2020, mặc dù chịu ảnh hưởng từ đại dịch COVID-19, tổng mức huy động vốn cho nền kinh tế qua thị trường chứng khoán vẫn đạt khoảng 107.000 tỉ đồng. Ước tính tỉ lệ vốn đầu tư toàn xã hội hằng năm được thực hiện qua kênh chứng khoán Việt Nam ở mức bình quân 16,5%/năm giai đoạn 2016-2019.

Theo TradingView, tại thời điểm 3.11.2020 trên sàn HOSE, 23 doanh nghiệp có mức vốn hóa trên 1 tỉ USD với tổng giá trị vốn hóa hơn 2,4 triệu tỉ đồng. Trong đó, 5 doanh nghiệp dẫn đầu có mức vốn hóa gần 1,3 triệu tỉ đồng. Quý III/2020, 5 doanh nghiệp có vốn hóa lớn nhất thị trường đã thu về hơn 95.826 tỉ đồng doanh thu thuần và hơn 16.890 tỉ đồng lãi sau thuế.

Dẫn đầu về giá trị vốn hóa là Tập đoàn Vingroup (VIC) với 360.229 tỉ đồng tại thời điểm 3.11.2020. Quý III vừa qua, Vingroup tăng trưởng vượt bậc về lợi nhuận sau thuế trong bối cảnh thị trường chung ảm đạm. Cụ thể, doanh nghiệp này đã đạt hơn 35.913 tỉ đồng doanh thu và 1.436 tỉ đồng lãi sau thuế, tăng lần lượt 13,76% và 101,73% so với cùng kỳ năm 2019. Mảng chuyển nhượng bất động sản tiếp tục đóng góp lớn nhất trong cơ cấu doanh thu của Vingroup, lên tới 72% tổng doanh thu quý III/2020.

Cùng nổi bật trong họ Vingroup là Công ty Cổ phần Vinhomes (VHM) khi luôn góp mặt trong câu lạc bộ lãi trên 10.000 tỉ đồng mỗi năm. Quý III/2020, Vinhomes đã bán hơn 3.000 căn hộ cho khách lẻ với tổng giá trị hợp đồng 10.500 tỉ đồng.

Một gương mặt đáng chú ý khác là Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam (Vinamilk, mã VNM), khi tăng trưởng 8,9% và 17,2% về doanh thu thuần và lợi nhuận sau thuế quý III/2020, tương ứng đạt 15.563 tỉ đồng và 3.138 tỉ đồng. Điểm đặc biệt trên báo cáo của Vinamilk là Công ty sở hữu một lượng lớn tiền mặt (bao gồm các khoản tương đương tiền và tiền gửi ngân hàng). Tại thời điểm cuối quý III/2020, Vinamilk có hơn 20.207 tỉ đồng tiền mặt, chiếm hơn 40% trong cơ cấu tài sản của Công ty. Nguồn tiền mặt khổng lồ này có thể sẽ giúp ích nhiều cho Vinamilk trong quá trình tìm kiếm động lực tăng trưởng mới.

Trong Top 5 công ty tỉ đô trên sàn, có 2 ngân hàng chiếm tới 35,6% tổng giá trị vốn hóa của 5 doanh nghiệp niêm yết lớn nhất, đạt tổng cộng 462.685 tỉ đồng. 2 ngân hàng này có kết quả kinh doanh trái chiều trong quý III. Theo đó, trong khi BIDV (BID) tăng trưởng 16% về lợi nhuận sau thuế, đạt hơn 2.174 tỉ đồng, Vietcombank (VCB) lại giảm gần 20,9%, đạt 3.996 tỉ đồng.

Ảnh: Quý Hoà

Nhận định chung về ngành ngân hàng, Công ty Chứng khoán KIS Việt Nam cho rằng chất lượng tín dụng đang đi xuống. Tính đến ngày 14.9.2020, dư nợ tín dụng tăng 4,81% so với đầu năm, chỉ bằng một nửa so với mức 9,4% cuối tháng 9.2019 và dường như đã chậm lại trong 2 tháng qua. Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn thanh toán do dịch COVID-19 cũng tăng nhanh gấp 5 lần từ 62.800 tỉ đồng vào cuối tháng 4 lên 321.000 tỉ đồng cuối tháng 9. Khi tử số cao hơn mẫu số, những khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trên tổng số các khoản nợ tăng từ 0,8% lên 3,7%, cho thấy chất lượng tín dụng chung đang đi xuống.